Bir evvelki yazımızda devlet bürokratlarının yurt dışı seyahatleriyle ilgili fizibilite kavramı hakkında gerekli açıklamalar yapılmıştı.
Şimdi de ülkemizde yapılan ve yapılmaya devam eden yatırımlarla ilgili fizibilite hakkında açıklamalar yaparak milletimizin bilgilerini enginleştirelim.
Yıllardan beri ülkemizde yol, tünel, köprü, hava alanları hakkında medyada çok geniş bilgilendirilmelere yer verilmektedir.
Alınan bilgilere göre de yapılan yatırımların karşılığında hesap hatalarından, yatırımların isabetsiz olduğundan, köprülerden tünellerden geçenden de geçmeyenden de para alınacağından, ülkemizin bu konularda yıllarca borç ödeyeceğinden vb. pek te hoş olmayan haberler yayınlanmaktadır.
Hatta bazı siyasetçiler tarafından bu konuda hata payının %96-%97 seviyelerinde olduğu konusunda kamuoyunu açıkça rahatsız eden ve üzen ilgilerde alınmaktadır.
Tümüyle verilen bilgilerde yer alan uygulamaları bilim ve tekniğin ışığı ı altında mühendislik normlarıyla da bağdaşmıyor olduğu ayrı bir hadisedir.
Şahsen yıllarca bu konularda dersine çalışmış ve bu tür işlerin içinde yıllarca uğraşı vermiş bir mühendis, bir bürokrat olarak fevkalade üzüntü içindeyim.
ÖRNEK VERMEK GEREKİRSE:
Mesela herhangi bir yere köprü inşa edilecek diyelim. Öncelikle daha işin sıfır noktasında projenin genel durumu üzerinde bir fizibilite yapılır. Fizibilite içeriğinde yer alması gereken kriterleri şöylece özetleyebiliriz; Yapılacak inşaatın yeri ve zemin etüt çalışmaları-alanın topoğrafı çalışmaları-mahallin sosyal yapısı- karakteristik olarak köprünün şehirler arası bağlantısı Köprü bütününün boyut planı- kullanılacak malzemenin türü, menşei, nereden nasıl temin edileceği, inşaat alanına hangi yollarla ve ne tür araçlarla taşınacağı-taşıma maliyeti hakkında ara fizibilite-kullanılacak demir, çimento, boya ve diğer malzemelerin miktar ve vasfına göre değerlendirme raporu-Yapılacak planlamaya göre (mevsim şartlarına göre) inşaat başlama ve bitiriş tarihi hakkında teknik açıklama bilirimi- Köprüyle ilgili gidiş geliş yönlerini ilgilendiren şehirler bağlantısı dikkate alınarak bir araç envanter raporu-bu konudaki envanter çalışmasına odaklı yıllık gelip geçecek araç sayısı (% 5-%7 arasındaki hata payı ile), maliyet fizibilitesi, gerekli olan stokiyometri hesap çalışmaları,- köprüyle ilgili optimizasyon -köprünün faydalı ömrü hakkında garanti raporu-kısa, orta ve uzun dönemli kur değerleri ve enflasyon gibi koşullarla mücbir sebepler hesaba katılarak, geçişle ilgili ücret politikalarının geliştirilmesi gibi çok sayıda şartların bileşkesi temin edilerek köprüler inşa edilmelidir. Her türlü yatırım için bu fizibilite çalışmaları esastır. Hiçbir yatırımda ve yatırım planlamasında %97 hata asla kabul edilemez. Şu halimle ben bu alanda gönüllü olarak devletin hizmetinde çalışmaya hazırım. Buyurun çağırın.
