Bir sosyal medya kullancısı yayınladığı video ile skandal yarattı. Twitter'daki Gıda Dedektifi isimli hesap marketlerde satılan bir pastırma ürününde renklendirici olarak böcekten elde edilen Karmin maddesinin kullandığını iddia etmesi gündem oldu. 

VATANDAŞLARI UYARDI

İşte o paylaşımın açıklaması: Bu ürün görseli önceki gün bir takipçimiz tarafından ambalajındaki güvenlik önlemlerini gündeme getirmemiz için gönderilmişti. 100 gr’lık paketlerde 55₺’ye satışa sunulan bu ürünün paketine yerleştirilen çiple çalınmaması için korumaya alındığı görülüyor. Fakat biz bugün bu videoyu bunun için yapmıyoruz. Bunca paraya satılan, kg. fiyatı etle yarışan bu pastırma daha kırmızı görünsün diye renklendirilmiş. Evet, hem de bir böcekten elde edilen Karmin ile.. Nerede yazıyor göremiyorum diyenlere söyleyelim, zaten görmenizi istemiyorlar. Renklendirici yazıp yanına parantez içinde E120 yazınca oldu bittiye geliyor. Mevzuat da buna oyna, devam diyor. Bir böceğin salgısından değil, ta kendisinden elde edilen Karmin’in geleneksel ürünlerimizden pastırmada, sadece kırmızı renk vermesi için kullanılması ise maalesef gıda endüstrisinin geldiği noktayı gözler önüne seriyor. Ürünü çalınmasın diye koruyan zihniyet, Geleneksel ürünlerimize bunu yaparken düşünmüyor. Peki ya tüketiciyi bu zihniyetten ne koruyacak?

KARMİN NEDİR?

Bu katkı maddesi, kırmızı boya (koşineal) karminik asit olup; ‘Dactylopius coccus’ isimli kaktüsleri mesken edinmiş bir bit/böcek türünden elde edilir. Cochineal/Dactylopius coccus böceği, kaktüs bitkisine kene gibi yapışarak hayatını sürdürür. Özellikle Meksika’da yetiştirmek için özel tarlalar kurulmakta, böcek ve larvaları üreticilerce toplanmakta. Bir kırmızı renk pigmenti (boyar madde) olan ve Dactylopius coccus böceğinin vücut ve yumurtalarından elde edilen ‘karmin veya kokhineal’in, Avrupa Birliği EC kod sistemindeki karşılığı E120’dir. Gıda endüstrisinin kırmızı renklendirici olarak kullandığı bu bitin kanı, bedeni ve larvaları saf renklendirici (E120i) ve ham ekstrakt (E120ii) şeklinde pazarlanıyor.

ÜRETİM AŞAMASI

Böcekler, kurutulduktan sonra sıcak suyun içerisine daldırılarak veya canlı canlı güneş ışığına, fırın sıcaklığına yada buhara maruz bırakılarak öldürülür. Farklı metodlarla daha farklı renk tonları üretilebilir. Örneğin karminler kurutuldukdan sonra farklı bir renk tonu,canlıyken de farklı bir renk tonu sağlayacaktır.

HANGİ ÜRÜNLERDE KARMİN VARDIR?

Kola, Sucuk, salam, marmelat, recel, meyveli karışımlar, şekerlemeler, drajelerin kaplamalarında, peynir, meyveli veya meyve aromalı kalhvaltılık mısır gevreği, yoğurtlu içeceklerde, meyveli yoğurt, ruj ve ilaçlarda, pastacılıkta kullanılan kiraz ve vişne şekerlemelerinde karmin bulunduğu gözlenmiştir.

Çocuklarda Boyun Şişliklerine Dikkat! Çocuklarda Boyun Şişliklerine Dikkat!

SAĞLIĞA OLAN ETKİLERİ

İngiliz Gıda Standartları Ajansı FSA (Foods Standard Agency); astım ve alerjik reaksiyonlara neden olduğunu, bazı insanlarda da alerjik reaksiyonların en şiddetlisi olan ‘anafilaktik şok’a yol açtığını rapor ediyor.

Michigan Üniversitesi’nden Dr Baldwin başkanlığındaki bir heyet karmin anafilaksi olarak bilinen ciddi bir alerjik reaksiyona neden olabileceğini ispatladı. CSPI bu reaksiyon tedavisinin hastanede yatarak yapılması gerektiğini söylüyor. Corinne Geuget, Additifs Alimentaires adlı eserinde, karminin neden olduğu riskleri şu şekilde sıralıyor: “Hiperaktivite, astım, egzama ve uykusuzluğa neden olduğu kanıtlanmıştır. Karsinojenik (yani kanser gelişmesine yol açma) ve mutajenik (mutasyona neden olma veyahut da insan bedeninde biyolojik değişim)e neden olabilir. Üreme sistemi ve metabolizma üzerindeki uzun vadeli yan etkileri konusunda henüz bir araştırma yapılmamıştır.” Yaygın sonuç ise; özellikle çocuklar başta olmak üzere bazı kişilerde hiperaktivite artışına neden oluyor.

YILDA YARIM KİLO BÖCEK

Hollanda’da Wageningen Üniversitesi’nden Entomoloji Profesörü Marcel Dicke, yaptığı açıklamasında işlenmiş gıda tüketen herkesin bir miktar böcek yediğini de anlatıyor: “Dünyanın herhangi bir yerinde işlenmiş besin maddesi tüketenler zaten böcek yemiş oluyorlar. Bunun miktarı da yılda yaklaşık 500 gram. Domates sosu, fıstık ezmesi ya da ekmek gibi işlenmiş tüm gıdalarda böcek var.”

DİN AÇISINDAN KARMİN

Karmin, böceğin canlı canlı öldürülmesiyle elde edilmesi yüzünden ve kan içermesi yönünden İslam Dini, Vejeteryanlar ve Yahudi bazı din adamları tarafından yenmemesi desteklenmektedir. Çeşitli inançlarda kimi gıdalar helal veya haram olarak nitelendirilmekte veya sertifikalandırılmaktadır buna örnek olarak yahudi inancında bulunan kosher sertifikası veya islami inaçtaki helal gıda kavramı bu böceğin kanını kullanan ürünlere helal demiyor.