Sivas'ın Hafik ilçesinde 2010 yılında Pusat-Özen Barajı'nın su tutmasıyla sular altında kalan eski Pusat köyü, kuraklık ve barajdan su çekilmesi sonucu yeniden ortaya çıktı. Baraj sularının çekilmesiyle birlikte köyün tarihi dokusu gün yüzüne çıkarken, köylüler anılarını yaşatmak amacıyla harekete geçti. Köyde yaşayanlar, tarihi öneme sahip değirmen taşları, loğ taşları ve setenleri barajın derinliklerinden çıkararak yeni köy meydanına taşıdı.
Geçmişin izleri yeniden gün yüzüne çıktı
Köy halkı, baraj suları altında kalan eski yaşamlarının izlerini bulmak için kepçe kiralayarak tarihi eşyaları çıkarmaya başladı. Tarihi loğ taşları, setenler, su değirmeni borusu gibi köye ait eşyalar, sular çekildikten sonra gün yüzüne çıktı ve köy meydanında sergilenmeye başladı. Eski Pusat köyü sakinlerinden Mustafa Depe, yaşadıkları heyecanı şöyle dile getirdi: “Baraj köyümüze 2010 yılında yapıldı. Şimdi sular çekildi. Suların çekilmesinin ardından eski köyümüz gün yüzüne çıktı. Biz de gidip kepçe kiraladık ve tarihi eser sayılabilecek eşyalarımızı çıkarttık. Eski hatıraları canlandırmak istedik. Loğ taşları, setenler, değirmen taşlarımız var. İster istemez heyecanlandık. Eskiyi bir türlü silip atamıyoruz. Hala eski köye indiğimizde duygulanıyoruz. Orası bizim doğup büyüdüğümüz yer. Hatıralarımız çok fazla”
Eski köyün hatıraları canlanıyor
Pusat köyü muhtarı Rasim Corut da eski köyle olan duygusal bağlarını vurgularken, gözünü açtığı yerin önemini şu sözlerle dile getirdi: "Gerçekten çok duygulanıyorum. Biz de mutluyuz onlarda mutlu. Baya uğraştık zorluk çektik. Loğ taşları, su değirmeni borusu, setenler ve yarma taşları çıkardık. Suyun bu kadar çekilmesini de asla istemezdik. Baraj doluyken de çok güzeldi. Bu eşyalarımızı alma imkânımız oldu buna da çok sevindik. Ben 12 yaşındayken İstanbul'a gittim. Gelip gidiyordum bağımı hiç koparmadım. O köyde hatıralarım var. Şu an bu yeni köyümde yaşanmışlığım çok daha fazla ama bana sorsalar bu köy mü o eski köy mü ben eski köyümüzü tercih ederim. Bir insanın gözünü açtığı yer önemlidir. Benim için orası bitmeyen bir tarih”
Su seviyesi ciddi oranda düştü
Kuraklık ve baraj suyunun 50 kilometre uzaklıkta bulunan 4 Eylül Barajı'na takviye yapılması, Pusat-Özen Barajı'ndaki su seviyesinin ciddi oranda düşmesine neden oldu. Tarımsal sulamanın yanı sıra içme suyu ihtiyaçları da baraj sularının çekilmesine yol açtı. Bu durum, yaklaşık 14 yıldır su altında olan eski Pusat köyünün tekrar gün yüzüne çıkmasına olanak tanıdı.
