Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Avrupa Birliği'nin tüm elektronik eşyalarda standart USB Type-C şarj kablosu kullanımına geçme kararı sonrası önemli bir adım attı. Yıl sonu itibarıyla yürürlüğe girecek olan bu karar, tüketicilerin şarj cihazı olmadan da ürün alabilecekleri bir dönemi başlatıyor.
Taslakta Neler Var?
BTK'nın belirlediği taslağa göre, mobil telefonlar, tabletler, dijital kameralar, kulaklıklar, mikrofonlu kulaklıklar, taşınabilir video oyun konsolları, taşınabilir hoparlörler, e-kitap okuyucular, klavyeler, fare (mouse) cihazları, taşınabilir navigasyon sistemleri, kulak içi kulaklıklar ve dizüstü bilgisayarlar artık USB Type-C'ye uyumlu olacak.
Şarj Cihazı Olmadan Satın Alma İmkanı
Taslakla birlikte, belirli kategori ve sınıflara ait telsiz ekipmanlarının şarj cihazı olmadan piyasaya arzı da düzenleniyor. İktisadi işletmeciler, ekipmanlarını bir şarj cihazıyla birlikte piyasada bulundurmaları halinde, tüketicilere ve diğer son kullanıcılara aynı telsiz ekipmanını herhangi bir şarj cihazı olmadan da satın alma imkanı sunacak.
Uygulama Zamanı ve Beklentiler
Yönetmeliğin hükümleri, telefon, tablet ve dijital kameralar gibi ürünler için 28 Aralık 2024'ten itibaren uygulanmaya başlayacak. Sadece dizüstü bilgisayarlar (laptoplar) için ise 28 Nisan 2026'dan itibaren geçerli olacak. Bu adımın AB ülkelerindeki harici şarj aletlerine olan harcamaları azaltması ve elektronik atık miktarını düşürmesi bekleniyor.
Elektronik Atık ve Tasarruf Beklentileri
AB ülkelerinde harici şarj aletlerine yılda yaklaşık 2,4 milyar euro harcanıyor. Atılan ve kullanılmayan şarj cihazları yılda yaklaşık 11 bin ton elektronik atık oluşturuyor. Ortak şarj aleti çözümüyle yılda yaklaşık 1.000 ton atık azalacak. Tüketicilerin ise şarj cihazlarına ödediği meblağ ise 250 milyon euroyu buluyor.
Türkiye'de Durum ve Beklentiler
Türkiye'de bir yılda yaklaşık 15 milyon cep telefonu satılıyor. Ortak şarjla potansiyel atık şarj cihazı üretiminde yaklaşık 1,5 milyon adet düşüş bekleniyor. Oranın yüzde 50 olması hesaba katıldığında üretimin yılda yaklaşık 7,5 milyon adet ile 1 milyar 125 milyon lira tasarruf sağlaması umuluyor.
