Alevi-Bektaşi inancı, insani değerleri, ahlaki ve toplumsal dayanışmayı temel alan bir felsefeye sahiptir. Bu inanç sisteminin temel ilkeleri vardır.
Bu temel ilkeler düşündüğünüz gibi hiç de kolay değil!
Özellikle, 21. Asrın ilk çeyreğinde, insanlarca kutsal sayılan, Kuran, din, mezhep gibi kutsal sayılan inançlar, siyasiler tarafından kullanılarak, kardeşi kardeşe, komşuyu komşuya düşman ederek kutuplaştırmak suretiyle kavga ettirmeyi ilke haline getiren çok yönlü kötü ötesi politikacılar var olması rağmen…
Sevgi ve Saygılı olmak
- Alevilikte sevgi, yaşamın merkezindedir. İnsan, yaratılmışların en değerlisi olarak görülür ve bu nedenle insan sevgisi ön plandadır.
- Tüm varlıklara saygı gösterilir, doğaya ve çevreye duyarlılık önemsenir.
- Eline, Beline, Diline Sahip olması.
- El: Haram yememek, başkalarının hakkına saygı göstermek.
- Bel: Ahlaki değerlere bağlı kalmak, iffet ve namus anlayışını korumak.
- Dil: Doğru konuşmak, kimseyi kırmamak, yalan söylememek.
İnsan-ı Kâmil Olmak
- Alevilikte insanın amacı, kendi nefsiyle mücadele ederek “İnsan-ı Kâmil” mertebesine ulaşmaktır. Bu, olgunluk, dürüstlük ve ahlaklı bir yaşam sürdürmeyi ifade eder.
Rızalık Şehri
- Alevi toplumunda bireyler arasında rızalık esastır. Kimse kimseye haksızlık yapmamalı, her iş rızalıkla yürütülmelidir. Bu anlayış, toplumsal barışı ve dayanışmayı güçlendirir.
Eşitlik ve Adalet
- Alevilik, kadın-erkek eşitliğini savunan bir inançtır. Kadınlar ve erkekler cemlerde eşit haklara sahiptir.
- Toplumsal adalet, paylaşım ve dayanışma önemlidir.
- Hakk’a Yürüme İnancı
- Ölüm, yeniden doğuşun bir parçası olarak görülür. Bu inanca göre ruh, ölümsüzdür ve “Hakk’a yürüme” ifadesi, ölümün bir yok oluş olmadığını anlatır.
Dört Kapı Kırk Makam
- Alevilikte, insanın ruhsal ve ahlaki gelişimini simgeleyen dört kapı ve kırk makam anlayışı vardır:
- Şeriat Kapısı: Dinin temel kurallarını öğrenmek.
- Tarikat Kapısı: Manevi yola girmek ve rehberlik almak.
- Marifet Kapısı: Bilgi ve hikmet arayışı.
- Hakikat Kapısı: Gerçeği ve Hakk’ı bulmak.
Cem ve İbadet
Cem törenleri, Aleviliğin en önemli ibadetlerinden biridir. Burada birlik, eşitlik ve paylaşım vurgulanır.
Saz eşliğinde deyişler ve dualar okunur, semah dönülür.
Yol Bir Sürek Bin bir
Alevi-Bektaşi inancında, herkesin Hakk’a giden bir yolunun olduğu kabul edilir. Ancak bu yolların hepsi birliğe ve aynı kaynağa çıkar.
Bu ilkeler, Alevi-Bektaşi toplumunun yaşam biçimini, ahlaki anlayışını ve toplumsal düzenini belirleyen temel değerlerdir.