Polikistik over sendromu doğurganlık döneminde görülen endokrin bir hastalıktır.
PCO, yumurtlayamama sorunu ,adet düzensizliği ve kısırlığın yanı sıra, tedavi edilmediğinde şeker hastalığından,kalp hastalıklarına kadar kadar birçok hastalığın oluşumunu tetiklemektedir. PCO, ailesel yatkınlıkla bağlantılı, genetik geçişli bir hastalıktır. Yumurtalıklarda oluşan küçük iyi huylu kistlerle kendini gösteren hastalık, kadınlarda adet düzensizliği ile birlikte tüylenme, kilo alma ve sivilcelenmeye de neden oluyor. Tüm bu şikayetler, psikolojik sorunları kaçınılmaz hale getiriyor.
Adet düzensizliği varsa…
Tanı, kanda androjenik hormonların yükselmesi ve bunun sonucu olarak kıllanma artışı, akne, adet düzensizliği (gecikmesi), ultrasonda yumurtalıklarda polikistik görüntü olması ve diğer endokrin hastalıkların dışlanmış olması ile konulur. Yapılan ultrason muayenesinde yumurtalık boyutlarının arttığı ve 2-9 mm arasında çokça foliküllerin olduğu görülür. Yumurtalıkların bir tanesinde gözlense bile tanı için yeterlidir.
Adet düzensizliği görülen ergenlik dönemindeki kızlara kan testleri de yapılarak polikistik over olup olmadığı araştırılmalıdır. PCO, 13 ila 19 yaşlarında kıllanma artışı ve akne problemi ile kendini belli eder. Bunu adet gecikmeleri yani adet düzensizliği takip eder.
Tedavi edilmezse sağlığınızı tehdit edebilir
Polikistik Over Sendromu adet düzensizliğine neden oluyorsa, adetin düzene sokması sağlanmalıdır. Yumurtlama uyarıcı tedavi de ancak hasta çocuk sahibi olmak istediği takdirde uygulanmaktadır.
Polikistik Over Sendromu’nun tedavisinin tam olarak sağlanmaması, uzun dönemde hasta açısından tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Polikistik over sendromu tedavi edilmediği takdirde; hastaların % 50’sinde insülin direnci, % 8’inde Tip 2 diabet, kıllanma artışı, akne, obezite ve kalp damar hastalıkları görülme riski vardır.
Polikistik Over Sendromu’nun 12 belirtisine dikkat edilmeli:
1. Adetlerin gecikmeli olması
2. Adet düzensizlikleri
3. Vücutta fazla kıllanma
4. Yüzde ve sırtta aşırı sivilcelenme
5. Kilo artışı, obezite
6. Seker hastalığına yatkınlık
7. Kalp hastalıklarına yatkınlık, hipertansiyon
8. Hamile kalmada zorluk ya da kısırlık
9. El üstünde lekelenmeler
10. Aşırı saç dökülmesi
11. Ses kalınlaşması
12. Göğüs ölçüsünde değişiklik
Amaç hormon dengesini düzenlemek
Tedavi hastanın yaşı ve isteğine göre değişmektedir. Polikistik over sendromu pek çok branşla birlikte değerlendirilmesi gereken endokrinolojik ve sistemik bir sendromdur.
Yaşam tarzının düzenlenmesi en önemli faktördür. Sağlıklı beslenme ve fiziksel egzersiz ile öncelikle kilo kontrolü sağlanmalıdır. Kilo kaybı ile düzenli adet görme oranı ciddi oranda yükselmektedir.
Çocuk sahibi olmak istemeyen hastalarda amaç; hastanın hormonal dengesini düzenleyip, düzenli adet görmesini sağlamaktır. Bunun için doğum kontrol hapları veya progesteron içeren hormonal tedaviler uygulanabilir.
Polikistik Over Sendromu olan hastalar kendiliğinden hamile kalabilir, fakat gebelik görülemeyen Polikistik Over Sendromu olan hastalarda; kilo kontrolü, insülin direncini kıran ilaçlar, yumurta geliştirici ve yumurtlamayı uyaran ilaç tedavileri ile başarılı sonuçlar elde edilmektedir.
Dr.Sibel Kaya
Kadın Hastalıkları Ve Doğum Uzmanı
