Deprem performans analizi uygulamalarında yerinde tespit çalışmalarının yeterli düzeyde yapılmadığını, düzmece işlemlerle binalara depreme dayanıklı raporu verildiğini belirten İMO Antalya Şube Başkanı Mehmet Soner Akdoğan, kamunun bu konuda altyapı yetersizliği yaşaması halinde İMO’nun destek verebileceğini sorunun önü alınmazsa ise Antalya’da yıllar içerisinde binaların kendiliğinden yıkılacağını ifade etti. İMO Antalya Şube Başkanı Mehmet Soner Akdoğan, binaların depreme dayanıklılık testlerindeki asılsız raporları Antalya Valiliği’ne gönderdiklerini ama herhangi bir geri dönüş olmadığını belirtti.
"Hayati Önem Taşıyor"
Tüm yurtta ve Antalya’da uzun süredir birçok binanın depreme karşı dayanıklı olup olmadığı tartışılıyor. İnşaat Mühendisleri Odası bu konuda yaptığı son çalışmada, konaklama tesislerinin deprem dayanımlarının belirlenerek gerekli önlemlerin alınması konusunda 81 ilin valiliklerine ve belediyeler yazı gönderdi. Yapılan açıklamada, “Ülkemizin depremselliği göz önünde bulundurulduğunda ilgili kurumların, başta Anayasa olmak üzere mevzuat gereği; yurttaşların yaşam hakkını koruma yükümlülüğü çerçevesinde, deprem riskine karşı tedbir almak ve etkin denetim yapmakla sorumlu olduğu hatırlatılan yazıda yaşadığımız depremlerde, yıkılan ve ağır hasar alan binaların arasında konaklama tesislerinin de bulunduğu vurgulandı. İdarelerce özellikle kamunun kullanımına açık olan konaklama tesislerinin deprem dayanımlarının belirlenerek gerekli önlemlerin alınmasının hayati önem taşıdığı ifade edildi. Konaklama tesislerinden Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği esaslarına göre hazırlanmış "Performans Analizi" raporu istenerek, yeterli performans seviyesine sahip olmayan binaların güçlendirilmesi/yenilenmesi için girişimlerde bulunularak, hayati önem taşıyan bu konuda önlem ve tedbirlerin alınması gerektiği belirtildi” denildi.
"Uzmanlık Olmalı Yönetmelik Uygulanmalı"
İMO Antalya Şube Başkanı Mehmet Soner Akdoğan, binaların depreme dayanıklı olup olmadığının belirlenme konusunun farklı bir uzmanlık olduğunu ifade ederek, “Meslek odamız yıllardır bu durumu anlatıyor. Mevcut binaların değerlendirilmesi ile binaların deprem performanslarının tespit edilmesi için yönetmelik ve yasalara uygun şekilde işlerin yapılması gerekiyor. Bu deprem performans raporu hazırlamak için belli bir bilgi birikime sahip olmak ile yönetmeliğin öngördüğü çalışmaları yapmak lazım. Laboratuvar, zemin çalışmaları gibi uygulamaların sırasıyla yapılması gerekir ama Antalya’da ve Türkiye’nin birçok yerinde düzemce raporlarla yapılara depreme dayanıklıdır raporu veriliyor. Bu raporların gerçek bir deprem performans raporu ile ilgilisi yok. Sözel ifadelerle bir rapor hazırlanmış depreme dayanıklıdır denilmiş, bu raporla birlikte binaya depreme dayanıklı raporu verilmiş. Rapor içerisine konulan hesaplamaların rapor verilen binayla ilgisi yok. Yeni bir binanın hesaplamaları sanki mevcut binanın hesaplamaları gibi dosyaya konulmuş. Bu konu ayrı bir uzmanlık alanı içeriyor. Bu hususu bilen kişiler tarafından bu işin sürdürülmesi ve denetlenmesi gerekiyor. Sağlık alanın ki branşlaşma örneği üzerinden bir benzetme yapabiliriz. Göz doktoruna beyin ameliyatı yap demek gibi bir şey. Laboratuvar sonuçlarını değerlendirmeyi bilmiyor, performans analizi verilerini yorumlamayı bilmiyor, yönetmelikle ilgili alınması gereken değerlere hakim değil. Bu iş bilen birisi tarafından yapılmalı ki hastaya teşhis doğru konsun” dedi.
"Karot Kötü Diyen Kan Tahlili de Vermesin"
Başkan Akdoğan, “Yıllardır bunu bir sisteme oturtamadık. Son olarak Antalya Valiliği’ne de bir yazı yazdık. Yazıda, bize ulaşmış düzmece bir raporu gönderdik. Bu raporun kuruma verilmemiş olabileceğini belirterek gönderdiğimiz rapor ve benzeri raporların gerçeğe aykırı raporlar olduğunu ifade ettik. Antalya’da ki müdürlüklere, düzenlenen deprem performans raporlarının, gönderdiğimiz rapor gibi yapıldıysa doğru olmadığını ifade ettik. Bu raporlarla ilgili bir kontrol mekanizması var mı? Ben bu konuda bir kontrol biriminin olduğunu düşünmüyorum. Laboratuvar çalışmaları yerinde yapılmıyor. Sanki karot alınmış gibi rapor düzenliyorlar. Vatandaşta da bir korku oluşturmuşlar. ‘Binadan karot alınmış bu kötü bir şey’ gibi düşünülüyor. Karot kötü bir şey değil. Karotun kötü olduğunu düşünen kişiler gidip kanda vermesinler. Böyle bir algı oluşturuldu. Bir yapıdan karot alınıyorsa bu kötüdür mantığı yanlıştır. Hastanede yapılan kan tahlilleri neyse bu da binanın tahlilidir. Örneğin 5 katlı bir binanın bir katına bir muayenehane açılacak tüm binadan karot alınması gerekirken, yapı malikleri izin vermiyor. Böyle olunca sanki diğer katlardan da karot alınmış gibi düzmece rapor düzenleniyor. İlgili birimde gelip yerinde tespit yapmıyor. Bu bina gerçekten depreme dayanıklı mı değil mi bilmeden depreme dayanıklıdır diyerek rapor verilerek işletme hakkı tanınıyor” diye konuştu.
"Denetim En İyi şekilde Yapılmalı"
Başkan Mehmet Soner Akdoğan, “Biz bu son yazımızda diyoruz ki lütfen işinizi doğru yapın. Eğer bu konuda bir altyapınız yoksa biz İnşaat Mühendisleri Odası olarak bu konuda destek olabiliriz. Kartalkaya’da birçok ihmalin olduğunu gördük. Ben iddia ediyorum. Yıllar içerisinde Antalya’da kendi kendine yıkılan depreme dayanıklıdır raporu verilen binalar göreceğiz. O zamanda işlerini doğru yapmamış karar vericiler, müdürler, amirler, personeller yargılanacaklar. Benim bugün söylemek istediklerimi o gün anlayacaklar. Meslek odası olarak daha ne yapabiliriz? Bir yapının depreme dayanıklı olduğunun tespitinin iki yöntemi var. Bunlar dışındaki yöntemler yalandır. Riskli yapı testi yapılırsa ise Çevre Şehircilik ekipleri yerinde inceliyor. Performans analizi yaptırdıkları zaman ise bu denetleme olmuyor. Bunun bir saha kontrolü yok. Saha kontrolünü geçtim, bu konuda uzmanlaşmış teknik ekibi olan bir kurum yok. Düzmece raporlarla binalara depreme dayanıklıdır deniliyor. Bu bizim artık canımıza tak etti. Kamuoyunu bilgilendirmeye çalışıyoruz. Yetkilileri göreve davet ediyoruz. Bu konunun denetimi kamuda ama bu denetimi yapabilecek bir organizasyon yok. Kamu binaların deprem performans raporunu yapamaz ama organizasyonun denetlenmesi doğru yapılabilir” dedi.
