Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Hüseyin Cihan Demirel, prostat kanseri hastaları için sağlıklı ve dengeli bir diyetin önemine vurgu yaptı. Demirel, sebze ve meyve tüketiminin yanı sıra domates ve brokoli gibi antioksidan açısından zengin gıdaların önerildiğini belirtti. Ayrıca, tam tahıllı ürünler ve baklagillerin sindirimi kolaylaştırdığını ifade ederken, kırmızı et ve doymuş yağların azaltılmasını tavsiye etti.
Prostat Kanseri Nedir?
Doç. Dr. Hüseyin Cihan Demirel, prostat kanserinin erkeklerde prostat bezinde oluşan kötü huylu hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkan bir kanser türü olduğunu açıkladı. Prostatın, mesanenin altında ve idrarın dışarı atılmasını sağlayan üretrayı çevreleyen bir organ olduğunu belirtti.
Türkiye’de Prostat Kanseri Oranı
Doç. Dr. Demirel, Türkiye’de prostat kanserinin erkekler arasında en sık görülen kanser türlerinden biri olduğunu ve her yıl binlerce yeni vaka tespit edildiğini vurguladı. Son yıllarda vakalarda artış yaşandığını, bunun sebepleri arasında toplumun yaşlanması, sağlık hizmetlerine erişimin artması ve farkındalığın yükselmesi olduğunu belirtti. Ayrıca, PSA testlerinin daha yaygın kullanılması sayesinde erken teşhis oranlarının arttığını ifade etti.
Prostat kanserinin özellikle 50 yaş üzeri erkeklerde daha sık görüldüğüne dikkat çeken Demirel, 65 yaş ve üzeri erkeklerde riskin daha da arttığını söyledi. Genetik yatkınlığı olan gençlerde de prostat kanserinin görülebileceğini belirtti. Aile öyküsü ve genetik mutasyonlar gibi faktörlerin risk artışında rol oynadığını ekledi.
Prostat Kanseri Belirtileri neler?
Prostat kanserinin genellikle erken evrelerinde belirgin belirtiler göstermediğini ancak ilerleyen evrelerde şu belirtilerin ortaya çıkabileceğini ifade etti:
İdrar yaparken zorluk veya zayıf idrar akışı
İdrar sırasında yanma veya ağrı
İdrarda kan görülmesi
Sırt, kalça veya pelvik bölgede ağrı
Ejakülasyon sırasında ağrı
İdrar kaçırma ve kemik ağrıları (kanserin metastaz yapması durumunda)
Bu belirtilerin prostat kanseri dışında diğer durumlarla da ilişkili olabileceğini ve bu nedenle belirtileri fark eden kişilerin mutlaka doktora başvurması gerektiğini vurguladı.
Prostat kanseri Risk Faktörleri
Prostat kanserinin kesin nedenleri tam olarak bilinmese de bazı risk faktörleri şunlardır:
Yaş: Prostat kanseri genellikle 50 yaş ve üzeri erkeklerde daha sık görülür.
Aile geçmişi: Ailede prostat kanseri öyküsü olan erkeklerin riski daha yüksektir.
Genetik faktörler: BRCA1 ve BRCA2 genlerinde mutasyonlar risk artırabilir.
Hormonlar: Yüksek testosteron seviyeleri kanserin daha agresif seyretmesine yol açabilir.
Yaşam tarzı: Sigara, sağlıksız beslenme ve hareketsiz yaşam tarzı risk faktörlerindendir.
Tanı Yöntemleri
Prostat kanserinde erken tanının yaşam kurtarıcı olduğunu belirten Demirel, prostat kanserinin teşhisinde kullanılan yöntemleri sıraladı:
PSA testi (Prostat Spesifik Antijen): Kan testinde PSA seviyesinin yüksek olması prostat kanseri olasılığını işaret edebilir.
Parmakla rektal muayene (PRM): Prostatı kontrol ederek anormal büyümeyi değerlendirir.
Görüntüleme yöntemleri: MRI ve ultrason gibi yöntemlerle tümörün boyutu ve yayılımı tespit edilir.
Biyopsi: Prostat dokusundan örnekler alınarak mikroskop altında incelenir.
Erken Teşhis ve Tedavi
Prostat kanseri genellikle yavaş ilerleyen bir kanser türüdür ve erken teşhis ile tedavi oranı yüksektir. Ancak, metastaz yapmış ileri evre prostat kanseri daha yüksek ölüm oranlarına sahip olabilir. Genel olarak prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen ikinci kanser olmasına rağmen ölüm oranları diğer bazı kanser türlerine göre daha düşüktür.
Prostat kanseri Tedavi Yöntemleri
Prostat kanserinin tedavisi, kanserin evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve yaşına göre değişiklik gösterir. Sık kullanılan tedavi yöntemleri şunlardır:
Aktif izlem: Erken evredeki ve yavaş ilerleyen kanserlerde düzenli izleme tercih edilebilir.
Fokal Terapi: Sadece prostatın içindeki kanserli dokunun tedavi edilmesidir.
Cerrahi: Radikal prostatektomi gibi yöntemlerle prostatın tamamen çıkarılmasıdır.
Radyoterapi: Tümör bölgesine radyasyon uygulanarak kanser hücrelerinin öldürülmesidir.
Hormon tedavisi: Kanserin büyümesini tetikleyen hormonların baskılanmasıdır.
Kemoterapi: İleri evre kanserlerde ilaç tedavisi uygulanır.
Prostat kanserine karşı Beslenme Önerileri
Prostat kanseri teşhisi konan kişiler için sağlıklı ve dengeli bir diyetin önemi büyük. Demirel, tedavi sürecini destekleyecek beslenme önerilerini şöyle sıraladı:
Sebze ve meyve tüketimi: Özellikle domates ve brokoli gibi antioksidan açısından zengin gıdalar önerilir.
Lifli besinler: Tam tahıllı ürünler ve baklagiller sindirimi kolaylaştırır.
Yağ tüketimi: Kırmızı et ve doymuş yağların azaltılması önerilir. Omega-3 yağ asitleri açısından zengin besinler tercih edilmelidir.
Süt ürünleri: Fazla miktarda süt ürünlerinin prostat kanseri riskini artırabileceği bazı çalışmalarla gösterilmiştir; bu nedenle dengeli tüketilmelidir.
