Zehirlenme her an başımıza gelebilecek bir olaydır. Zehirlenmek tükettiğimiz bir besinden, yaptığımız bir temizlikten, içtiğimiz fazla sudan başımıza gelebilir. Bu olaylar karşında zamanla yarıştığımızı unutmadan hızlıca hareket edilmelidir ve en yakın sağlık kuruluşuna başvuru yapılması gerekmektedir. Uzman isimler tarafından yapılan açıklamalara zehirlenme vakalarında ilk 45 dakikanı önemli olduğunu vurgulanmaktadır. Peki bu durumla karşı karşıya kalırsak ne yapmalıyız? İşte detaylar.
Zehirlenince İlk Ne Yapılmalıdır?
Zehirlenme, toksik bir maddeye maruz kalma sonucu vücutta ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Zehirlenme belirtileri fark edildiğinde ilk olarak sakin olunmalı ve hızlıca profesyonel tıbbi yardım alınmalıdır. Zehirlenme şüphesi olan kişi bilincini kaybetmişse veya nefes almıyorsa, hemen 112 Acil Servis aranmalı ve yardım talep edilmelidir.
Zehirlenen Kişi Evde Ne Yapmalı?
Zehirlenme durumunda alınacak önlemler, zehirin türüne göre değişiklik gösterir:
-
Gıda zehirlenmesi: Bol su içilmeli ve kusma ihtiyacı varsa doğal sürecine bırakılmalıdır.
-
Kimyasal madde zehirlenmesi: Deriyle temas halinde hemen bol suyla yıkanmalı, solunum yoluyla alındıysa temiz hava sağlanmalıdır.
-
İlaç veya kimyasal madde yutulmuşsa: Kusturma işlemi kesinlikle yapılmamalıdır. Tıbbi yardım beklenmelidir.
Zehirlenmeden Sonra Mideye Ne İyi Gelir?
Gıda kaynaklı zehirlenmelerde mideyi rahatlatmak için şu yöntemler önerilir:
-
Bol su içmek: Vücuttan toksinlerin atılmasını hızlandırır.
-
Muz, patates, pirinç: Hafif gıdalar mideyi yormaz ve sindirimi kolaylaştırır.
-
Probiyotikler: Yoğurt ve kefir gibi probiyotik gıdalar bağırsakları destekler.
-
Zencefil çayı: Mide bulantısını hafifletmeye yardımcı olur.
Zehirlenme Belirtileri Nelerdir?
Bir kişinin zehirlendiğini anlamak için dikkat edilmesi gereken belirtiler şunlardır:
-
Mide bulantısı ve kusma
-
Baş dönmesi ve bilinç bulanıklığı
-
İshal
-
Karın ağrısı
-
Solunum zorluğu
-
Gözlerde bulanıklık veya görme sorunları
-
Ciltte kızarıklık, yanma veya döküntü
Bu belirtiler gözlemlendiğinde hızlıca sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Zehirlenen Kişi Neden Kusturulmaz?
Halk arasında zehirlenme durumunda kusturmanın faydalı olduğu düşünülse de, bu her zaman doğru değildir. Özellikle kimyasal maddeler veya ilaçlarla zehirlenme durumlarında, mide asidinin tekrar yemek borusuna dönmesi ciddi hasarlara neden olabilir. Asit içeren maddeler veya petrol ürünleri gibi zararlı bileşenler kusturulduğunda solunum yollarına kaçabilir ve akciğerlere zarar verebilir.
Zehirlenmeye Ayran İyi Gelir Mi?
Ayran, mideyi yatıştırıcı bir etkiye sahip olsa da, zehirlenme durumunda kesin bir çözüm değildir. Gıda zehirlenmesinde mideyi rahatlatmak için tüketilebilir ancak kimyasal zehirlenmelerde kesinlikle doktora danışılmalıdır.
Hap Zehirlenmesi Kaç Saatte Belli Olur?
İlaç zehirlenmesi genellikle maddenin türüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Genellikle 30 dakika ila birkaç saat içinde belirtiler ortaya çıkabilir. Baş dönmesi, bilinç bulanıklığı, kalp ritminde bozulma gibi belirtiler gözlemlendiğinde hemen tıbbi yardım alınmalıdır.
Zehirlenince Mide Yıkanır mı?
Mide yıkama işlemi, bazı zehirlenme vakalarında uygulanabilmektedir. Ancak bu işlem yalnızca hastane ortamında ve doktor kontrolünde gerçekleştirilmelidir. Evde mide yıkamaya çalışmak, ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Solunum Yolu Zehirlenmesinde İlk Ne Yapılır?
Zehirli gazlara veya kimyasallara maruz kalan kişiler için ilk yapılması gerekenler şunlardır:
-
Hemen açık havaya çıkmak
-
Pencereleri açarak ortamı havalandırmak
-
Rahat nefes alabilmek için sıkı giysileri gevşetmek
-
Bilinç kaybı veya nefes almada zorluk varsa, acil yardım çağırmak
Gıda Zehirlenmesi Kaç Saatte Ortaya Çıkar?
Gıda zehirlenmesi genellikle kontamine olmuş yiyeceklerin tüketilmesinden 1 ila 12 saat içinde kendini gösterir. Ancak bazı bakteriler ve toksinler, belirtilerin 24 ila 48 saat sonra ortaya çıkmasına neden olabilir.
Su Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?
Aşırı miktarda su içilmesi sonucu vücutta elektrolit dengesizliği oluşabilir. Su zehirlenmesi belirtileri şunlardır:
-
Mide bulantısı ve kusma
-
Baş ağrısı
-
Bilinç bulanıklığı
-
Kas krampları
-
Nefes almada zorluk
Bu belirtiler ortaya çıktığında su alımı durdurulmalı ve tıbbi yardım alınmalıdır.
