8 Eylül 1999’dan önce işe başlamışsanız, prim günlerinizi ve çalışma sürenizi tamamlamış olmanıza rağmen yaş sınırı nedeniyle emeklilik hakkına ulaşamadıysanız, kısmi emeklilik sizin için bir çözüm olabilir. Peki bu sistem nasıl işliyor? Kısmi emeklilikten kimler yararlanabilir ve hangi koşulları sağlamanız gerekiyor? İşte size bu konuda rehber olacak ipuçları!
Kısmi emeklilik nedir?
Kısmi emeklilik, diğer adıyla kademeli emeklilik, emeklilik yaşını dolduramayan ancak sigorta prim gününü ve çalışma yılını tamamlayan kişilere tanınan bir emeklilik modelidir. Bu sistemde, tam emeklilik şartları yerine getirilemeyen durumlarda, belirli şartları karşılayan kişiler kısmi emekliliğe hak kazanır. Özellikle 8 Eylül 1999 yılı, bu uygulamanın başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Kısmi emeklilik ile, normal emekliliğe göre daha az prim günü ve çalışma süresi ile emekli olunabilmektedir.
Kimler kısmi emeklilikten yararlanabilir?
Kısmi emeklilikten yararlanmak için bazı önemli koşulların sağlanması gerekir. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlayan kişiler, prim günlerini ve çalışma sürelerini tamamlasalar bile yaş şartını karşılamadıklarında kısmi emeklilik hakkından faydalanabilirler. Bu hak, Bağ-Kur, SSK, memur ve tarım sigortalıları için de geçerlidir. EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) kapsamında olan kişiler de bu düzenlemeden yararlanabilirler.
Kısmi emeklilik şartları nelerdir?
Kısmi emeklilik için belirli kriterler bulunur ve bu kriterler, sigortalı olunan kuruma ve cinsiyete göre farklılık gösterir. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar için yaş sınırı geçerli değildir. Ancak bu tarihten sonra sigorta yaptıranlar için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş sınırı uygulanır. 15 yıl sigorta süresi ve 3600 prim gününü dolduran kişiler, bu emeklilik hakkını kazanabilir. Kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaşında emekli olma imkanı vardı; fakat 2014 yılından itibaren kademeli yaş sınırı uygulanmaya başlanmış ve bu sınır erkeklerde 60, kadınlarda 58 yaşa çıkarılmıştır.
1999 öncesi kısmi emeklilik şartları
8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar için kısmi emeklilik şartları yaş, prim günü ve sigorta başlangıç tarihine göre değişir. Bu dönem için kadınlar 3600 prim günüyle 50 yaşında, erkekler ise 55 yaşında emekli olabiliyordu. Ancak yasa değişiklikleri ile yaş sınırı yükseltilmiştir.
2000 sonrası kısmi emeklilik şartları
2000 yılı sonrası sigorta girişi olanlar için ise farklı emeklilik şartları bulunmaktadır. Kadınlar için 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000-5975 prim günü, erkekler içinse 25 yıl sigortalılık süresi ve aynı prim gününü tamamlama zorunluluğu bulunur. Bağ-Kur’lu çalışanlar için ise prim gün sayısı kadınlarda 7200, erkeklerde ise 9000 olarak belirlenmiştir.
EYT kısmi emeklilik nedir?
EYT kapsamında, prim gün sayısını tamamlayan ancak yaş sınırını bekleyen çalışanlar için kısmi emeklilik hakkı tanınmıştır. Bu durumda, çalışanların prim gün sayısını tamamlaması yeterlidir; emeklilik yaşına ulaşmadan emekli olma hakkı kazanabilirler.
Kadınlar için EYT kısmi emeklilik nasıl uygulanır?
Kadınlar için kısmi emeklilik, sigortalı oldukları tarihe göre farklılık gösterir. Örneğin, 2002-2005 yılları arasında sigortalı olan kadınlar 52 yaşında, 2005-2008 arası sigortalı olanlar 54 yaşında, 2008-2011 arası sigortalı olanlar ise 56 yaşında kısmi emekli olabilirler. 2011 sonrasında sigortalı olanlar ise 58 yaşında emekli olma hakkına sahiptir.
Erkekler için EYT kısmi emeklilik nasıl uygulanır?
Erkeklerde kısmi emeklilik şartları 3600 ve 4500 prim gününe göre belirlenir. 2002-2005 yılları arasında sigortalı olan erkekler 56 yaşında, 2005-2008 yılları arasında sigortalı olanlar 57 yaşında, 2008-2011 arasında sigortalı olanlar ise 58 yaşında kısmi emekli olabilirler. 2014 yılı ve sonrasında sigortalı olanlar için yaş sınırı 60 olarak belirlenmiştir.
Prim günü eksik olanlar nasıl emekli olabilir?
Prim gününü tamamlamayan sigortalılar, geriye dönük borçlanma yaparak eksik prim günlerini tamamlayabilirler. Örneğin, askerlik veya doğum borçlanması gibi yöntemlerle prim gün sayısını artırmak mümkündür.
