Aziz Nikolas, Hristiyanlık dünyasında sevgi, cömertlik ve yardımseverlik simgesi olarak tanınan önemli bir figürdür. Noel Baba efsanesinin temelini oluşturan Aziz Nikolas, 3. yüzyılın sonlarında Roma İmparatorluğu'nun Likya bölgesinde, günümüzde Türkiye'nin Antalya iline bağlı Demre ilçesinde doğmuştur. Bu yazıda Aziz Nikolas’ın yaşamını, yılbaşı ile olan bağlantısını ve zamanla Noel Baba efsanesine nasıl dönüştüğünü inceleyeceğiz.
Aziz Nikolas Kimdir?
Aziz Nikolas, varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiş ve küçük yaşlarda anne ve babasını kaybetmiştir. Ailesinden kalan serveti yardıma muhtaç insanlara dağıtmayı tercih etmiş ve Hristiyanlık öğretilerine uygun bir yaşam sürmüştür. Hristiyan inancına derinden bağlı olan Nikolas, genç yaşta din adamı olmuştur. Yardımseverliği, yoksullara destek olması ve mucizeler gerçekleştirdiğine inanılan olaylarla halk arasında büyük bir saygı kazanmıştır. Özellikle evlilik çağına gelen yoksul kızlara çeyiz parası yardımında bulunmasıyla tanınmıştır.
Noel Baba Antalyalı mı?
Aziz Nikolas, Likya'nın Myra (günümüzde Antalya Demre) kentinde piskopos olarak atanmıştır. Bölge halkının koruyucusu olarak görülmüş ve sayısız iyilik hikayesi onun ününü artırmıştır. 6 Aralık’ta öldüğüne inanılan Aziz Nikolas’ın mezarı, Demre’de yer alan Aziz Nikolas Kilisesi’nde bulunmaktadır.
Yılbaşının Tarihi
Yılbaşı kutlamalarının tarihi, Hristiyanlık öncesi dönemlere kadar uzanır. Antik Roma'da, Ocak ayının başlangıcı olan 1 Ocak, tanrı Janus’a adanmış bir bayram olarak kutlanırdı. Janus, başlangıç ve sonların tanrısı olarak görülürdü. Romalılar, yeni yılın gelişini hediyeler sunarak ve iyi dileklerde bulunarak karşılarlardı. Hristiyanlıkla birlikte 1 Ocak, Batı dünyasında yılbaşı olarak kabul edildi. Orta Çağ’da ise birçok Avrupa ülkesinde yılın başlangıcı farklı tarihlerde kutlanıyordu. 16. yüzyılda Papa Gregory'nin takvim reformuyla, 1 Ocak resmen yılın ilk günü olarak ilan edildi.
Aziz Nikolas Efsanesinin Yılbaşı ile Bağlantısı
Aziz Nikolas’ın ölüm günü olan 6 Aralık, Orta Çağ'da birçok Avrupa ülkesinde özel bir gün olarak kutlanmaya başlanmıştır. Çocuklara hediyeler dağıtılması ve yardımseverlik geleneği, Aziz Nikolas’a duyulan saygının devamı olarak görülmüştür. Zamanla bu kutlamalar, Hristiyan dünyasında Aralık ayının sonuna ve yılbaşı dönemi kutlamalarına kaymıştır. Rönesans döneminde Aziz Nikolas’ın ünü Avrupa’da yayılmaya devam etmiştir. Hollandalılar, onun anısını "Sinterklaas" olarak kutlamaya başlamış ve bu gelenek Hollanda göçmenleri aracılığıyla Amerika'ya taşınmıştır. Burada Sinterklaas adı zamanla “Santa Claus”a dönüşmüştür.
Noel Baba Efsanesi Ünlü Bir İçecek Reklamıyla Gündem oldu
ABD’de Noel Baba figürü, farklı sanatçılar ve yazarlar tarafından yeniden şekillendirilmiştir. 1823 yılında yayımlanan "Aziz Nikolas'ın Ziyareti" adlı şiirde, Noel Baba ilk kez uçan geyiklerin çektiği bir kızakla gökyüzünde yolculuk eden biri olarak betimlenmiştir. Daha sonra Amerikalı karikatürist Thomas Nast, Noel Baba’yı beyaz sakallı, kırmızı kıyafetli ve neşeli bir ihtiyar olarak resmetmiştir. Ünlü bir içecek markasının reklam kampanyası, Noel Baba imgesini tüm dünyada tanınan bir ticari sembole dönüştürmüştür.
Her Yıl Binlerce Turist Demre’yi Ziyaret Ediyor
Aziz Nikolas’ın yaşadığı ve piskoposluk yaptığı Demre, günümüzde Noel Baba’nın tarihi evi olarak anılmaktadır. Her yıl binlerce turist, Aziz Nikolas Kilisesi’ni ve bölgedeki antik kalıntıları ziyaret etmektedir.
1. Noel Baba nerelidir?
Noel Baba efsanesinin temelini oluşturan Aziz Nikolas, 3. yüzyılda Likya'nın Myra kentinde (günümüzde Demre, Türkiye) yaşamıştır. Yardımseverliğiyle tanınan bu figür, günümüzün Noel Baba mitine ilham vermiştir.
2. Yılbaşı hangi tarihte kutlanmaya başlanmıştır?
Yılbaşı, Antik Roma döneminden itibaren 1 Ocak'ta kutlanmaya başlamış, Hristiyanlıkla birlikte resmî olarak Batı dünyasında kabul edilmiştir.
3. Aziz Nikolas neden önemli bir figürdür?
Aziz Nikolas, yoksullara yardım eden, mucizeler gerçekleştirdiğine inanılan ve Hristiyan dünyasında büyük saygı gören bir piskopostur. Onun cömertliği ve yardımseverliği, Noel Baba efsanesinin oluşumuna yol açmıştır.
4. Yılbaşında neden hediye alınır?
Bu gelenek, Aziz Nikolas’ın yoksullara yaptığı yardımlardan esinlenmiştir. Hediyeleşme, cömertlik ve yardımlaşmanın simgesi olarak yılbaşı kutlamalarının önemli bir parçası olmuştur
5. Noel Baba’nın Kıyafeti Neden Kırmızı?
Noel Baba’nın kırmızı kıyafeti, modern zamanların popüler kültür etkisiyle ortaya çıkmıştır. 19. yüzyılda Amerikalı karikatürist Thomas Nast, Noel Baba’yı ilk kez kırmızı-beyaz kıyafetlerle resmetmiştir.
6. Noel Baba’nın Kaç Geyiği Var?
Noel Baba’nın geleneksel olarak sekiz geyiği vardır. Bu geyikler: Dasher, Dancer, Prancer, Vixen, Comet, Cupid, Donner ve Blitzen’dir. Popüler kültürde daha sonra Rudolf adlı dokuzuncu bir geyik eklenmiş ve kırmızı burunlu bu geyik, efsanenin ayrılmaz bir parçası olmuştur.
7. Noel Baba Kaç Yaşında Öldü?
Tarihsel kayıtlara göre Aziz Nikolas’ın 6 Aralık 343 yılında öldüğü düşünülmektedir. Kesin ölüm yaşı net olarak bilinmese de, çoğu tarihçi onun 60-70 yaşları arasında vefat ettiğini kabul etmektedir.
8. Noel Baba Türk mü?
Aziz Nikolas, günümüz Türkiye sınırlarında yer alan Demre (Myra) kentinde doğup yaşamıştır. Ancak o dönemde bu bölge Roma İmparatorluğu’na bağlı Likya olarak adlandırılıyordu. Dolayısıyla, modern anlamda “Türk” olarak tanımlanması tarihsel açıdan doğru değildir
