Akdeniz Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü’nde akademisyen olan Doç. Dr. Candan Aykurt, Alakır Vadisi’nde yeni bir bitki türü keşfetti. Türü keşfeden ekibin başında olan Doç. Dr. Candan Aykurt’un dışında, Akdeniz Üniversitesi ve Hacattepe Üniversitesi akademisyenleri Doktora Öğrencisi Mertcan Gülben, Doç. Dr. Barış Özüdoğru, Öğr. Gör. Dr. Duygu Sarı, Doç. Dr. İsmail Gökhan Deniz, Burçin Çıngay gibi isimlerde yer aldı. Türü keşfederek bilim dünyasına tanıtan kişiler tarafından bu yeni türe, Alakır Vadisi’nde yaşayan ve hayatlarını doğanın korunmasına adayan Tuğba ve Birhan çiftine ithafen, “Scrophularia tugbae-birhanii” ismi verildi.
ÇEVRECİ ÇİFT ONURLANDIRILDI
Bilimsel keşif ile ilgili konuşan Doç. Dr. Candan Aykurt, “Tugbae-birhanii” özel sıfatı, Alakır Vadisi'nde kendi çamur evlerinde yaşayan ve hayatlarını doğanın korunmasına adamış bir çift olan "Tuğba-Birhan"ı onurlandırmaktadır. Bu türü Alakır Vadi'sine yaptığımız bir arazi çalışması sırasında öncelikli olarak türü topladık. Ama hemen yeni türdür demedik, diyemedik. Çünkü üzerinde çalışmamız gerekiyordu. Sonraki yıllarda alanda, Alakır Vadisi’nde yürüttüğümüz bir biyolojik çeşitlilik projesi kapsamında yüksek, daha katı buğdaygiller üzerine yürüttüğümüz projeler sırasında yine aynı bitkiyi topladık. Daha sonra bunun oraya özgü yeni bir tür olduğunu bilimsel literatürü kullanarak belirledik. Sonrasında da, tabii bunu belirlemek yetmiyor, alanda tekrardan çalışmalar yaparak dağılışlarını, nerelerde ilişki gösterdiğini, farklı popülasyonlarını belirleyerek türü tanımlamamız bayağı uzun bir zaman aldı. Aslında bu türün ilk toplanması 2016 yılına kadar uzanıyordu ama yıl 2023 oldu ve daha yeni yayınladık. Bu alan özel bir alan. Alakır Vadisi diğer dağlık alanlarda, Antalya'daki diğer dağlık alanlardan izole pozisyonu da, coğrafi pozisyonuna da sahip. Alan çok derin bir vadi ile diğerlerinden ayrıldığı için bu alanı özgü sadece buradan bu türü keşfetmedik. Onun haricinde Alakır Gelinciği'ni, Omphalodes nedimeaeyı, Ricotia candirianayı gene aynı vadiden ve vadinin yukarıdaki alanlarından keşfettik. ‘Tuğba Birhani’ adı da orada yaşayan aslında kendilerinin yaptıkları evlerde tamamen başka bir hayat mümkün sloganıyla hayatlarını Alakır Vadisi'ne ve orayı korumaya adayan Tuğba Birhan çiftine ithaf eten bu türü adlandırdık” diye konuştu.
