CHP Genel Başkan Koordinatör Başdanışmanı ve İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak haftalık yayınladığı raporda, “2023 bütçesi, yılın son üç ayında hız verilen iç borçlanma ve bu yıla devredilen yaklaşık 400 milyar liralık hazine nakit stokuna rağmen yılın ilk ayında 32,2 milyar TL açık verdi. Bütçe gelirleri yüzde 64 artarken, giderler bunun iki katı düzeyinde ve yüzde 120 artış gösterdi. Bir aylık faiz harcaması 21 milyar TL’yi aştı! Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı 2023 bütçesinin ocak ayı uygulama sonuçlarına göre yılın ilk ayında 32 milyar 243 milyon TL açık verildi. 2022 ocak ayında ise bütçe uygulaması 30 milyar 44 milyon TL fazla vermişti. Buna rağmen iktidar 6 ayda bütçeyi tüketince 1 Temmuz’da ek bütçe devreye alınmıştı. Açıklanan rakamlara bakıldığında ocak ayında bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 64,2 artarak 289 milyar 78 milyon lira olurken bütçe giderleri ise yüzde 120,1 artış göstererek 321 milyar 320 milyon liraya yükseldi. Geçen yıl ocakta 44 milyar 276 milyon TL faiz dışı fazla verilirken bu yılın ocak ayında 10 milyar 883 milyon TL faiz dışı açık verildi. Ocakta bir aylık faiz harcaması 21 milyar 359 milyon TL, faiz hariç harcamalar ise geçen yıla kıyasla yüzde 127,7 artarak 299 milyar 961 milyon TL tutarında gerçekleşti” ifadelerine yer verdi.
“ÖTV YÜZDE 101 ARTTI”
Erdoğan Toprak, raporuna “Ocakta yüzde 30 maaş zammıyla personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 116,8 artarak 103 milyar 240 milyon liraya çıkarken enflasyonla yükselen fiyatlar sonrası, mal ve hizmet alım giderleri yüzde 244,1 artışla 19 milyar 826 milyon lira oldu. Kamu kurumlarına aktarılan borç ve diğer kaynakları gösteren cari transferler ise ocakta, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 128,2 artarak 146 milyar 381 milyon liraya ulaştı. Ocak ayında 289 milyar 78 milyon TL olarak gerçekleşen bütçe gelirleri içinde vergi gelirleri 252 milyar 826 milyon TL, vergi dışı gelirler ise 27 milyar 535 milyon TL oldu. Vergi türlerine göre tahsilattaki artışlara bakıldığında; yeniden değerleme oranının yüzde 123 olarak uygulamaya konulması sonrasında başta tütün mamulleri ve alkollü içkilerden, cep telefonları ve internet faturalarından alınan Özel Tüketim Vergisindeki (ÖTV) artışa bağlı olarak yapılan olağanüstü zamlarla ÖTV gelirleri yüzde 101,1 arttı” ifadelerini ekledi.
“BÜTÇE İLK AYDAN AÇIK VERDİ”
Toprak, raporunda “Geçen yılın ocak ayına göre gelir vergisi yüzde 80,5, katma değer vergisi (KDV) yüzde 85, banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) yüzde 66,5 arttı. Yüzde 123 olarak belirlenen Yeniden Değerleme Oranına göre artırılan sonrası damga vergisinde yüzde 112,2, harçlarda yüzde 114, artış gerçekleşti. Özellikle Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarını cazip kılmak için şirketlere getirilen stopaj sıfırlama ve Kurumlar Vergisi istisnaları sonrasında kurumlar vergisi tahsilatı ise ocak atında yüzde 36,7 azaldı. 2022 yılında hazineden 92,5 milyar TL faiz ve kur farkı ödemesi aktarılan KKM hesapları için bu yılın ilk ayında hazineden yapılan aktarma ise bütçe verilerine göre, 1 milyar 552 milyon 872 bin TL tutarında oldu. 2023 bütçesinin yılın ilk ayında oldukça yüksek bir açık vermesine karşılık, deprem felaketi sonrası harcamalardaki artışa paralel olarak şubat ve sonrasında daha yüklü açıklar söz konusu olacak. İktidar, muhtemelen kısa süre içinde yine TBMM’ye EK BÜTÇE talebiyle gelecek!” öngörüsünde bulundu.
Arda KIR
