Sosyal Güvenlik Kurumunca (SGK), 2023 yılında yapılan denetimlerde, 1533 iş yerinin sahte olduğu belirlenirken, çalışmadığı halde sigorta primi ödenen ya da sahte iş yeri üzerinden sigortalı gösterilen 88 bin 455 kişinin sigortalılığı iptal edildi.
Kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında, sahte iş yeri ve sahte sigortalılara yönelik denetimlerini sürdüren SGK, "Sahte Sigortalılık ve Sahte İş Yeri Takip Platformu" üzerinden bu alandaki çalışmalarına hız verdi.
Geçen yıl, kayıt dışı istihdamın yoğun olduğu iller başta olmak üzere Türkiye genelindeki toplam 101 bin 794 denetimde, 1533 iş yerinin sahte olduğu belirlenirken, 88 bin 455 kişinin çalışmadığı halde sigorta priminin ödendiği ya da sahte iş yeri üzerinden sigortalı gösterildiği tespit edildi.
Bu yolla sigortalı gösterilenlerin sigortalılığını iptal eden SGK, sahte olduğu tespit edilen hizmetleri silerken, bağlanan aylıkları iptal etti, yapılan maaş ve diğer ödemeler ise faiziyle geri aldı.
Sahteciliğin tespiti halinde iş yerlerine de yaptırımlar uygulayan kurum, baştan beri sahte olduğu tespit edilen iş yerinin tescil kaydı, e-sigorta şifresi ve iş yeri sicil numarasını iptal ederken, yersiz yararlanılan teşvik ve destekleri ise gecikme cezası ve gecikme zammıyla tahsil etti.
Sahte sigortalılık, tanıdıklara ait iş yerlerinde yapılıyor
Sosyal Güvenlik Denetmenleri Derneği Genel Başkanı Mustafa Şahin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sahte iş yeri ve sahte sigortalılığın sosyal güvenlik sisteminin kronik sorunlarından biri olduğunu belirtti.
SGK'nin 2 bin 750 sosyal güvenlik denetmeniyle Türkiye genelinde çalışmalarını sürdürdüğünü vurgulayan Şahin, şunları söyledi:
"Sahte iş yeri ve sahte sigortalılık durumları daha çok kayıt dışının yüksek olduğu illerde görülüyor. Sahte sigortalılık, yaygın olarak akraba veya tanıdıklara ait iş yerleri üzerinde yapılıyor. Son dönemde özellikle hamilelerin sahte sigortalılığında artış tespit ettik. Hem SGK'den geçici iş göremezlik ödeneği alabilmek hem de özel hastanedeki doğum masraflarının bir kısmını kuruma ödetmek için bu yola başvuruluyor. Sosyal güvenlik denetmenleri olarak sosyal güvenlik alanında devleti zarara uğratan tüm yol ve yöntemlere karşı titizlikle çalışmalarımızı sürdürüyoruz."
Şahin, yapılan işin riskine ve niteliğine göre diğer kamu denetim elemanlarından daha düşük özlük haklarına sahip olduklarını ve özlük haklarının merkezi denetim elemanlarıyla eşitlenmesini istediklerini belirterek, şunları kaydetti:
"İl müdürlüklerine bağlı çalışan sosyal güvenlik denetmenlerinin SGK merkez teşkilatına bağlı olarak ve büyükşehirlerde grup başkanlıkları şeklinde örgütlenmesini talep ediyoruz. Kamudaki tasarruf tedbirlerine uygun şekilde, sosyal güvenlik denetmenlerinin daha etkin ve verimli çalışabilmesini sağlayacak bu talebimizi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ve SGK Başkanlığına ilettik."
