Rahim Ak'ın HaberTürk'te yer alan haberine göre, sigara ve alkoldeki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tutarı, yasa gereği her altı ayda bir Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) kadar artırılıyor. Temmuz ayından bu yana yüzde 14 artan ÜFE'nin yılın son altı ayını en az yüzde 16 artışla tamamlaması bekleniyor. KDV oranının yüzde 2 artırılmasıyla birlikte, sigaralara 5 lira zam yapıldı ve yılbaşından itibaren gelecek otomatik artışla birlikte en az 52 liraya satılması gerekecek.
Sigaradan alınan vergiler üç farklı kategoride yer alıyor. Şu anda dal başına 1,1114 lira (paket başına 22,22 lira) olan asgari maktu vergi bulunmaktadır. Bunun yanı sıra paket başına 1,1043 lira alınan maktu vergi ve yüzde 63'lük nispi vergi tutarı bulunmaktadır.
Temmuz ayından bu yana geçen 6 aylık süre içinde ÜFE'nin en az yüzde 16 artması bekleniyor. Bu durumda, paket başına asgari maktu vergi 25,78 liraya yükselecek ve maktu vergi 1,28 lira olacak. Bu sayede bir paket sigaradan alınan ÖTV en az 27 lira 6 kuruş olacak. Ancak, bu rakamın satış fiyatının yüzde 63'ünden daha düşük olmaması gerekiyor, bu da sigaranın en az 42,96 liraya satılması anlamına geliyor.
KDV oranının yüzde 20'ye çıkmasıyla birlikte, 1 paket sigaranın en az 51,5 liraya satılması gerekiyor. Ancak, piyasada şu anda en ucuz sigara 45 liraya satılıyor. Sigara maliyetleri de dikkate alındığında, fiyatın 60-65 lirayı aşması muhtemel görünüyor. Bu artış, özellikle düşük gelir grubunu kaçak alkol ve sigara kullanmaya yönlendiriyor.
Tütün şirketleri geçtiğimiz haziran ayında yaptıkları ortak açıklamada Türkiye'deki sigara pazarının yüzde 28'inin kaçak olduğunu belirtmişti. Bu kaçak oranıyla birlikte devletin vergi kaybının 70 milyar lirayı aştığı tahmin ediliyor.
Sigaradaki yüksek vergi oranı nedeniyle üreticiler, maliyet artışlarını fiyat artışlarıyla dengelemek zorunda kalıyor. Ayrıca, ÖTV artışları ve sürekli artan vergi rakamları da önemli sorunlar arasında yer alıyor. Sahte ve kaçak tütün kullanımına yönelenler genellikle orta ve düşük gelirli kullanıcılar olup, maktu vergi artışlarının düşük fiyatlı ürünler üzerindeki etkisi daha fazla oluyor. Bu durum, özellikle alım gücü düşük kesimi olumsuz etkiliyor ve vergi artışlarının enflasyona olan etkisi de ayrı bir sorun teşkil ediyor.
