Türkiye, tutsak/ esir asker takası anlaşması kapsamında ülkede tutulan bir grup Ukraynalı komutanın savaş meydanına dönmesine izin vererek Rusya’yı çok kızdırmıştı. Türkiye'nin Rusya'ya verdiği söz şöyleydi: 5 komutan barış anlaşması imzalanana kadar Türkiye'den ayrılamayacaktı.Türkiye Rusya'ya verdiği sözü tutmadı...Erdoğan, Rusya'nın geçen yıl mahkum değişimi kapsamında serbest bırakmasından bu yana Türkiye'de tutulan beş Ukraynalı askeri komutanın Temmuz 2023'te Ukrayna'ya dönmesine izin vererek Kremlin'i kızdırdı. Moskova Türkiye'nin aracılık ettiği bir anlaşmanın şartlarını ihlal ettiğini dile getirdi.Rusya’nın esir aldığı beş Azov (Azak) Taburu komutanının savaşın sonuna kadar Türkiye’de kalması konusunda Erdoğan ile Putin arasında sözlü bir anlaşma yapılmıştı. Ancak Ukrayna lideri Zelenski Türkiye ziyaretinin sonunda bu komutanları yanına alarak ve onlarla fotoğraflar çektirerek Ukrayna’ya götürdü. Ve bu durum Putin’i çok kızdırdı.
Rus siyasetçi Sergey Tsekov, AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yeniden cumhurbaşkanı seçildikten sonra Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin "kötüleştiğini" öne sürdü.Türkiye'nin, Rusya'ya karşı "dostane olmayan" tutumunun Ankara için "dezavantajlı" olduğunu savunan Tsekov, "Belki de Putin ile Erdoğan arasında yapılacak görüşmede bu tutumda düzeltmeler yapılacağını düşünüyorum" dedi. Moskova merkezli NewsRu'ya konuşan Tsekov, "İlişkilerimizin dramatik bir şekilde değişeceğine inanmıyorum. Türkiye ve Rusya, işbirliğine ilgi duyuyor ve ilişkilerimizin geçmişte olduğu gibi öngörülebilir kalacağını umuyoruz" ifadelerini kullandı.
Tsekov, Rusya için ilişkilerdeki "en acı verici" olayın, Türkiye'deki Azov Taburu komutanlarının Ukrayna'ya gönderilmesi olduğunu kaydetti.Türkiye'nin "ABD, Ukrayna ya da Rusya'nın çıkarları doğrultusunda değil, sadece kendi çıkarları doğrultusunda hareket ettiğini" belirten Tsekov, Ankara'nın Moskova'ya karşı yaptırımlara katılmadığını, boğazları kapatmadığını ve iki ülkenin devlet düzeyinde birçok ortak projesi olduğunu ifade etti.Tsekov, bu faktörlerin, devletlerin ve liderlerinin "sıcak" ilişkilerini sürdürmelerini sağlayacağını umduğunu söyledi.
RUSYA DIŞINA KAÇAN RUS PARASI
Bloomberg ve Financial Times'a göre, Ukrayna işgali başladığından bu yana Rus servetini ülkeye geri getirmeye çalışan Rus hükümeti Sibirya'da birçok termik santrali bulunan Sibeco şirketine el koymaya çalışıyor. 300 milyon dolarlık yatını Birleşik Arap Emirlikleri'nde demirleyen ve şu anda orada bulunan Melnichenko'ya karşı açılan dava, Ukrayna'daki savaşın başlamasından bu yana Rus hükümetinin Rusya dışındaki Rus parasını Rusya'ya geri getirme çabalarının sonuncusu. Daha önce milyarder Oleg Deripaska'nın Soçi'deki 1 milyar dolarlık otel kompleksine, Ukrayna işgaline karşı konuşmasının ardından el konulduğu bildirilmişti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, paralarını yurtdışında tutan zengin Rusların, varlıklarını ve ailelerini ülkeye geri getirene kadar "ikinci sınıf yabancılar" olarak kalacaklarını söylemişti.
Melniçenko'nun en son ölçülen net serveti 24,4 milyar dolar. Bu servetle dünyanın en zengin 63'üncü kişisi ve Rusya'nın da en zengin insanı. Melnichenko, 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasından iki yıl sonra, Rusya'nın en başarılı özel bankalarından biri olan MDM Bank'ı ve gübre üreticisi EuroChem ile kömür enerjisi şirketi SUEK'i kurdu. Metal ve madencilik imparatorluğunda 100 binden fazla kişi çalışıyor. Ukrayna'daki savaşın ortasında yükselen gübre fiyatları nedeniyle net değeri 2022 ile 2023 arasında 11,1 milyar dolar arttı.Melniçenko ve eşi, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişiminin ardından ABD hükümeti ve Avrupa Birliği tarafından yaptırıma tabi tutuldu. İtalyan yetkililer de geçen yıl Melniçenko'nun yatlarından birine el koydu.
UKRAYNA'YA YAPILAN ASKERİ YARDIMLAR
Ruslar ABD'nin "Ukraynalılar daha çok Rus öldürsün" amacıyla Ukrayna'ya yaptığı yardımın 100 milyar Amerikan dolarına yaklaşmasından çok rahatsız! Ukrayna Rusya karşısında bir yenilgi almasın amacıyla NATO, Avrupa Birliği ve ABD yaklaşık 150 milyar dolarlık savaş malzemesi sağladı...Bunun 75 milyar dolarını ABD yolladı ya da yollayacak...ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) tarafından yapılan açıklamada, Ukrayna’ya sağlanacak yardım paketinin bir parçası olarak seyreltilmiş uranyum mühimmatı temin edileceği kaydedildi. Açıklamada, Washington’ın Kiev’e söz verdiği tanklara atıfta bulunan Pentagon, gönderilecek 120 mm’lik mermilerin ABD M1 Abrams tankları için olduğu ifade edildi.Seyreltilmiş uranyum, ağır zırh kaplamasını kolayca delme özelliğinin yanı sıra metal yığını içinde kendi kendine tutuşma özelliğine sahipken, uranyum tozunun yutulması veya solunması kanser ve doğum kusurları dahil olmak üzere tehlikeli sağlık riskleri taşıyor.
Biden yönetimi, Ukrayna'ya ilk kez seyreltilmiş uranyum içeren tartışmalı zırh delici mühimmat gönderecek.
Rus tanklarını imha etmeye yardımcı olabilecek bu mühimmatlar, önümüzdeki hafta açıklanacak olan Ukrayna'ya yönelik yeni askeri yardım paketinin bir parçası. Reuters tarafından edinilen ve ajansın ABD'li iki yetkiliye teyit ettirdiği bir belgeye göre; bu mühimmatlar, önümüzdeki haftalarda Ukrayna'ya teslim edilmesi beklenen ABD Abrams tanklarından ateşlenebilecek.
Daha önce de İngiltere göndermişti...
İngiltere bu yılın başlarında Ukrayna'ya seyreltilmiş uranyum mühimmatı göndermiş olsa da bu ABD'nin ilk mühimmat sevkiyatı olacak ve Reuters'a göre muhtemelen tartışmalara yol açacak. Biden yönetimi, bu tür silahların siviller için oluşturduğu tehlikelere ilişkin endişelere rağmen Ukrayna'ya misket bombası sağlama kararını takip ediyor.Uluslararası Uranyum Silahlarını Yasaklama Koalisyonu, seyreltilmiş uranyum tozunun yutulması ya da solunmasının kanser ve doğum kusurları da dahil olmak üzere tehlikeli sağlık riskleri taşıdığı konusunda uyarıyor. Uranyum zenginleştirmenin bir yan ürünü olan seyreltilmiş uranyum, aşırı yoğunluğu nedeniyle mermilere zırh kaplamasını kolayca delme ve yakıcı bir toz ve metal bulutu içinde kendiliğinden tutuşma özelliği kazandırdığı için mühimmat olarak kullanılıyor. Seyreltilmiş uranyum radyoaktif olmakla birlikte, doğal olarak oluşan uranyumdan çok daha az radyoaktif ancak parçacıklar önemli bir süre boyunca kalabilir.
ABD; 1990 ve 2003 Körfez Savaşları'nda ve 1999'da NATO'nun eski Yugoslavya'yı bombalamasında büyük miktarlarda seyreltilmiş uranyum mühimmatı kullanmıştı.BM'nin nükleer gözlemcisi Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın; eski Yugoslavya, Kuveyt, Irak ve Lübnan'da yaptığı çalışmaların "çevreye dağılmış seyreltilmiş uranyum kalıntılarının varlığının etkilenen bölgelerdeki nüfus için radyolojik bir tehlike oluşturmadığını gösterdiğini" söylüyor.
PUTİN ÇOCUK HIRSIZI MI?
23-24 Haziran'da Wagner komutanlarının isyanıyla birlikte zırhlı treniyle dolaşmayı seven Putin Rusya dışına çıkmanın can güvenliği açısından riskli olduğuna karar verdi...Güney Afrika ve Türkiye seyahatlerini Putin hemen iptal etti...
Putin, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) martta hakkında tutuklama emri çıkarmasının ardından Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika zirvesine uzaktan katılmak zorunda kaldı.
UCM, Putin'i yüzlerce çocuğu Ukrayna'dan Rusya Federasyonu'na yasadışı bir şekilde götürerek savaş suçu işlemekle suçlamıştı.
BRICS'in diğer tüm üyeleri Güney Afrika'daki zirveye katılırken, Rusya Devlet Başkanı Putin zirveye video bağlantısıyla katıldı.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Kovid pandemisi öncesinden beri bloğun bu ilk yüz yüze zirvesine katılmak üzere nadir yurtdışı ziyaretlerinden birini gerçekleştirdi.
Güney Afrika ve Rusya arasında güçlü bağlar ve tarihsel olarak yakın bir ilişki var fakat Güney Afrika, uluslararası mahkemenin anlaşmasını imzalayan ülkelerden de biri. Bu da Güney Afrika'nın, Putin'in ülke topraklarına ayak basması halinde UCM kararı uyarınca onu tutuklamak zorunda olduğu anlamına geliyor.
Bazıları yetim olan binlerce Ukraynalı çocuk, Rus işgali altındaki bölgelerden Belarus'a nakledilerek burada Kremlin yanlısı propagandaya maruz kaldı.
TAHIL ANLAŞMASI
Putin, "İhracatın yüzde 70'i gelişmiş ülkelere ulaştı, fakir ülkelere yüzde 3'ü ulaştı" dedi.
Küresel gıda krizini hafifletmeyi amaçlayan ve yaklaşık 33 milyon ton Ukrayna tahılının ihracatına olanak sağlayan Tahıl Koridoru Anlaşması'na Rusya tarafından son verilmesinden sonra tahıl fiyatlarında hızlı bir yükseliş yaşandı.
Rusya Ukrayna'ya saldırmadan önceki yıllarda yılda 130 milyon ton tahıl ihracatı yapıyordu...
17 Temmuz 2023'te Rusya tarafının bozmasıyla sona eren Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'yla Ukrayna tahılı Karadeniz'deki üç limandan dünya ülkelerine sevk edilmekteydi...
Moskova'nın açıklaması:
Anlaşma kapsamında ihraç edilen Ukrayna tahılının önemli bölümünün gelişmiş ülkelere ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerine gittiğini belirtildi, "Ukrayna tahılının yüzde 44’ü Avrupa’ya, yüzde 14'ü Afrika’ya gidiyor" denildi...
Putin Tahıl Anlaşması'ndan ayrılmalarının sebebini şu sözlerle açıklamıştı:
"Avrupa Birliği, ABD ve NATO Rus tarım ve gübre ihracatını engelliyor. Ukrayna tarafı insani koridorları sivil ve askeri tesislere terör saldırısı yapmak için kullandı. Söz konusu anlaşmanın sona ermesi küresel gıda pazarını çok etkilemedi. Üretim bakımından bir sorun yok ama dağıtım konusunda bir sorun var. Bunun Karadeniz girişimiyle hiçbir alakası yok."Ukrayna'dan çıkan gıdaların yüzde 70'nin gelişmiş ülkelere ulaştığını dile getiren Putin, "İlkesel tutumumuzu tekrar etmek istiyorum. Tahıl Koridoru'nu canlandırmak istiyoruz, bunu yapacağız. Bir şartla yapacağız. Tarım ürünlerimizin de engelsiz şekilde dünyaya satılmasını istiyoruz. Rus tarım ürünlerinin ihracatı ile tüm yaptırımlar kaldırılırsa bunu yapmaya hazırız...Bizi bu kararı almaya zorladılar. Özellikle şunun altını çizmek istiyorum. Anlaşmasının sona ermesi küresel gıda pazarını çok fazla etkilemedi. Dağıtım kısmında sorun var. Bunun da Karadeniz Tahıl Girişimi ile bir alakası yoktu. Batı bizi aldatıyordu. Yüzde 70'i gelişmiş ülkelere ulaştı ve fakir ülkelere çok azı ulaştı. Ben ilkesel tutumumu tekrar dile getirmek istiyorum. Eğer Rus tarım ürünlerinin ihracatıyla ilgili tüm yaptırımlar kaldırılacaksa biz Tahıl Anlaşması'nı canlandırmaya hazırız.
Putin, geçtiğimiz günlerde Burkina Faso, Zimbabve, Mali, Somali, Eritre ve Orta Afrika Cumhuriyeti'ne ücretsiz tahıl sevkiyatı yapma taahhüttü vermişti.
AFRİKA
Çin, devasa ekonomik gücüyle 2007’den itibaren iktisadi olarak Afrika kıtasına ağırlığını koydu ve bölgenin en büyük ticaret ve yatırım ortağı oldu. Toplam dış ticaret hacmi 280 milyar dolara kadar yükseldi. Rusya da 10 kadar Afrika ülkesinde etkili oldu...Libya da Türkiye ve Rusya çıkar çatışması yaşadı...Bu iki ülke Libya'da savaşın eşiğine geldi!
Nijer, Avrupa Birliği'nde kullanılan uranyumun dörtte birini sağlarken, askeri olarak da Fransa ve ABD’nin de bölgedeki operasyon ve faaliyetleri açısından stratejik bir noktaydı.
LİBYA: Rusya kendisine bağlı askerler bulunan Libyalı general Halife Hafter'i (1943) destekliyor ve Wagner'le bu ülkedeki petrol kaynaklarını kontrol ediyor...
GÜRCİSTAN
2008'de Gürcistan'a savaş açan Rusya, Gürcistan NATO üyeliğinde ısrar ederse Gürcistan'a ait Osetya ve Abhazya bölgelerini Rusya topraklarına ekleyecek...
ROMANYA:
Romanya, Ukrayna'nın Rus insansız hava araçlarının kendi topraklarına düştüğü ve burada patladığı yönündeki iddialarını yalanladı.
KÜBA: Küba hükümeti, Kübalıları Ukrayna'da paralı asker olarak savaşmak üzere toplayan Rusya merkezli bir kaçakçılık ağını çökerttiğini duyurdu...
MACARİSTAN:
Macaristan Başbakanı Orban "2020'de Trump ikinci dönem başkan seçilseydi...Ukrayna Rusya savaşı olmazdı" diyor...Ancak bu sonuca nasıl ulaştığını açıklamadı...
BALTIK ÜLKELERİ: “Baltık ülkelerinde (Estonya, Letonya, Litvanya) herkes Putin’in Baltıkları işgal edeceğinden ölesiye korkuyor”
Baltık'ta Putin ve onun Kırım'daki ihlallerine ilişkin korku düzeyi alışılmışın dışında, herkes Putin’in Baltıkları işgal edeceğinden ölesiye korkuyor.
UKRAYNA: Ukrayna, Rusya'daki faaliyetlerini askıya almamaları nedeniyle PepsiCo ve Mars'ı 'uluslararası savaş sponsorları' listesine ekledi.
KUZEY KORE: ABD, Kuzey Kore'nin Rusya'ya herhangi bir silah sağlamayacağını daha önce açıkça taahhüt ettiğini duyurdu...
HOLLANDA:
Rusya Ukrayna'yı işgal ettiğinde Hollanda, uyruğu ne olursa olsun kaçan herkese mülteci statüsü verdi. Ancak bu politika şu anda mahkemede tartışılıyor ve binlerce kişi gelecekleri konusunda kararsız kalıyor.
POLONYA
2 milyon Ukraynalı sığınmacı bu ülkenin başına şimdilik bela değil...
JAPONYA:
Rusya Japonya'nın askeri harcamalarını arttırmasından dolayı çok tedirgin ve bunu ilan etti...
İSRAİL: Rusya'daki 200.000 Yahudiyi İsrail'e taşımak istiyor...
ALMANYA: Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Türkiye’nin, Rusya ve Ukrayna’nın Karadeniz üzerinden yaptığı tahıl sevkiyatını düzenleyen Karadeniz Tahıl Girişimini yeniden rayına oturtma çabalarının önemli olduğunu söyledi.
Türkiye'nin çabalarıyla Birleşmiş Milletler (BM) arabuluculuğunda hayata geçirilen Karadeniz Tahıl Anlaşması konusunda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in tutumunu eleştiren Baerbock, “Türkiye'nin anlaşmayı yeniden rayına oturtma çabaları önemlidir. Sadece Putin yüzünden yük gemileri tekrar serbest geçiş yapamıyor.” ifadesini kullandı.Baerbock, Rusya'nın acımasız savaşının dünyadaki yoksullar için de sonuçları olduğunu, Rusya’nın küresel açlığı daha da artırdığını ifade etti.
Ukrayna'nın cumhurbaşkanlığı danışmanı Almanya'yı ülkesine Taurus füzeleri tedarik etmeye çağırdı. Bu arada Kiev, Rusya'nın Putin-Erdoğan görüşmesine saatler kala Ukrayna'nın tahıl ihraç eden bir limanına saldırdığını söyledi.
GÜNEY AFRİKA:
Güney Afrika cumhurbaşkanı yaptığı açıklamada, resmi bir soruşturmada ABD'nin ülkedeki büyükelçisinin Güney Afrika'nın Rusya'ya silah teslim ettiği yönündeki iddialarını destekleyen hiçbir kanıt bulunmadığını söyledi.
İNGİLTERE
İngiltere, Rusya'nın asker kaybının giderek arttığını ve personel açığını gidermek için yabancıları askere almak için arayışa geçtiğini belirtti. İngiltere Savunma Bakanlığı, Ukrayna'da artan kayıplar sebebiyle personel arayışındaki Rusya'nın yüzünü komşu ülkelerdeki yabancılara ve Rusya içindeki milyonlarca Orta Asyalı göçmene çevirdiğini belirtti. Bakanlık tarafından hazırlanan istihbarat raporunda, Rusya'nın komşu ülkelerde para karşılığı asker toplamak için çağrıda bulunduğu bildirildi.Rapora göre, Ermenistan ve Kazakistan'da 495,000 ruble (yaklaşık 4,760 euro) başlangıç ödemesi ve 190,000 rubleden (yaklaşık 1,828 euro) başlayan maaşlar teklif eden internet ilanları yayınlanıyor.Öte yandan rapor, Rusya'nı Mayıs 2023'ten bu yana Ukrayna'da savaşacak Orta Asyalı göçmenlere hızlı vatandaşlık ve 3,850 euroya varan maaş vaatleriyle yaklaştığına dikkat çekti.Ukrayna'nın Mariupol kentinde, Özbek göçmen inşaatçıların varışta pasaportlarına el konulduğu ve Rus ordusuna katılmaya zorlandıkları bildirildi. Raporda, Rusya'da Orta Asya'dan gelen ve Kremlin'in potansiyel asker olarak gördüğü en az altı milyon göçmenin olduğunun da altı çizildi.Raporun değerlendirmesinde, askere alma hamlesinin Rusya'nın 2024 Başkanlık seçimleri öncesinde fazla popüler olmayan iç seferberlik önlemlerinden kaçınmayı umduğu bir döneme denk geldiği ifade edildi.Çatışmalarda yabancı uyrukluları kullanmak, Kremlin'in artan kayıplar karşısında savaş çabaları için ek personel edinmesine olanak sağlıyor.
BOSNA HERSEK:
Rusya yanlısı Milorad Dodik ve taraftarları Bosna'nın kuzeyindeki Sırp cumhuriyetinin Sırbistan'a bağlanmasıını istiyor.Bosna Hersek'te yaşayan Sırplar, komşu ülke Sırbistan'la birleşmek için protesto gösterisi düzenledi. Boşnak-Sırp ve Boşnak-Hırvat bölgelerini birbirinden ayıran iç sınır çizgisindeki gösteride Sırbistan ve Rusya bayraklarının yanı sıra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in resmini taşıyan pankartların açılması dikkat çekti.Bosna-Hersek'in tek bir ülke olmasına tepkilerini ortaya koymak üzere bir araya gelen yüzlerce protestocu iki taraf arasındaki yolu bir süreliğine trafiğe kapattı, ancak büyük bir olay yaşanmadı.Gösteride konuşan Bosnalı Sırp yetkili Ljubisa Cosic "Her zaman kazananın yanında yer aldık. Her zaman özgürlüğün yanında yer aldık. Bu nedenle Rusya federasyonu ve Rus halkıyla ile bağımız büyüktür." ifadelerini kullandı.
ERMENİSTAN: Ermenistan: Ermenistan Başbakanı, ülkesinin güvenliğini garanti altına almak için yalnızca Rusya'ya güvenme politikasının 'stratejik bir hata' olduğunu söyledi...
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Rusya'nın Ukrayna savaşı nedeniyle istese bile Ermenistan'ın güvenlik ihtiyaçlarını karşılayamayacağını söyledi.Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Moskova'yı Dağlık Karabağ bölgesinde Azerbaycan'ın saldırganlığına karşı ülkesinin güvenliğini koruyamamakla suçladı. Paşinyan, güvenlik açısından yalnızca Rusya'ya bağlı olma politikasının stratejik bir hata olduğunu söyledi.İtalyan La Repubblica gazetesine konuşan Paşinyan, "Ermenistan'ın güvenlik mimarisi, silah ve mühimmat tedariki de dâhil olmak üzere yüzde 99,999 oranında Rusya'ya bağlıydı." dedi.Ukrayna'daki savaş nedeniyle Rusya'nın kendisinin de silah, cephane ve mühimmata ihtiyacı olduğunu ve bu durumda Moskova'nın istese bile Ermenistan'ın güvenlik ihtiyaçlarını karşılayamayacağının anlaşılabilir olduğunu belirten Paşinyan "Bu örnek bize güvenlik konularında tek bir ortağa bağımlı olmanın stratejik bir hata olduğunu göstermeli." dedi.
Rusya'nın ülkesini yeterince Rus yanlısı olarak görmediğini öne süren Paşinyan, bu nedenle Erivan'ın güvenlik düzenlemelerini çeşitlendirmeye çalıştığını dile getirdi. Paşinyan bu sözlerle, Amerika Birleşik Devletleri ile olan bağlarına ve bölgedeki diğer ülkelerle daha yakın ilişkiler kurma çabalarına açık bir gönderme yaptı.Paşinyan ayrıca, Rusya'nın geniş anlamda Güney Kafkasya bölgesindeki rolünü azaltma sürecinde olduğuna inandığını da kaydetti. Paşinyan, mart ayında yaptığı bir açıklamada “Bölgedeki güvenlik sisteminin işlemediğini gördüğümüz için Batılı ortaklarımızla güvenlik konularını görüşmeye başladık." diyerek, ülkesinin Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nden çıkabileceği tehdidinde bulunmuştu.Moskova'nın Ermenistan'la Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü kapsamında savunma anlaşması ve ülkede bir askeri üssü bulunuyor.
