İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından yapılan "Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2023" araştırması sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre, 2022'ye kıyasla bu yıl en büyük ikinci 500 sanayi kuruluşunun üretimden satışları %42,2 artarak 988 milyar liraya yükseldi.
Üretimden Satışlarda Önemli Artış
2023 yılı itibarıyla İSO İkinci 500'ün üretimden satışları geçen yıl 695 milyar liradan 988 milyar liraya çıktı. Ancak bu artış, küresel talepteki yavaşlama, Kahramanmaraş merkezli deprem, uzun seçim dönemi ve yeni ekonomi politikalarının etkileriyle zayıflayan performansın yansıması olarak değerlendiriliyor. Yıl sonu enflasyon verilerinden arındırıldığında, üretimden satışlar %13,7 oranında bir gerileme gösterdi.
Biska Tekstil İlk Sırada
2023 sıralamasında Biska Tekstil, 2 milyar 958 milyon lira ile ilk sırayı aldı. Onu Karel Elektronik 2 milyar 949 milyon lira ile takip ederken, Küçükçalık Tekstil 2 milyar 945 milyon lira ile üçüncü sırada yer aldı. Bu yıl listede 76 yeni kuruluş kendine yer buldu. 37 firma ise geçen yılın İSO 500 listesinde iken bu yıl İSO İkinci 500'e düştü.
İhracat ve Sanayi Performansı
2023 yılında Türkiye'nin genel ihracatı binde 5 artış göstererek 255,4 milyar dolara yükseldi. Ancak, sanayi ihracatı binde 2 düşüşle 245,6 milyar dolara geriledi. İSO İkinci 500'ün ihracatı ise %6,5 oranında bir azalma yaşadı ve 15 milyar dolar oldu. Bu durum, küçük ve orta ölçekli kuruluşların dış pazarlarda rekabet gücünü korumakta zorlandığını ortaya koyuyor. İSO İkinci 500'ün Türkiye sanayi ihracatındaki payı %6,1'e geriledi.
Karlılık Performansında Düşüş
İSO İkinci 500, geçen yıl satış ve karlılıkta zayıf bir performans sergiledi. Faaliyet karı, %44,9 artarak 145,5 milyar liraya çıktı, ancak faaliyet karlılığı oranı %12,6 ile sabit kaldı. Faiz, amortisman ve vergi öncesi kar ise %46 artışla 176,8 milyar liraya yükseldi. Ancak, FAVÖK karlılığı binde 1 artarak %15,3 seviyesinde kaldı. Satış karlılığı oranı ise %8,2'ye düştü.
Net Kambiyo Zararında Artış
Net kambiyo zararı, %400 oranında artarak 4,1 milyar liraya yükseldi. Buna rağmen, kambiyo işlemleri harici diğer gelirlerden elde edilen net kar, 18,5 milyar liraya çıkarak kur zararını telafi etti. Net üretim faaliyeti dışı gelirlerin net satışlara oranı %1,2'ye çıktı.
Aktif Toplamı 1,4 Trilyon Liraya Ulaştı
Enflasyon düzeltmesi sonrası, İSO İkinci 500'ün aktif toplamı %110,4 artarak 1,4 trilyon liraya yükseldi. Bu artışın 343 milyar lirası enflasyon düzeltmesinden kaynaklandı. Duran varlıklar %181,6 artışla 668 milyar liraya çıkarken, dönen varlıklar %70,1 artış gösterdi.
Finansman Giderlerinde Artış
İSO İkinci 500'ün finansman giderleri %103,1 artarak 65,6 milyar liraya yükseldi. Bu, sanayi kuruluşlarının karlarının büyük bir kısmını finansman giderlerine ayırmak zorunda kaldığını gösteriyor. Enflasyon düzeltmesi sonrası, öz kaynaklar %152,1 artarak 740 milyar liraya çıktı.
Teknoloji Yoğunluklarında Değişim
İSO İkinci 500'de teknoloji yoğunluklarına göre katma değer dağılımı değişti. Düşük teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı %44,6 ile azaldı, orta-yüksek teknolojili sektörlerin payı ise %25,7'ye yükseldi. Yüksek teknoloji grubunun payı %3,6'ya çıktı.
İstihdam ve Maaş Artışları
2023 yılında İSO İkinci 500'ün istihdamı %9,1 artarak 285 bin kişiye ulaştı. Maaş ve ücretlerdeki artış ise %131,4 olarak gerçekleşti. Halka açık kuruluşların sayısı 30'a çıkarken, yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 66'ya geriledi.
