Çanakkale Boğazı’nda 2020 yılında görülen ve büyük çevresel sorunlara yol açan müsilaj (deniz salyası), beş yıl aradan sonra yeniden ortaya çıktı. Boğazın yüzeyinde gözle görülür şekilde yayılmaya başlayan müsilajın deniz altındaki etkileri de amatör bir dalgıç tarafından kayda alındı. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Temel Bilimler Bölüm Başkanı ve Çanakkale Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yeşim Büyükateş, müsilajın deniz ekosistemi üzerinde ciddi tahribata yol açabileceğini belirtti.
Müsilaj Geri Döndü
Marmara Denizi'nde 2020 yılında su yüzeyine kadar yayılarak geniş bir alanı kaplayan ve ciddi ekolojik zararlara neden olan müsilaj, şimdi Çanakkale Boğazı ve çevresindeki kıyılarda tekrar etkisini göstermeye başladı.
Deniz Dibindeki Tahribat Görüntülendi
Eceabat ilçesinde amatör olarak zıpkınla balık avcılığı yapan Kerem Atasev, gerçekleştirdiği dalış sırasında müsilajın deniz tabanındaki yoğunluğunu görüntüledi. Çekilen görüntülerde müsilajın deniz ekosistemine verdiği hasarın boyutları gözler önüne serildi.
Bilim İnsanları Uyarıyor
ÇOMÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi’nden Prof. Dr. Yeşim Büyükateş, müsilajın özellikle deniz tabanında uzun süre birikmesinin ciddi ekolojik sonuçlar doğurabileceğini belirterek,"Özellikle deniz dibinde birikimi uzun süreçli olduğundan sedimentteki organizmalar üzerine baskısı yoğundur. Örneğin, midye, istiridye gibi çift kabuklu yumuşakçalar, süngerler, mercanlar ve deniz çayırlarının üzerini kaplayarak hem oksijen alışverişini hem de fotosentezi olumsuz etkiler, ölümlerine sebep olabilir. Bu organizmaları tüketen ve deniz çayırlarını beslenme, üreme ve barınma alanı olarak kullanan organizmalar da bu nedenle denizel sistemde bulunmayabilir" dedi.
Doğal Yaşam Döngüsü Bozulabilir
Büyükateş, müsilajın besin zinciri üzerindeki olumsuz etkilerine de dikkat çekerek, askıdaki katı madde yükünün artmasıyla denizel sistemde ışık geçirgenliğinin azaldığını ve fotosentez sürecinin olumsuz etkilendiğini vurguladı. Müsilajın ekosistem üzerindeki uzun vadeli etkilerinin biyolojik çeşitliliği tehdit ettiğini belirten Büyükateş, denizel besin ağının bozulmasının doğal yaşam döngüsünde kalıcı hasarlara yol açabileceğini ifade etti.
Deniz Kirliliği ve İklim Değişikliği Müsilajı Tetikliyor
Uzmanlar, müsilajın oluşumunda deniz kirliliği ve iklim değişikliğinin büyük rol oynadığını belirtiyor. Arıtılmadan denize bırakılan atık sular, gemi taşımacılığı kaynaklı kirlilik ve artan deniz sıcaklıkları, müsilajın oluşumunu hızlandıran temel faktörler olarak öne çıkıyor. Özellikle Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazı gibi kapalı ve yarı kapalı denizlerde su sirkülasyonunun düşük olması, müsilajın uzun süre çözünmeden deniz ekosistemini tehdit etmesine neden oluyor.
Ekosistem ve Ekonomi Üzerindeki Tehditler
Deniz salyasının yeniden ortaya çıkması, bölgedeki balıkçılık ve turizm sektörleri açısından da büyük bir risk oluşturuyor. 2020 yılında yaşanan müsilaj krizi, balıkçılığı durma noktasına getirirken, turizm faaliyetlerini de olumsuz etkilemişti.
