Türkiye’nin en büyük beşinci kenti Antalya’nın 2024 yılı Büyükşehir Belediyesi bütçesinin azlığı dikkat çekiyor. Türkiye’nin en büyük kenti olan İstanbul’da 2024 bütçesi 213.1 milyar TL, Başkent Ankara’da 92 milyar TL, İzmir’de 45.1 milyar TL olarak belirlenmişti. TÜİK verilerine göre kentlerin nüfusları ve bütçelerine bakıldığında İstanbul’da Büyükşehir Belediyesi’nin kişi başına 13 bin 420 TL, Ankara’nın 15 bin 910 TL, İzmir’in ise 10 bin 107 TL’si bulunuyor.
Buna karşılık 16 milyar TL olarak belirlenen Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 bütçesi ise kentte yaşayan her kişi için sadece 5 bin 952 TL’si bulunuyor. Konuyla ilgili yaptığımız haber sonra önceki gün CHP Antalya aday tanıtım toplantısına katılan Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Özgür Özel, 'Bu kentte bir günde, bir ayda, bir yılda ortalama kaç kişi oluyorsa, kaç kişi atık su üretiyorsa, kaç kişi kaynak tüketiyorsa, kaç kişi katı atık üretiyorsa ona göre katkı konulmalı' diyerek bütçeyi eleştirdi.
'KENT EMEĞİNİN KARŞILIĞI YOK'
3 Ocak 2024 tarihinde ‘Emek Antalya’nın Kazanç İstanbul’un’ başlığı ile gündeme taşıdığımız haber sonrası kentin 2024 bütçesi çok yetersiz bulunmuştu. 16 milyon nüfusu olan İstanbul’un 213 milyar TL’lik devasa bütçesinin yanı sıra yıl içerisinde İstanbul’a 15-16 milyon turist geliyor. Neredeyse kendi nüfusu kadar misafiri yıl içerisinde belirli sürelerde ağırlayan İstanbul’da kişi başı bütçe payı 13 bin 420 TL iken kendi nüfusunun 10 katını ağırlayan Antalya’da ise kişi başı bütçe payı 5 bin 952 TL. Kente gelen her misafir için diğer büyükşehirlere göre daha düşük olan bütçeden de harcama yapan Antalya’ya reva görülen bu düşük tutar yurttaş tarafından sert şekilde eleştirilerek; düzeltilmesi istendi. Antalyalının talebine CHP Genel Başkanı Özgür Özel’den destek geldi. Özel yaptığı açıklamada, Antalya’nın bütçesinin yetersiz olduğunu belirterek, 'Bir sorunu tespit edelim. Bu kentin nüfusu 2 milyon 600 bin, bu kente her yıl 16 milyonu yabancı, 9 milyonu yerli 25 milyon misafir geliyor. Bu kente devlet, iller bankası hangi devlet kurumu bir katkı sağlayacaksa, 2 milyon 600 binlik bir kent nüfusuna göre planlama yapıyor. Hizmet 26-27 milyona göre bekleniyor. O imkansızlıklar, hangi siyasi partiden olursa olsun, belediye başkanını görev döneminin sonunda bir memnuniyetsizlik ya da halkın belediyeyi değiştirme yeni bir arayış talebine itiyor. Bu sanki Antalya seçmeninin, Antalya’nın veya Antalyalı siyasetçilerin bir sorunuymuş gibi uzaktan algılanabiliyor. Bu haksızlığı bu kente, kentin evlatlarına, kentin yöneticilerine yapmamak lazım. Bu kente bir katkı sağlanacaksa, nüfus sayımı yapmak için evlere kapanmak gerekmiyor. Bir şehirde kaç kişi olduğu cep telefonu kayıtlarıyla, küsuratına kadar biliniyor. Hatay depreminden sonra Mersin nüfusundaki 630 binlik artışı dakika dakika takip ettik. O yüzden bu kente bir günde, bir ayda bir yılda ortalama kaç kişi oluyorsa, kaç kişi atık su üretiyorsa, kaç kişi kaynak tüketiyorsa, kaç kişi katı atık üretiyorsa, bu kente ona göre katkı konulması lazım. Dışarıdan misafir ağırlayan her kente ona göre katkı sağlanması lazım. Bunun çağrısını buradan yapıyorum. Böyle olunca anketlerde Büyükşehir Belediyesi’nden bir memnuniyetsizliği her zamanki gibi bekliyorduk ama anket öyle göstermedi' dedi.
'HAKKIMIZI ALAMIYORUZ'
Antalya’yı kendi haline bırakmak ve Antalya’nın çektiği yükün faydasını diğer şehirlere dağıtmak ve Antalya’yı önemsememek yüzünden hem merkezi hükümet hem de ilçe belediyeleri dahil tüm yerel yönetimleri eleştiren yurttaş, Antalya’nın hak ettiğini almasını istedi. Turizmin başkenti olan Antalya Büyükşehir Belediyesi’nde verilen 16 milyar TL’ye karşılık kentte kayıtlı olarak 2 milyon 688 bin 4 kişi yaşıyor. Yaz aylarında bir çok turisti ağırlayan Antalya, yaz döneminde 10 milyon nüfusa yaklaşıyor. Milyonlarca turisti ağırlayan ve dışarıdan gelen yerli ve yabancı turistlere de 16 milyar TL’den harcama yapan Büyükşehir Belediyesi, kentte yaşayan yurttaşlara düşen 5 bin 952 TL’yi kullanmak durumunda kalıyor. İstanbul, Ankara ve İzmir Türkiye ekonomisine büyük bir etki ettiği bilinirken, Antalya’nın verdiği katkı aldığı paydan daha yüksek. 2023 yılında sadece Antalya Havalimanı verilerine göre 15 milyondan fazla turisti ağırlayan Antalya, aslan paylarının dağıtılmasının ardından hak ettiğini alamadı. Türkiye’nin en büyük üç büyükşehrinin hemen ardından gelen Antalya, diğer üç büyükşehrin aldığı payın yanından dahi geçemiyor. 2023 yılında 8 milyar TL olan Antalya Büyükşehir bütçesine karşılık olarak İzmir’in 26 milyar TL, Ankara’nın 74 milyar TL, İstanbul’un ise 115 milyar 250 milyon TL olması da dikkat çekmişti. 2024 bütçelerine bakacak olursak Antalya Büyükşehir Belediyesi, her Antalyalı için 5 bin 952 TL harcayabiliyorken, İzmir Büyükşehir Belediyesi 10 bin 107 TL, İstanbul Büyükşehir Belediyesi 13 bin 420 TL, Ankara Büyükşehir Belediyesi 15 bin 910 TL harcayabiliyor. 2023 yılında karayolu ile gelen turistlerin dışında sadece hava yolu ile Antalya’ya gelen 15 milyon turist, kent nüfusunun 6 katı. İstanbul’a ise yine havayolu ile gelen turist sayısı 16 milyon yani neredeyse bir İstanbul nüfusu. Şehir nüfusu ile denkleştirildiğinde İstanbul başta olmak üzere İzmir ve Ankara’ya göre büyük bir yük çeken Antalya hak ettiği bütçeyi alamıyor.
ANTALYA’YA REVA GÖRÜLEN BU MU?
Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin diğer büyükşehirlere göre bütçesinin azlığının ise şehirlerin vergi gelirleri ile bağlantılı. Antalya’da işletmesi olan, arıtmasını, kanalizasyonunu, düzenlemesini Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı, Antalya’da kazanılan paranın vergi düzenlemesinin genellikle İstanbul’da ofislerde yapılması ile şehrin payı da gittikçe daralıyor. Antalya’da ki özel işletmelerin birçoğu gelirlerini Antalya’dan kazanmasına rağmen vergisini Ankara, İzmir veya İstanbul’da ödüyor. Yani Antalya’da kazanılan gelirden diğer şehirlerde payını alıyor. Bu durum Antalyalı yurttaşların alması gereken hizmetin kalitesini gittikçe düşürürken, Antalya Büyükşehir Belediyesi bütçesinin kente gelen turist sayısının da nüfusa katılarak belirlenmesi gerektiği söylendi. Yani Kente gelen turist sayısı ve ortalama bir turistin kentte kaç gün kaldığı hesap edilerek, bütçenin yapılmasının kente daha çok katkı sağlayacağı belirtildi. Sonuç olarak Antalya diğer büyükşehirlerin aksine ürettiği emekten, ülke ekonomisine sağladığı katkıdan payını düşeni alamazken, diğer kentler vergi düzenleme işleri sayesinde üretimden gelen gelirin büyük ortağı oluyor. Antalyalı yurttaşlar artık bu durumun denetlenerek sağlıklı şekilde işletilmesi gerektiğini aktardı.
Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 bütçesinde kişi başına 5 bin 952 TL düşüyor
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 bütçesinde kişi başına 13 bin 420 TL düşüyor
Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 bütçesinde kişi başına 15 bin 910 TL düşüyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 bütçesinde kişi başına 10 bin 107 TL düşüyor
