ZMO Antalya Şube Başkanı Ali Top, Suriye’de rejimin çökmesi sonrası Suriyeli tarım işçilerinin ülkelerine döndüğü iddiasının tamamen doğru olmadığını az sayıda kişinin döndüğünü belirtti. Tarımsal eğitimi olmayan Suriyelilerin ürettiği ürünlerde insan sağlığını tehdit edecek kimyasal kalıntı olabilme ihtimali olduğunu belirten Başkan Ali Top, konuyla ilgili çalışma yapılması gerektiğini ifade etti.
Örtü altı tarımın yoğunlukla yapıldığı Antalya’da tarım alanında çalışan Suriyeli kişilerin, ülkelerinde rejimin çökmesi ile ülkelerine dönmesi ve tarımda çalışacak işçi krizinin çıkması konusu kent gündeminden düşmüyor. Böyle bir durumun olmadığını ifade eden Ziraat Mühendisleri Başkanı Ali Top, “Tarımsal eğitimi olmayan yabancı uyruklu şahıslar tarafından üretilen ve İç piyasaya sürülen ürünlerde insan sağlığını tehlikeye atan kimyasal kalıntıların olabilme ihtimali belirterek “Tarımsal eğitimi olmayan kişiler, ürünün iyi para ettiği dönemde bekleme süresi dolmadan ürünü hasat edebiliyor. Kendi adına değil başka birisinin adına satış yapıyorsa bu işi çok daha rahat şekilde yapabilir. Böyle bir durum olasılık dahilinde. Bugüne kadar pestisit olayında konunun en teknik kişileri olan ziraat mühendislerinden hiçbir görüş alınmadı. Alakasız kişiler bu konuda konuştu ama uzman olan ziraat mühendisleri bu konuyu konuşmadı. Suriye’ye büyük bir dönüş yok. Gidenlerinde geriye geldiklerini görüyoruz. Burada düzen kurdular. Antalya kolay kolay bırakılıp gidilebilecek bir memleket değil. Suriyeli aileler kalabalık. Bir kişinin 2-3 tane eşi 8-10 tane çocuğu var. Yevmiyenin 1000-1500 TL olduğunu biliyoruz. Aylık geliri 300-400 bin TL olan aileler var. Bu insanın kalkıp harabe haline dönmüş ülkeye dönmesi pek mümkün değil. Rakamlar incelersek yüzde 100’lük dönüş istatistiklerine bakmamamız gerek. Örneğin bin kişi geri dönüyorsa bu sayı 2 bine çıkmış. Burada yüzde 100’lük bir artış var ama sayı az. Toplam sayıya bakılırsa durum anlaşılır” dedi.
"Bilgisiz Tarımda Hatalar Olur"
Suriyeli ailelerin bazılarının işçi değil patron olduğunu da ifade eden Başkan Ali Top, “Kiralama yöntemiyle, kendine üreten yabancı uyruklu kişilerin olduğunu söylemiştik. Bu insanların birçoğu okuma yazma bilmediği için oluşabilecek yanlışlıklar hatalar olabileceği ve üretilen ürünü olumsuz yönde etkileyeceğini söylemiştik. Ziraat Mühendisleri tarafından düzenlenen 10’uncu Teknik Kongresi’nde bakanlıktan bir görevliye, ‘Bu durumu kontrol altına alabiliyor musunuz? Türk vatandaşı olmayan veya barınma izni olmayan kişilerin ürettiği ürünleri piyasaya nasıl sattıklarını, ÇKS kaydı olmayan hiçbir üreticinin ürününü piyasaya satamayacağını ve gübre takip sistemi ile bitki koruma takip sisteminden ürün alıp uygulayamayacağını belirttim.’ Bu konuda sorduğum soruya yeterli bir açıklama yapamadılar. Bakanlıkta bundan yeni haberdar oldu. Piyasadan, üretici ve bayi arkadaşlarımızdan bu konuda şikayetler gelmişti. Bazıları geliyor, yıllar önce kurguladığı ürünleri bizden almak istiyor. Biz kendilerine bu ürünlerin artık satılmadığını, yasaklı grupta olduğunu söylüyoruz. Kötü niyetli insanlardan, piyasaya kaçak mal satanlar bu ürünlere ulaşıp kaçak mal satıyor mudur diye bir şüphe uyandı. Bunun üzerine detaylı araştırma yapılmasını istedik. Sahadan bunun gerçekliği görülmeseydi bu bilgi bize gelmezdi. Bu durum olasılık dahilinde” dedi.
"Devlet ve Odalar İşçi Sorunu Üzerine Çalışıyor"
Doğabilecek işçi sorunu ve kayıt dışı çalışma ile ilgili ise Başkan Ali Top, “Doğabilecek işçi sorunuyla ilgili devletin birimleri, ATSO ve ATB ile birlikte ortak çalışmasının olduğunu biliyoruz. İşyerinden işyerine zimmetli tarzda resmi kanallar ile tarım işçisi getirtilerek kontrol altında tutularak bir çalışma olduğu duyumunu aldık. Şimdilik geriye dönüş olduğu veya bir problem yaşadığımız yok. Doğal olarak geçmişten gelen bir işçi sıkıntısı var. Legal olarak dillendirilmese de mevcutta çalışan değişik ülkelerden işçiler var. Tarımda bile resmi asgari ücret tarifesi üzerinde maaş alıyorlar. Bu durumla ilgili Çalışma Bakanlığı’nın kayıt dışı sorunuyla ilgili yaptığı bir çalışma var. Bu durumu biraz daha genişletebilecekler” dedi.
"Referans Değerleri Avrupa İle Eşitlendi"
Gıda ürünlerinde kimyasal kalıntı durumu ve ihracattan dönen ürün konusunu değerlendiren Başkan Ali Top, “Avrupa ve çevre ülkeler ile Türk Gıda kodeksi MRL değerleri eşitlendi. Biz önceden Avrupa ile müşahede edilen ilaç kalıntı miktarı ile farklı değerlere sahiptik. Ürünlerin bir çoğunda raf ömrü var. Türkiye’ye dönme konusu yok orada bir çoğu imha ediliyor. MRL seviyesinin üstünde çıkan ürün ve yasaklı ürün kullanımı var. Yaş sebze ve meyvenin Türkiye’ye geri dönmesi pek mümkün değil. Eşitlik sağlanmadan önce bazı ürünlerde Avrupa’da 0,1 kalıntı oranına müsaade edilirken Türkiye’de 1,0 kalıntı oranına müsaade ediliyordu. Arada çok büyük fark vardı. Bunu bakanlığın açıklaması gerekiyordu. Neden döndüğünü aynı ürünlerin Türkiye’de ki sınırının ne olduğunu söylemesi gerekiyordu. Halkta bu durumdan şüpheye döndü. Bizden çıkan ürün bize dönüyorsa ithal etmiş oluyoruz. Bu dönüşte de bir prosedür var. Bu kalıntı ürünlerinin Türkiye’ye dönmesi gibi durum yok. İç piyasaya giremez” dedi.
'Yerinde Kontrol' Uyarısı
İç piyasaya sürülen ürünlerde ise denetimlerin yetersiz olduğu ile ilgili ortaya atılan söylentiyi yanıtlayan Başkan Ali Top, “Mutlaka yanlış kullanım, erken hasat gibi problemler yaşanıyordur. Hale gelen ürünlerin incelenmesi ile önüne geçilebilir. Bitki koruma üreticilerinin seralarında da kontrol yapılabilir. Bu denetimler yapılırsa bunun önüne geçmiş oluruz. Yasaya, yönetmeliğe ve ruhsata aykırı bir kullanım söz konusuysa bu yaptırımların ağır olması lazım ki üretici bu durumdan kaçınmak zorunda kalsın. Yerinde kontrol arttırılarak tehlikenin önüne geçilebilir” dedi.
