Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'in açıkladığı verilere göre, Türkiye'de kültür harcamaları 2023 yılında, bir önceki yıla göre %84,7 artış göstererek 276 milyar 338 milyon TL’ye ulaştı. Kültür harcamalarının gayrisafi yurt içi hasılaya oranı ise %1 olarak kaydedildi. Bu yükseliş, kültürel alanlara yapılan yatırımların önemli bir göstergesi olarak değerlendirildi.
Devlet Harcamaları Kültür Yatırımlarında Önemli Bir Yer Tuttu
Genel devlet harcamaları, toplam kültür harcamalarının %64,3’ünü oluşturdu. 2023 yılında devletin kültüre ayırdığı bütçe %98,1 artarak 177 milyar 594 milyon TL’ye ulaştı. Merkezi devlet bütçesinden karşılanan bu harcamaların en büyük kısmı, %24,4’lük oranla mimarlık alanına ayrıldı.
Hanehalkı Kültür Harcamalarında Teknoloji İlk Sırada
Hanehalklarının 2023 yılı kültür harcamalarında teknolojiye yönelim dikkat çekti. Veri işlem ekipmanları toplam harcamaların %22’sini oluştururken, televizyon ve ekipmanları %21, kitaplar ise %15’lik bir pay aldı.
Kültürel Sektörlerde Katma Değer Yükseldi
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin ürettiği katma değer 2023 yılında %94 artarak 108 milyar 214 milyon TL’ye yükseldi. Bu artışın büyük bir kısmı, kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, sinema ve televizyon yapımcılığı ile mücevher imalatı gibi alanlardan sağlandı. Bu sektörlerin ekonomiye olan katkısı giderek artarken, kültürel üretimde çeşitlilik de dikkat çekti.
Kültürel Mal Ticareti Büyüdü
Kültürel mal ihracatı, bir önceki yıla göre %47,7 artışla 263 milyar 740 milyon TL’ye ulaştı. İthalatta ise %87,5 artış gözlemlenerek toplam rakam 149 milyar 553 milyon TL oldu. Kültürel ürünlerin dış ticaretteki payı, ihracatta %4,3, ithalatta ise %1,8 olarak gerçekleşti. Bu veriler, kültürel ürünlere olan küresel talebin arttığını gösteriyor.
İstihdamda Kültürel Mesleklerin Önemi Artıyor
2023 yılında kültürel istihdam %9 artarak 743 bin kişiye ulaştı. Çalışanların büyük bir kısmı 30-54 yaş grubunda yer alırken, gençlerin de kültürel mesleklerde artan ilgisi dikkat çekti. El sanatları çalışanları, kültürel istihdamın %38,5’ini oluşturarak bu alandaki en büyük paya sahip oldu. Ayrıca mimarlar, yaratıcı sanatçılar ve yazarlar gibi meslek grupları da istihdamda önemli bir yer tuttu.
Mimarlık ve Tasarım Faaliyetleri Dikkat Çekiyor
Kültürel faaliyetler arasında mimarlık ve uzmanlaşmış tasarım faaliyetleri, toplam istihdamın %11,1’ini oluşturdu. Yaratıcı sanatlar ve eğlence faaliyetleri %5,6 pay alırken, programcılık ve yayıncılık faaliyetleri %4,3’lük bir oranla yer aldı.
