Dünya genelinde 44 milyon kişi, Türkiye’de ise yaklaşık 700 bin kişi Alzheimer hastalığı ile mücadele ediyor. Çoğunlukla 65 yaş ve üzeri kişilerde görülen bu hastalık, sadece hastaları değil, onların yakınlarını da zorlu bir sürece sokuyor. 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü’nde açıklamalarda bulunan Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Abdullah Özkardeş, Alzheimer hastalığının genellikle unutkanlıkla başladığını ve ilerleyen evrelerde günlük yaşam aktivitelerini bile etkileyebileceğini söyledi.
Burun Karıştırmak Alzheimer Riskini Artırıyor
Alzheimer riskini artıran faktörlerden biri olarak burun karıştırma alışkanlığına dikkat çeken Doç. Dr. Özkardeş, burun hijyeninin önemini vurguladı. “Bazı insanlar burunlarını çok sık karıştırıyorlar. Yapılan araştırmalar, bu kişilerde Alzheimer riskinin daha fazla olduğunu gösteriyor. Bunun sebebi ise burunda oluşan enfeksiyonların, beyne giden sinirler aracılığıyla beyine ulaşabilmesi. Bu durum, beyinde amiloid plakların oluşmasına neden olabiliyor. Amiloid plakların, Alzheimer hastalığının temel nedenlerinden biri olduğunu biliyoruz. Bu yüzden burun hijyenine dikkat etmek, bu riski azaltabilir” dedi.
Sırtüstü Yatmak ve Uyku Apnesi Riski
Sırtüstü yatmanın da Alzheimer riskini artırdığını belirten Doç. Dr. Özkardeş, bu pozisyonda uyuyanlarda uyku apnesinin daha sık görüldüğünü ifade etti. Uyku apnesi, kısa vadede yorgunluk ve konsantrasyon bozukluğuna yol açarken, uzun vadede beynin kanlanmasını bozarak Alzheimer riskini artırabiliyor. Doç. Dr. Özkardeş, işitme kaybının da bu hastalığa zemin hazırlayabileceğini belirtti: “İşitme kaybı, beynin yeterince uyarılmamasına neden oluyor ve bu da Alzheimer riskini artırıyor.”
Sosyal ve Entelektüel Hayat Alzheimer’ı Geciktiriyor
Alzheimer hastalığının en önemli risk faktörünün yaş olduğunu belirten Doç. Dr. Özkardeş, entelektüel düzeyi yüksek ve sosyal hayatta aktif olan kişilerde Alzheimer'ın daha az görüldüğünü söyledi. “Alzheimer'a yatkınlığı olan kişilerde bile entelektüel düzeyi yüksek olanlarda hastalık daha geç yaşlarda ve hafif seyrediyor. Bu yüzden sosyal ve zihinsel olarak aktif kalmak önemli.”
Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite Alzheimer’dan Koruyor
Doç. Dr. Özkardeş, Alzheimer’a karşı koruyucu etkisi olabilecek bazı besinlere dikkat çekti: “Lahana, pırasa, pazı gibi damarlı yeşil sebzeler, günde birkaç ceviz ve fındık tüketmek beyin sağlığı için faydalıdır. Beyaz et tüketmek önemli, ancak kırmızı et ve hamur işlerinden uzak durmak gerekir. Ayçiçek yağı yerine zeytinyağı kullanmak da tavsiye ediliyor. Düzenli egzersiz yapmak, kolesterol, şeker ve tansiyon gibi risk faktörlerinden korunmak da hastalık riskini azaltabilir.”
Alzheimer’dan Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Alzheimer hastalığına karşı korunma yolları arasında sağlıklı beslenme ve düzenli fiziksel aktivite ön planda yer alıyor. Beyni aktif tutacak hobilerle uğraşmak, sosyal ilişkileri canlı tutmak ve stresten kaçınmak da önem taşıyor. Doç. Dr. Özkardeş, Alzheimer’a karşı alınabilecek önlemleri şu şekilde özetliyor:
Sağlıklı Beslenme: Damarlı yeşil sebzeler, ceviz, fındık ve beyaz et tüketimi öneriliyor. Kırmızı et ve hamur işlerinden kaçınmak, zeytinyağı kullanmak önemli.
Fiziksel Aktivite: Günlük yürüyüşler ve düzenli egzersizler beyin sağlığına olumlu etki yapıyor.
Sosyal ve Entelektüel Aktivite: Sosyal hayatı aktif tutmak ve entelektüel faaliyetlerde bulunmak, Alzheimer riskini azaltabilir.
Uyku Düzeni: Uyku apnesine neden olabilecek sırtüstü yatış pozisyonundan kaçınılmalı.
Burun Hijyeni: Burun karıştırma alışkanlığından kaçınılmalı ve burun hijyenine dikkat edilmeli.
