“Merhaba Ekim. Döksen de yapraklarını sende Cumhuriyet var." Sosyal medyada gördüm bu paylaşımı, sararmış yaprakları taşıyan ağaçlar muhteşem bir sonbahar fotoğrafının altında. Ekim gerçekten bizler için çok özel bir ay. Cumhuriyetimizin 100 yıl önce kurulduğu ay. 2023 başında "100. Yıl Kutlamaları" başlıklı bir yazı kaleme almıştım. Yazımda, Cumhuriyetin 10’uncu, 50’inci, yıl kutlamalarının nasıl görkemli kutlandığını, Meclis2ten bu amaçla özel yasaların çıkarıldığı, özel kutlama komitelerinin kurulduğunu vs. hatırlatarak, bu yıl da benzer düzenlemelerin yapılmasını önermiştim. Ekim'e geldik. 100. Yıl kutlamalarını yeterli görüyor musunuz? Yer yer etkinlikler, programlar yapılıyor, Cumhuriyeti içlerini sindiremeyenler, göstermelik etkinlikler düzenliyorlar, Cumhuriyetin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Atatürk'ün adını telaffuz edemeden. Böyle mi olmalıydı 100. yıl kutlamaları?
100. Yıl bağlamında sadece Kız Voleybol Milli Takımı başta, kadın sporcularımızın başarıları ile gurur duyuyoruz. Haklı bir gururlanma. Türk kadın sporcular 2023'e damgasını vurdu. Kadın sporcuların başarıları 100 yıllık Cumhuriyet birikimi. Cumhuriyet kadınları gerçekte 100 yıl içinde büyük başarılara imza attılar. Kadınların toplum içindeki konumunun güçlendirilmesi, Atatürk tarafından gerçekleştirilen en önemli reformlardan biridir. Bu reformlarla Türk kadınlarının toplumdaki yeri tümden ve kökten bir değişikliğe uğramış oldu. Atatürk, Türklerin kadın ve erkekleri yaşamda aynı hak ve sorumluluklara sahip iki cins olarak kabul etmelerini istemekteydi.
Cumhuriyetimizin kurucusunun bu istekleri doğrultusunda, Cumhuriyet kadınlarının konumu ülkemizde giderek güçlenmekte. Anayasa’da kadınlarla erkekler arasında hiçbir ayrım yapılmamakta. Kadınlar ve erkekler aynı hak ve özgürlüklere sahip. Yasalarda kadınların konumunu güçlendirici düzenlemeler yapılmakta. Kadınlarımız toplumun eşit bireyleri olarak her alanda görevler üstlenmekte.
Cumhuriyet kadınlarının durumu, toplum içindeki rolü artık Batılı toplumlardaki kadınlardan farklı değil. Eğitime, çağdaşlaşmaya, bilime, teknolojiye büyük önem atfeden kadınlarımız, her meslek dalında başarılara imza atmakta. Bugün hemen hemen her meslek dalı kadınlara açıktır. Kadın parlamenterlerin, diplomatların, yargıçların, öğretim üyelerinin, doktorların, öğretmenlerin, mühendislerin, mimarların ve üst düzey yöneticilerin sayısı oldukça yüksektir. Kadınların, opera, bale, tiyatro, edebiyat, resim ve heykeltıraşlık gibi güzel sanatların değişik dallarındaki katkısı giderek artmakta. Özel sektörde genç kadın girişimciler, medya mensupları göz doldurmakta. Sporun çeşitli dallarında başarıları, bu yıl olduğu gibi, göğsümüzü kabartmakta, yüzümüzü güldürmekte.
Öte yandan, 100 yıl boyunca elde ettiği bu kazanımlarına rağmen, kadınların çözüm bekleyen sorunları mevcut. Kız çocuklarının eğitimi, çocuk gelinler, kadına yönelik şiddet, kadınların çalışma hayatında daha fazla söz sahibi olması, parlamentoda daha fazla temsil olması, bu çerçevede ilk akla gelen çözüm bekleyen sorunlar. Sivil toplum kuruluşları içinde ağırlığı giderek artan kadın sivil toplum kuruluşları, önümüzdeki süreçte de bu sorunları gündemde tutmakta önemli sorumluluklar üstlenecek.
