Türkiye'nin yetiştirdiği en önemli bilim insanlarından biri olan Muazzez İlmiye Çığ, 110 yaşında hayata gözlerini yumdu. Sümeroloji alanındaki çalışmaları ve laiklik mücadelesiyle tanınan Çığ, bilim dünyasında derin izler bıraktı.
Muazzez İlmiye Çığ Kimdir?
Muazzez İlmiye Çığ, 20 Haziran 1914'te Bursa'da dünyaya geldi. Kökeni Kırım Tatar göçmenlerine dayanan Çığ, çocukluğunu I. Dünya Savaşı ve İzmir’in Yunan ordusu tarafından işgal edilmesi gibi çalkantılı dönemlerde geçirdi. Eğitim hayatına Çorum’da başlayan Çığ, Bursa Kız Muallim Mektebi'nden mezun olduktan sonra öğretmenlik yaparak kariyerine başladı.
Muazzez İlmiye Çığ Hangi Üniversiteden Mezun?
1936'da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ne giren Çığ, burada dünyaca ünlü Hititoloji ve Sümeroloji uzmanlarından ders aldı. 1940'ta mezun olduktan sonra İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde çalışmaya başladı ve burada Sümer, Akad ve Hitit dillerine ait binlerce çivi yazılı tableti katalogladı.
Sümerolog Nedir?
Sümer dili, yazını ve yapıtlarıyla uğraşan, bu alanda araştırmalar yapan bilim insanıdır
Sümerolojiye Katkıları Ne?
Çığ’ın İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde yaptığı çalışmalar, Sümeroloji alanında çığır açıcı nitelikteydi. 74 bin tabletten oluşan çivi yazısı arşivini düzenledi ve bu alanda önemli yayınlara imza attı. Sümer mitolojisi ve kültürü üzerine yazdığı eserlerle Sümerlerin kültürel mirasını bilim dünyasına tanıttı.
1957'de Münih'teki Oryantalistler Kongresi'ne katılan Çığ, 1960 yılında Heidelberg Üniversitesi'nde çalışmalar yaparak bilgilerini uluslararası platformda geliştirdi. Ayrıca Sümerlerin tarihine ışık tutan "Tarih Sümer'de Başlar" kitabını Türkçeye çevirerek, bu bilgileri geniş bir kitleye ulaştırdı.
Muazzez İlmiye Çığ'ın Topluma Katkıları Neler?
Muazzez İlmiye Çığ, yalnızca bilimsel çalışmalarıyla değil, aynı zamanda laiklik ve kadın hakları savunuculuğuyla da tanındı. Kadınların başörtüsü takmasının tarihsel kökenlerini Sümer uygarlıklarına dayandıran açıklamaları, geniş tartışmalara yol açtı. Çığ, bu konulardaki açıklamalarında kadınların özgürleşmesini ve bilimin öncülüğünü savundu.
2007 yılında "halkı kin ve düşmanlığa tahrik" suçlamasıyla yargılanan Çığ, bilimsel argümanlarla kendini savunarak ilk duruşmada beraat etti.
Muazzez İlmiye Çığ Evli Mi?
1940 yılında Topkapı Müzesi Müdürü M. Kemal Çığ ile evlendi,
Muazzez İlmiye Çığ Türk Mü?
Muazzez İlmiye İtil'in anne ve babası Kırım Tatarıdır ve her ikisi de Türkiye'ye göç etti; baba tarafı Merzifon'a, anne tarafı ise Türkiye'nin dördüncü büyük şehri olan ve o dönemde Osmanlı İmparatorluğu'nun önemli bir bölgesel yönetim merkezi olan kuzeybatıdaki Bursa'ya yerleşti.
Muazzez İlmiye Çığ'ın Çocuğu Var Mı?
Muazzez İlmiye Çığ, bu evlilikten iki kız çocuğu sahibi oldu.
Muazzez İlmiye Çığ Ne Zaman Hayatını Kaybetti?
Uzun ve verimli bir hayat süren Çığ, 110 yaşına girdiği 2024 yılında Mersin’deki özel bir hastanede yoğun bakımda tedavi görürken hayatını kaybetti.
Muazzez İlmiye Çığ'ın Aldığı Ödüller Neler?
- Adana Tepebağ Rotary Kulübü, Meslek Hizmet Ödülü
- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından Fahri Doktora ünvanı, 4 Mayıs 2000[
- Osmaniye'nin Çardak köyü'ndeki Anadolu Halk Bilimleri ve Kültür Derneği tarafından "Özgür İnsan Ödülü", 2005
- Vatandaşlık Tepkilerim isimli kitabı, Galatasaray Rotary Kulübü tarafından İngilizceye çevrilerek Avrupa ve Amerika'daki üniversite kütüphanelerine dağıtılmıştır.
- Uluslararası Lions Kulüpleri Derneği tarafından "Melvin Jones Dostluk Ödülü", 2014
Muazzez İlmiye Çığ'ın Kitapları
- Kur'an, İncil ve Tevrat'ın Sümer'deki Kökeni, 1995, Kaynak Yayınları
- Sümerli Ludingirra, 1996, Kaynak Yayınları
- İbrahim Peygamber - Sümer Yazılarına ve Arkeolojik Buluntulara Göre, 1997, Kaynak Yayınları
- İnanna'nın Aşkı - Sümer'de İnanç ve Kutsal Evlenme, 1998, Kaynak Yayınları
- Zaman Tüneliyle Sümer'e Yolculuk, 1998, Kaynak Yayınları (Genişletilmiş ikinci basım; ilk basım 1993, Kültür Bakanlığı Yayınları)
- Hititler ve Hattuşa - İştar'ın Kaleminden, 2000, Kaynak Yayınları
- Gilgameş - Tarihte İlk Kral Kahraman, 2000, Kaynak Yayınları
- Ortadoğu Uygarlık Mirası, 2002, Kaynak Yayınları
- Çivi Çiviyi Söker - Muazzez İlmiye Çığ Kitabı, Serhat Öztürk, 2002, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
- Ortadoğu Uygarlık Mirası 2, 2003, Kaynak Yayınları
- Sümer Hayvan Masalları, 2003, Kaynak Yayınları
- Bereket Kültü ve Mabet Fahişeliği, 2004, Kaynak Yayınları
- Vatandaşlık Tepkilerim, 2004, Kaynak Yayınları
- Atatürk Düşünüyor, 2005, Kaynak Yayınları
- Bereket Kültü ve Mabet Fahişeliği, 2005, Kaynak Yayınları
- Sümerlilerde Tufan - Tufan'da Türkler, 2008, Kaynak Yayınları
