Mardin, yüzlerce medeniyetin izlerini taşıyan tarihi camileri ile günümüzde de zengin bir kültürel mirasa ev sahipliği yapmaya devam ediyor. Ulu Camii, Şehidiye Camii, Latifiye Camii ve Camiül Asfar gibi birçok dini yapı, yüzyıllara dayanan tarihleriyle ibadetlere ev sahipliği yapıyor.
Mardin Medreseleri Koruma ve Yaşatma Derneği Başkanı İbrahim Yüksel, Artuk Bey'in oğlu Eminettin Sökmen Bey'in Kudüs faaliyetleri sonrasında Mardin'e dönüşüyle şehir mimarisine kattığı önemine dikkat çekti. Yüksel, "Mardin camileri, Türk-İslam medeniyetinin cami ve külliye mimarisinde ilkleri barındırıyor. Ulu Camii, çift minareli yapısıyla bu özelliklere öncülük ediyor. Ayrıca, az bilinen bir özellik olarak camilerde yazlık namazgahların bulunması, Mardin'in sıcak iklimine uygun bir çözüm sunuyor. Günümüzde dahi kullanılan yazlık namazgahlar, Artuklular ve Türk-İslam medeniyetinin mirasını yaşatıyor." dedi.
Mardin'deki camilerin genellikle külliye olarak inşa edildiğini belirten Yüksel, "Cami, medrese, rasathane, şifahane gibi bilimsel araştırma ve uygulama merkezlerini içeren külliyeler şeklinde yapılan camiler, bin yıllık bir süreç içinde günümüze kadar ulaşmış ve hala ibadet için kullanılmaktadır." şeklinde konuştu.
Tarihçi Abdüsselam Efendi'nin 1840'lı yıllarda yazdığı kitapta Mardin'de 100'den fazla camiden bahsettiğini kaydeden Yüksel, "Bu camilerin büyük çoğunluğu Artuklulardan kalma. Son Kudüs Valisi Eminettin Sökmen Bey'in dünyanın ilk şifahanesi olarak inşa ettiği hastanenin yanındaki Camiül Asfar, halen cami olarak hizmet vermektedir. Ulu Cami, anıtsal ve etkileyici bir yapıya sahiptir, Şehidiye ise Artuk Arslan Bey'in muazzam bir mirasıdır. Mardin'deki camilerin, Latifiye, Melik Mahmut Camii, Kızıltepe Ulu Camii, Harzem Camii gibi örneklerinin günümüzde de ziyarete açık olması, bu mirasın canlılığını gösteriyor." şeklinde konuştu.
