Dünyanın en büyük dokuz petrol şirketinin 2024 yılının ilk yarısındaki kârı, geçen yılın aynı dönemine kıyasla %10 azalarak yaklaşık 129,8 milyar dolara geriledi. Bu şirketler arasında Amerikalı ExxonMobil ve Chevron, Hollandalı Royal Dutch Shell, İngiliz BP, Fransız TotalEnergies, İtalyan Eni, Rus Rosneft, Norveçli Equinor ve Suudi Arabistan’ın ulusal petrol şirketi Saudi Aramco yer aldı.
Şirketlerin kâr rakamları
Suudi Aramco, ilk altı ayda 56,30 milyar dolar, ExxonMobil 17,46 milyar dolar, Shell 14,02 milyar dolar, BP 5,47 milyar dolar, Chevron 9,93 milyar dolar, Eni 2,06 milyar dolar, Equinor 4,54 milyar dolar ve TotalEnergies 9,50 milyar dolar kâr elde etti. Bu kârlar, geçen yılın aynı dönemine göre değişiklik gösterdi. Suudi Aramco'nun kârı %9,1, ExxonMobil’in kârı %9,6, Shell’in kârı %4,7, BP’nin kârı %27,5, Chevron’ın kârı %21,1, Eni’nin kârı %30,4, Equinor’un kârı %33,1 ve TotalEnergies’in kârı %1,4 oranında düştü.
Rosneft'in performansı
Rus petrol devi Rosneft, bu dönemde kârını en fazla artıran şirket oldu. Şirket, bu yılın ilk yarısında 10,52 milyar dolar kâr elde ederek geçen yılın aynı dönemine göre %30,2 oranında bir artış gösterdi. Rosneft’in geçen yılki kârı ise 8,08 milyar dolardı.
Rusya’nın petrol piyasasındaki durumu
Viyana Enerji Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Fereydoun Barkeshli, Rosneft'in kârını artırmasının, Rusya'nın içinde bulunduğu savaş durumu ve yaptırımlar nedeniyle piyasa uzmanlarını şaşırttığını belirtti. Rusya’nın OPEC+ ittifakına katılmadan önce de pazar payını koruma stratejisi izlediğini ifade eden Barkeshli, Rusya’nın Asya pazarında özellikle Hindistan’a ihracatını artırdığını söyledi.
Barkeshli, Rosneft’in yerel pazarda güçlü bir oyuncu olduğunu vurgulayarak, "Rosneft’in yerel pazar payı bir dönem %32 civarındaydı ve bu gücünü koruyor," dedi. Ayrıca, Rusya’nın yaptırımları delmek için İran'ın uzmanlığından faydalandığını ve uluslararası sularda hareket eden yaklaşık 6 bin gemiden neredeyse 600’ünün Rus petrolü taşıdığını aktardı.
OPEC+ üretim kesintileri ve fiyatlar
Norveç merkezli Rystad Energy Petrol Uzmanı Rohan Goindi, bu yıl petrol fiyatlarındaki düşüşün, arz tarafındaki zayıflıktan ve OPEC ile OPEC dışı ülkelerin üretim artışlarından kaçınmasından kaynaklandığını belirtti. Goindi, yılın ilerleyen dönemlerinde özellikle Kanada’nın katkısıyla OPEC dışı arzın artmasını öngördüğünü ifade etti.
Goindi, ikinci yarıda küresel ham petrol ve kondensat arzının günlük 450 bin varil artmasını ve rafineri işleme miktarının da yaklaşık 1,8 milyon varil artmasını beklediklerini söyledi. Ancak, küresel ekonomik zorlukların talebi zayıflattığını ve Çin ile ABD'den gelen olumsuz ekonomik verilerin bu durumu pekiştirdiğini belirtti.
OPEC+ grubunun üretim kesintilerini uzatma kararının fiyatların daha fazla düşmesini engelleyebileceğini ifade eden Goindi, Irak ve Kazakistan gibi bazı üyelerin aşırı üretiminin küresel ham petrol arzı dengesini bozduğunu söyledi.
