Nazım Hikmet, Türk edebiyatının önde gelen şair ve yazarlarından biridir. Yaşamı boyunca edebi alanda pek çok yeniliğe imza atan Nazım, hayatının büyük bir bölümünü siyasi mücadeleler ve hapislerde geçirmiştir. Onun sanatı ve mücadelesi, sadece Türkiye'de değil, dünya genelinde yankı bulmuştur.
Nazım Hikmet Nerede Doğdu?
Türk edebiyatının ünlü şairi, romancı ve yazarı Nazım Hikmet, 15 Ocak 1902 tarihinde Selanik’te dünyaya geldi. Babası, Sivas Valisi Şair Mehmet Nazım Paşa’nın oğlu, Matbuat genel müdürlerinden Hikmet Nazım Bey, annesi ise ressam Ayşe Celile Hanım’dır.
Nazım Hikmet'in Eğitimi Nedir?
İlk eğitimini Göztepe’deki Taş Mektep’te tamamlayan Nazım, bir süre Galatasaray Lisesi’nde okuduktan sonra Nişantaşı Sultanisi’ne geçti. 1917 yılında Heybeliada Bahriye Mektebi’ne kaydoldu ve burada beş yıl eğitim aldı, ancak plörezi (zatülcenp) hastalığı nedeniyle askerlikten ihraç edildi.
Nazım Hikmet'in Yaşamı Nedir?
1921 yılında Millî Mücadele’ye katılmak amacıyla arkadaşları Vâlâ Nurettin, Yusuf Ziya Ortaç ve Faruk Nâfız Çamlıbel ile birlikte İnebolu üzerinden Ankara’ya geçti. Burada Mustafa Kemal Atatürk ile tanıştırıldı ve Atatürk'ün tavsiyesi üzerine Bolu Sultanisi Kısm-ı İptidaî muallimliğine atanarak öğretmen olarak görev yapmaya başladı. Ancak anne ve babasının ayrılmasından etkilendiği için öğretmenlikten istifa etti ve Moskova'ya gitmek üzere Bolu'dan ayrıldı.
Nazım Hikmet, Batum’da Komünist Partiye üye oldu ve Moskova’da Kızıl Sendika gazetesinin edebiyat kısmında görev aldı. Moskova’da Şark Zahmetkeşleri Komünizm Darülfünunu'nda öğrenim gördü. Vladimir Mayakovski ile tanıştı ve sosyoloji, politoloji, konstrüktivizm ve sanat tarihine ilgi duydu. Türkiye Komünist Partisi'nin yeniden yapılanış kongresine katılmak üzere 1924 yılında Türkiye’ye döndü ve parti faaliyetlerine katıldı. Ancak komünist faaliyetler nedeniyle hakkında çıkarılan tutuklama kararı üzerine tekrar Moskova'ya kaçtı.
Nazım Hikmet’in cezaevi hayatı, 1931 yılında yazdığı şiirler nedeniyle komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle başladı. 1938 yılında, Ordu içinde sosyalizm propagandası yaptığı iddiasıyla 15 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı. Aynı yıl Donanma Davası’nda da askeri isyana teşvikten 13 yıl 4 ay hapis cezası aldı. Bu ağır mahkumiyetler sonucunda Nazım, Atatürk’e mektup yazarak af talebinde bulundu.
Nazım Hikmet’in serbest bırakılması için 1949-1950 yıllarında hem yurt içinde hem de yurt dışında yoğun çabalar gösterildi. Birçok ünlü yazar ve aydın, onun özgürlüğü için kampanyalar düzenledi. 1950 yılında, adaletin yerini bulacağına dair umudunu yitiren Nazım, 18 gün süren bir açlık grevine başladı. Bu grev dünya genelinde büyük yankı uyandırdı ve nihayetinde af yasası çıkarılarak tahliye edildi.
Tahliye edildikten sonra Nazım Hikmet, dayısının kızı Münevver Hanım’la evlendi ve 1951 yılında Sovyetler Birliği’ne kaçtı. Moskova’ya ulaştıktan sonra, Türkiye aleyhine propaganda yapmaya başladı ve 1951 yılında Türk vatandaşlığından çıkarıldı. 1955 yılında Polonya vatandaşlığına kabul edilen Nazım Hikmet, 1963 yılında Moskova’da hayatını kaybetti ve Novodeviç mezarlığına defnedildi.
Nazım Hikmet'in Eserleri Nelerdir?
- Kuvâyi Milliye, 1965-1968;
- Güneşi İçenlerin Türküsü, 1928;
- Memleketimden İnsan Manzaraları I-V, 1965-1967
- 835 Satır, 1929
- Jokond ile Si-Ya-U, 1929
- Varan 3, 1930; 1+1=Bir, 1930
- Sesini Kaybeden Şehir, 1931
- Gece Gelen Telgraf, 1932
- Benerci Kendini Niçin Öldürdü?, 1932
- Portreler, 1935
- Yatar Bursa Kalesinde, 1993
- Taranta Babu’ya Mektuplar, 1935
- Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin Destanı, 1936
- Saat 21.00-22.00 Şiirleri, 1965
- Dört Hapisane’den, 1966
- Rubailer, 1966
- Yeni Şiirler, 1989
- İlk Şiirleri, 1969
- Son Şiirleri, 1989
- Yeşil Elmalar, 2016
- Fatma Ali ve Diğerleri, 2011
- Kadınların İsyanı, 2013
- Cezaevinden Memet Fuat’a Mektuplar, 2016
- Sevdalı Bulut, 2019
- Henüz Vakit Varken Gülüm, 2017
- Kafatası, 1932
- Bir Ölü Evi Yahut Merhumun Hanesi, 1932
- Unutulan Adam, 1934-1935
- Ferhad ile Şirin, 1965
- Enayi, 1965
- İnek, 1965
- Sabahat, 1965
- Ocak Başında Yolcu, 1966
- Yusuf ile Menofis, 1967
- Demokles’in Kılıcı, 1974
- Kan Konuşmaz, 1965
- Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim, 1967
- Kemal Tahir’e Mahpusaneden Mektuplar, 1968
- Va-nu’lara Mektuplar, 1970
- Nâzım ile Piraye, 1977.
