Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mustafa Alper Aykanat, tablet ve telefon kullanarak beslenen çocuklarda ortaya çıkan 'uyaran eksikliği' sorununa dikkat çekti. Aykanat, bu durumda çocukların ekrandaki içeriklere odaklanarak gerçeklik algısını kaybettiklerini ifade etti.
Büyüme ve Gelişme Geriliği: Anne ve Babaların Endişeleri
Dr. Mustafa Alper Aykanat, çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği ile ilgili detaylı bilgilendirmelerde bulundu:
'Büyüme ve gelişme geriliği çocukların mevcut yaşına, ayına uygun persentil değerlerinin 2 birim altında olmasıyla ölçülür. Standart sorularımız anneler tarafından ‘şu anda çocuğum 12 aylık ve 11 kilo normal mi’ gibi sorular soruluyor. Eğer çocuk 4 kilo ve üzeri doğmuşsa büyüme ve gelişme geriliğidir. Ama 2 buçuk kilo doğan çocuğun persentili yukarı kaydığı için tam tersi, doğum kilosu düşük olan bir çocuk için çok güzel bir gelişme derken doğum kilosu yüksek olan bir çocuk için gelişme geriliği anlamına gelebilir. Kilonun rakamsal anlamı, doğum kilosu ve büyüme eğriltisi ile alakalıdır. Büyüme ve gelişmede tabii ki anne sütü çok önemlidir. Beslenme ile ilgili özellikle annemize anne sütüyle başlamayla birlikte ek gıda geçiş dönemini sorguluyoruz. Çocukların büyüme ve gelişme geriliği anlamında tabiri caizse hiçbir annenin, anneanne ve babaannelerin o çocuğun yeterli yediğini dair bir hisleri oluşmuyor. Her zaman onlar çok daha fazla yesin, çok daha fazla büyüsün, hep tombik olsun istiyorlar. Tabii biz onları bilimsel çerçevede, onların da kalbini kırmadan ikna etmeye çalışıyoruz. Çocukların büyümesi, özellikle boy persentili bizim en önemlisidir. Kilo aslında bizim için kriter bile değil. Mümkünse yaşına uygun olan boy uzunluğunun düzenli olarak artması anlamında takiplerimizi yapıyoruz. Büyüme persentilinde çocuğun boyu yeteri kadar uzuyorsa genetik yatkınlıkta dahil olmak üzere, çocuğun anne ve babası ne kadar ikna olmasa da, çocukların daha iyi yediklerini söyleseler de, diyoruz ki; büyüme hormonu uykuda ve toklukta çalışır. Harika bir hormondur ve boy uzatır. Eğer çocuğun boyu persentile uygun iyi bir şekilde uzuyorsa yeteri kadar yemek yiyor ve uyuyor deriz. Büyüme ve gelişme geriliğini eğer erken dönemde fark edebilirsek yeri gelir tıbbi mamalarla, kalorisi yüksek ilaçlarla ya da uygunsuz beslenme ise beslenmenin düzenlenmesini sağlarız. Abur cubur gibi o çocuğun o anki enerjisini kısa sürede alacağı gıdalardan uzaklaştırıp zamanında menüyü belirleyecek şekilde ailesiyle beraber herhangi bir uyaran olmadan, televizyon, tablet olmadan sağlık gıdaları yemesini sağlamaya çalışıyoruz. Çoğunlukla bunlar faydalı oluyor ve çocuklar rutin büyüme evresine geçiyorlar. Tabii hormonal, genetik faktörlerle, ya da bazı hastalıklarla büyüme, gelişme gerilikleri olabiliyor. Onlara da tabii ki hekimin gözetiminde belirli tetkikler yapılarak erkende müdahale etmek gerekiyor.'
Beslenme ve Büyüme İlişkisi: Anne Sütü Önemi
Beslenme konusunda özellikle anne sütünün önemine vurgu yapan Aykanat, çocukların büyüme ve gelişme sürecinde sağlıklı beslenmenin kilit rol oynadığını belirtti. Anne sütüyle başlanması ve ek gıdalara geçiş sürecinin doğru yönetilmesi gerektiğini vurgulayan Aykanat, çocukların sağlıklı büyüme evresine geçebilmeleri için ailelere düşen sorumlulukları da hatırlattı.
Kendini Örümcek Adam Sanan Çocuklar: Gerçeklik Algısının Kaybı
Dr. Mustafa Alper Aykanat, tablet ve telefon kullanarak yemek yiyen çocuklarda ortaya çıkan 'uyaran eksikliği'nin ciddi sonuçlara yol açabileceğini belirtti. Çocukların ekrandaki içeriklere odaklanarak gerçeklik algısını kaybettiklerini ifade eden Aykanat, 'Çocuk aslında bunu çıkar için yapıyor, ikincisi ise tablet veya telefonun karşısında ne ise izlediği şey ona hipnotize oluyor. Aslında yemek yemiyor. Resmen yemek zorla yediriliyor. Çocuk onu hissetmiyor. Böyle olunca aslında acıkma içgüdüsü olan bir insanın acıkma içgüdüsünü de kırmış oluyorsunuz. Bu sefer de robotlaşma sistemi oluşuyor. İki boyutlu o ekranın gerçekliğini algılama başlıyor. Çok üzülerek izlerim böyle haberleri, 'kendisini örümcek adam zannetti, camdan atladı’ diye haberleri. Çocuk gerçeklik algısını kaybediyor. Anne ve babasıyla menfaati dışında muhatap olmamaya, kendi içine kapanarak kendi kendine oynamaya, hiç kimseyle iletişim kurmadan kötü bir yaşama geçiyor. O yüzden biz bunları kesinlikle önermiyoruz. Çocuklar açlığını hissedecek ve yemesi gerektiği kadar yiyecek. Sağlıklı ve dengeli beslenecek' dedi.
Sağlıklı Büyüme ve Gelişme İçin Ailelere Öneriler
Ailelere çocuklarının sağlıklı büyüme ve gelişme sürecine destek olmaları için tavsiyelerde bulunan Aykanat, ekran başında yemek yeme alışkanlığının önüne geçilmesi gerektiğini vurguladı. Çocukların açlık hissini doğru şekilde algılayarak yeterli ve dengeli beslenmelerini sağlamak gerektiğini belirten Aykanat, bu sayede çocukların sağlıklı bir yaşam sürmelerine katkıda bulunulabileceğini ifade etti.
