Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 17 Ağustos 1999 tarihinde meydana gelen Marmara Depremi'nin 25. yılı nedeniyle yaptığı açıklamada, bu trajik olayın ardından gerçekleştirilen kentsel dönüşüm çalışmalarına dair önemli bilgileri paylaştı. Kurum, depremde hayatını kaybeden vatandaşlara rahmet dileyerek, depremlerin ülke üzerindeki etkilerini değerlendirdi.
Kurum, Türkiye'nin son 120 yıl içinde yaklaşık 80 bin kişinin depremler nedeniyle yaşamını yitirdiğini hatırlatarak, 1999 Marmara Depremi'nin, ülke genelindeki şehircilik anlayışını köklü bir şekilde değiştirdiğini belirtti. Deprem sonrası yapılan düzenlemelerle Türkiye'nin daha dayanıklı ve sağlıklı şehirler inşa etme sürecinin başladığını vurguladı.
Deprem Yönetmeliği ve Yapı Denetim Sistemleri
Bakan Kurum, afetlere karşı hazırlıklı bir Türkiye inşa etme yolunda atılan adımları şu şekilde sıraladı:
- Deprem yönetmeliği oluşturuldu.
- Yapı denetim sistemi kuruldu.
- Zorunlu deprem sigortası uygulamaya alındı.
- AFAD Başkanlığı kuruldu.
- Belediyeler ve TOKİ, konut üretim çalışmalarını hızlandırdı.
- 2011 yılında Kentsel Dönüşüm Kanunu yürürlüğe girdi.
- Kentsel Dönüşüm Başkanlığı kuruldu ve Marmara Bölgesi için özel bir genel müdürlük oluşturuldu.
Bu çalışmaların afetlerden önce, önleyici bir şekilde yapıldığını ifade eden Kurum, ülke genelinde yaklaşık 36 milyon bağımsız birim bulunduğunu ve bunun 6 milyonunun risk taşıdığını, 2 milyonunun acil dönüşüm gerektirdiğini belirtti.
Kentsel Dönüşüm Seferberliği
Kurum, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde 2012 yılında başlatılan kentsel dönüşüm projelerini milli bir mesele olarak gördüklerini ve bu kapsamda 3,4 milyon modern konut inşa ettiklerini ifade etti. İstanbul başta olmak üzere çeşitli şehirlerde devam eden dönüşüm projeleri hakkında da bilgi verdi.
Son dönemde meydana gelen çeşitli doğal afetlerin ardından, özellikle Elazığ, Malatya ve İzmir'deki depremler ile sel ve yangın felaketlerinde yürütülen yeniden inşa süreçlerinin tamamlandığını belirten Kurum, bu projelerin vatandaşların güvenli yaşam alanlarına kavuşmalarını sağladığını vurguladı.
İstanbul'un Deprem Riskine Karşı Alınan Önlemler
Bakan Kurum, İstanbul'un bir deprem gerçeği olduğunu ve olası bir İstanbul depreminin sadece şehri değil, tüm Marmara Bölgesi ve dolayısıyla Türkiye'yi etkileyeceğini belirtti. İstanbul'da yapılan risk analizlerinde, şehirdeki toplam evlerin yaklaşık beşte birinin, yani 1,5 milyon evin sağlıksız durumda olduğunu ve 600 bin konutun ilk dakikalarda yıkılma riski taşıdığını ifade etti.
2012 yılından bu yana İstanbul'daki kentsel dönüşüm çalışmalarında 505 bin bağımsız bölümün yıkımının yapıldığını ve 903 bin bağımsız bölümün dönüşümünün tamamlandığını açıklayan Kurum, şu anda 181 bin bağımsız bölümün dönüşüm çalışmalarına devam edildiğini bildirdi. Ayrıca, çeşitli mahallelerde yapılan dönüşüm projelerinin devlet desteğiyle sürdürüldüğünü ekledi.
Yarısı Bizden Kampanyası
Yarısı Bizden Kampanyası kapsamında 2,5 ayda 1 milyon 225 bin konuta başvurulduğunu belirten Kurum, tarih kısıtlamasını kaldırdıklarını ve vatandaşların süresiz başvuru yapabileceğini ifade etti. Kampanya dahilinde, hak sahiplerine 700 bin lira hibe, 700 bin lira kredi ve 100 bin lira tahliye desteği verildiğini açıkladı.
Yeni projelerde otopark ve sığınak alanlarının proje metrekaresinin dışında tutulduğunu ve yüklenici firmalara işin hızlandırılması için sözleşme bedelinin yüzde 30'unun hemen ödendiğini söyledi.
Deprem Bölgesindeki Son Durum
Kurum, Kahramanmaraş merkezli depremlere dair bölgedeki son durumu değerlendirerek, şu ana kadar 76 bin konutun hak sahiplerine teslim edildiğini ve yıl sonuna kadar bu sayının 200 bine ulaşacağını belirtti. Ayrıca, Türkiye Yüzyılı'nı inşa etmenin, afet bölgesinin hızla ayağa kaldırılmasından geçtiğini vurguladı.
