Türkiye Cumhuriyeti'nin tapusu olarak kabul edilen Lozan Barış Antlaşması’nın imzalanmasının 101'inci yıl dönümünü kutlamak biz azınlıkta kalan vatanperverlere kaldı galiba.
Zaman zaman, 12 Ada ve Ege Adalarının, Lozan Antlaşması ile kaybedildiğini iddia eden okuma özürlü veya kasti görüşler bildiren kişilere şahit oluyoruz. Türkiye için hayati derecede önemli olan bu antlaşmada, 12 Ada ve Ege Adalarının, Lozan'da kaybedilmediğini hatırlatmayı görev bilirim.
Trablusgarp Savaşı esnasında 12 Ada'yı İtalya, Balkan Savaşı esnasında da Yunanistan, Kuzey Ege'deki adaları (11 adet) işgal etmiş. Libya’ya saldırısında başarısız olan İtalya, donanması ile Çanakkale Boğazı'nı kapatarak, Osmanlı Devleti'ne ait bazı limanları bombalamış ve Mayıs 1912 ayı içinde 12 ada ve Meis’i işgal etmiş.
12 Ada, İtalyanların işgalinde iken, 8 Ekim 1912'de Balkan Savaşı başlıyor ve bu defa Yunanistan, Ekim-Kasım 1912 ayları içerisinde, kuzey Egedeki 11 adet adamızı mukavemet görmeden rahatça işgal etmiş. Bunlara Gökçeada ve Bozcaada da dahildir.
İtalya ile 18 Ekim 1912'de Lozan’ın da imzalanan UŞİ Antlaşması gereğince, Trablusgarp ve Bingazi İtalya'ya bırakılacak, bunun karşılığında da İtalya, 12 Ada'yı boşaltacaktı. Ancak İtalya, 12 Ada'yı boşaltmamış ve adalardaki fiili işgaline devam etmiş. Uşi, Lozan'ın bir semti olup, bu antlaşma İtalya tarihinde "Lozan Antlaşması" olarak geçmektedir. Bizim kayıtlarımızda 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Antlaşması ile karışmaması için, anılan antlaşmaya 18 Ekim 1912 tarihli Uşi Antlaşması denilmektedir. ‘ADALARI LOZAN'DA KAYBETTİK’ söylemleri 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Antlaşması ile alakası yoktur. Balkan Savaşları'ndan sonra, 14 Şubat 1914 tarihli Londra Büyükelçiler Konferansı Kararı'na göre Gökçeada, Bozcaada ve Meis Osmanlı Devleti'ne iade edilmiş, diğer adalar ise, silahlandırılmamak ve askeri amaçlarla kullanılmamak şartıyla Yunanistan'a verilmiş.
Lozan'da, İsmet Paşa, özellikle Çanakkale Boğazı girişinde yer alan, Türkiye'ye yakın adaları istemiş. Adalarla ilgili olarak yapılan çetin müzakerelerden sonra, Gökçeada, Bozcaada ve (Bu iki ada arasında yer alan) Tavşan Adaları ile, sahilden itibaren 3 mil uzaklığa kadarki sahada yer alan adalar Türkiye'ye bırakılmış. İsmet Paşa ayrıca, Yunanistan'a bırakılan adaların da askerden arındırılmasını, deniz ve hava üssü kurulmamasını, bu adalarda, asayişi sağlayacak jandarmadan başka hiçbir silahlı kuvvet bulundurulmamasını istemiş. Günümüzde, Lozan’a göre Ege Adaları, 12 Ada da, Paris Antlaşması'na göre 12 Adalar gayri askeri statüdedirler.
Anlaşıldığı gibi Türkiye Lozan'da herhangi bir ada kaybetmemiş, Sevr Antlaşması ile Yunanistan'a bırakılan Gökçeada ve Bozcaada ile Tavşan Adaları'nı geri almıştır. İşte malum fitneciler tarafından iddia edilen Lozan karalamalarına bu yazımın cevap olmasını dilerim.
Hoşça kalın, bilgisiz kalmayın.
