CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi, bugün yaptığı yazılı açıklamada, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından enkazdan kurtulan yurttaşların crush (ezilme) sendromu nedeniyle böbrek yetmezliği ile mücadele etmek zorunda kaldığına dikkat çekti. İlgezdi, açıklamasında şunları kaydetti:
“Hayat kurtarmak, bir insanı sadece molozların altından çıkarıp kaderine terk etmek değildir. Enkaz altından cansız bedenleri çıkarılan ve defnedilen kaç vatandaşımızın donarak öldüğü konusunda net bir bilgi elimizde yok. Defin raporlarında bu bilgilerin yer alıp almadığını toplum olarak bilmek istiyoruz. Yine sağ kurtulan vatandaşlarımızdan kaç kişinin uzvunu kaybettiği bilinmiyor. Sağ kurtulup uzvunu kaybeden depremzedelerle ilgili ne gibi çalışmalar yapılıyor? Protezler ve rehabilitasyon konusunda da verilen desteklerin ne olduğunu toplum olarak bilmek istiyoruz. Molozların üstüne çıktığı andan itibaren ona sağlık hizmeti sunabilmek, onu sağlığına kavuşturmaktır. Sosyal devlet anlayışı bunu gerektirir.”
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın yanıtlaması istemiyle TBMM’ye de soru önergesi veren İlgezdi, Bakan Koca’dan şu soruların yanıtını istedi:
“Crush sendromlu kişi, enkaz altından çıktığında konuşabilir ve sağlıklı gibi görünebilir. Ancak bir süre sonra ezilen doku proteinleri kana karışır ve başta böbrek olmak üzere kalp ve akciğer bu durumdan olumsuz etkilenebilir. Türk Böbrek Vakfı istatistiklerine göre, bin 600 civarında hastada ezilme sendromu tespit edildi. Bin 600 hastanın bin 200'ünde akut böbrek yetmezliği geliştiği saptandı. Bu rakamlar, çok ciddi rakamlar olup hastaların takibi gerekmektedir.
“ÖLÜM NEDENLERİ NE”
Enkaz altından çıkartılan kaç vatandaşlarımızın ölüm nedeni kayıtlara soğuktan donma olarak geçmiştir? Ezilme (crush) sendromu tanısı konmuş ve buna bağlı olarak ameliyata alınan kaç vatandaşımız bulunmaktadır? Crush sendromu tanısı konmuş kaç vatandaşımız hayatını kaybetmiştir?
Enkazdan kurtarılan kaç vatandaşımızda omurga yaralanması tespit edilmiştir? Buna bağlı olarak, kalıcı engel durumu oluşan kaç vatandaşımız bulunmaktadır? Uzuvlarını kaybeden vatandaşlarımızın sayısı kaçtır, hangi uzuvlarını hangi seviyeden kaybetmişlerdir? Uzuvlarını kaybeden vatandaşlarımıza psikolojik destek sağlanması ile ilgili bir çalışma başlatılmış mıdır? Deprem felaketinden kaynaklı iş göremez raporu almış ve uzuvlarını kaybetmiş vatandaşlarımız ile ilgili olarak diğer bakanlıklarla ortak bir çalışma yürütülmeye başlamış mıdır?
Enkazdan kurtulan ve hastanede tedavisi tamamlanan ve tedavisi devam eden kaç çocuk vardır? Kaç çocuk ailelerine veya bakmakla yükümlü olan aile yakınlarına teslim edilmiş midir?”
CRUSH SENDROMU NEDİR?
Crush sendromu, genellikle ezilme, çarpma, göçük altında kalma, darbe alma ve uzun süre hareketsiz kalma gibi travmatik olaylar sonucu meydana gelen bir tıbbi durumdur. Bu durum, kas hasarı nedeniyle birçok dokuyu ve organı etkileyebilir. Travmatik olaylarda, sağlıklı kas hücrelerinin içinde bulunan sıvılar, bazı proteinler ve potasyum gibi iyonlar kas dokusunun yıkımıyla birlikte dışarıya çıkar ve dolaşıma karışır. Bu maddeler normalde dolaşımda bulunmaması gerektiğinden veya farklı yoğunluklarda olmaları gerektiğinden kalp, böbrekler ve diğer organlarda birikerek çeşitli hasarlara neden olabilir.
Crush sendromu belirtileri arasında tansiyon düşüklüğü, kalp yetmezliği, solunum yetmezliği ve şok gibi durumlar sıkça görülürken, akut böbrek yetmezliği ve kardiyak aritmiler gibi yaşamı tehdit eden durumlar da ortaya çıkabilir. Bu durumda kas kütlesinin doğrudan etkisi dışında, bölgesel ödem ve kanamanın kası saran kılıfın (fasya) içerisinde sıkışması da kas hasarına neden olabilir. Bu durum da "kompartman sendromu" olarak adlandırılır ve kas kitlesi travma ile görmediği hasarı artan basınç nedeniyle yaşayabilir.
Crush sendromu, deprem, maden göçüğü veya araba kazaları gibi travmatik olaylarda sıklıkla görülür. Bu tür durumlarda, müdahale etmesi gereken kişi sayısı sınırlı olabilir ve afetzedelerin hızlıca tıbbi yardım alması hayati önem taşır. Bu nedenle, yardım etmek isteyen kişiler ve hasta yakınları tıbbi destek ekipleri veya hekimlerle iletişime geçmeli ve afetzedelerin genel bir tıbbi muayeneden geçmelerini sağlamalıdır.
Crush sendromu tedavi edilmezse, hayati riskler taşıyabilir. Bu nedenle, travmatik olayların ardından herhangi bir belirti olmasa bile, tıbbi destek ekipleri veya hekimlerin müdahalesi gerekebilir.
(ANKA)
