Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Sünbül, 1 Aralık Dünya AIDS Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, HIV/AIDS'in önlenebilir bir hastalık olduğunu vurguladı.

Prof. Dr. Sünbül, dünyada 2023 yılı itibariyle 40,4 milyon HIV hastasının olduğunu ve bu hastaların yaklaşık beşte birinin hasta olduğunu bilmediğini belirterek, "HIV bağışıklık sistemine saldırarak hastanın savunma kabiliyetini yok eder ve kişiyi enfeksiyonlara, bazı kanser tiplerine karşı savunmasız hale getirir. Hastalık yıllar içerisinde ilerleyerek AIDS aşamasına geçer. AIDS dönemi bazı kanserlerin, fırsatçı diye tanımlanan diğer enfeksiyonların tabloya eklendiği ileri aşamadır" dedi.

Türkiye'de ise 2021 yılı sonu itibariyle 32 bin kişinin HIV ile yaşadığının raporlandığını belirten Prof. Dr. Sünbül, "Bunlardan 26 bini erkek bireylerdir. Hastalığından habersiz olduğu düşünülen kişilerle beraber ülkemizdeki HIV hasta sayısının 65-70 bin arasında olduğu tahmin edilmektedir" diye konuştu.

HIV'in bulaşma yolları

HIV'in hasta kişinin kan, süt, semen başta olmak üzere vücut sıvıları ile bulaştığını vurgulayan Prof. Dr. Sünbül, bulaş yollarını şöyle sıraladı:

  • Cinsel ilişki: HIV, korunmasız cinsel ilişki yoluyla en sık bulaşan hastalıktır.
  • Anneden bebeğe geçiş: HIV virüsü, gebelik sırasında, doğum sırasında veya emzirme yoluyla anneden bebeğe geçebilir.
  • Kan ve kan ürünleri: HIV virüsü, kan ve kan ürünleri ile de bulaşabilir. Ancak Türkiye'de kan ve kan ürünleri güvenlik önlemleri altında toplanmakta ve HIV açısından test edilmektedir.
  • Ortak iğne kullanımı: HIV virüsü, ortak iğne kullanımı yoluyla da bulaşabilir. Bu nedenle, özellikle uyuşturucu bağımlılarında HIV riski yüksektir.

HIV'in önlenmesi için neler yapılabilir?

Prof. Dr. Sünbül, HIV'in önlenmesi için şu önerilerde bulundu:

Veteriner Hekimlerden Yerel Yönetimlere Çağrı Veteriner Hekimlerden Yerel Yönetimlere Çağrı
  • Cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak, HIV enfeksiyonunu önlemenin en etkili yoludur.
  • HIV ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar için düzenli olarak test yaptırmak, HIV enfeksiyonu riskini azaltmaya yardımcı olur.
  • Damar içi ilaç kullanımı ve enjektör paylaşımının önlenmesi, HIV enfeksiyonu riskini azaltır.
  • Erkeklerde sünnet yaptırmak, HIV enfeksiyonu riskini azaltır.

HIV tedavisi

Prof. Dr. Sünbül, HIV tedavisinin günümüzde oldukça etkili olduğunu belirterek, şunları söyledi:

"Günümüzde HIV tedavisi için çeşitli ilaçlar kullanılmaktadır. Bu tedaviler virüsün çoğalmasını durdurmakta, böylece hastanın bağışıklık sisteminin düzelmesine ve güçlenmesine yardım etmektedir. Sonuçta konak bağışıklık sistemi fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserle mücadele kapasitesini yeniden kazanmaktadır.

Önemli bir nokta ise virüse karşı etkili tedavi alan ve kanında virüs sayımı negatife dönen hastaların eşlerine hastalığı bulaştırmamalarıdır. Bu nedenle erken ve etkili tedavi, hem hastanın iyileşmesi hem de bulaşın önlenmesi açısından çok kritiktir.

HIV hastası olan gebelere mümkün olan en kısa zamanda tedavi başlanmalıdır. Böylece annenin sağlığını korumak ve doğum sırasında veya anne sütü ile bebeğine HIV bulaştırmasını önlemek mümkündür."

Sonuç olarak, HIV önlenebilir bir hastalıktır. Cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak, HIV ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar için düzenli olarak test yaptırmak, damar içi ilaç kullanımı ve enjektör paylaşımının önlenmesi, erkeklerde sünnet yaptırmak, HIV enfeksiyonu riskini azaltır.

Editör: Tayfun Akyatan