Bitkisel tedaviler ve sağlık üzerindeki etkileriyle bilinen menengiç bitkisi, antioksidan özelliklerinden sindirim sistemi sağlığına kadar pek çok alanda fayda sağlıyor. Bitkilerin Profesörü Prof. Dr. Aysun Bay, menengiçin bilinmeyen faydalarını ve kullanım alanlarını anlattı.
Menengiç bitkisi Nedir?
Sakızağacıgiller familyasından olan menengiç, çalı formunda yetişen ve Antepfıstığı ile aynı bitki ailesine mensup bir türdür. Nisan ve Haziran aylarında çiçek açan menengiç bitkisi, Eylül ayında olgunlaşan meyveleriyle dikkat çeker. Çalıların meyveleri genellikle faydasız gibi görünse de menengiç bitkisi, kafeinsiz yapısı ve sağlığa olan olumlu etkileriyle ön plana çıkıyor. Menengiçten elde edilen kahve, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun pek çok şehrinde bulunabilir ve sağlık açısından oldukça faydalıdır.
Menengiçin Faydaları Nelerdir?
Prof. Dr. Aysun Bay, menengiç bitkisinin insan sağlığına olan birçok faydasını şu şekilde sıraladı:
Antioksidan Özellikler: Menengiç, yüksek antioksidan içeriği sayesinde serbest radikallerin neden olduğu hücre hasarını önlemeye yardımcı olur. Bu özellikleriyle yaşlanma karşıtı etkilere sahip olabilir.
Sindirim Sistemi Sağlığı: Menengiç, sindirim sistemi sağlığını destekler ve mideyi rahatlatıcı etkisi vardır. Ayrıca, sindirimi kolaylaştırarak mide problemlerini hafifletir.
Solunum Yolu Sağlığı: Geleneksel olarak menengiç, öksürük ve diğer solunum yolu rahatsızlıklarını hafifletmek için kullanılmıştır. Boğazı yumuşatır ve balgam söktürücü etkisi bulunur.
Kalp Sağlığı: Menengiç yağı, içerdiği sağlıklı yağ asitleri sayesinde kalp sağlığını destekler ve kolesterol seviyelerini düzenlemeye yardımcı olabilir.
Anti-inflamatuar Etkiler: Menengiç, iltihaplanmayı azaltıcı özelliklere sahip bileşikler içerir. Bu sayede romatizmal hastalıklar gibi iltihaplı durumların yönetimine katkı sağlayabilir.
Cilt Sağlığı: Menengiç yağı, cilt sağlığı için de faydalıdır. Cildi nemlendirir, besler ve çeşitli cilt problemlerine karşı koruyucu etkiler gösterir. Egzama, mantar ve sivilce gibi cilt rahatsızlıklarında etkilidir.
Bağışıklık Sistemi Desteği: Menengiç, bağışıklık sistemini güçlendiren vitamin ve mineraller içerir. Bu da vücudun hastalıklara karşı direncini artırabilir.
Enerji Verici: Menengiç kahvesi, doğal bir enerji kaynağıdır ve yorgunluğu azaltmaya yardımcı olabilir. Kafeinsiz olması nedeniyle içimi yumuşaktır ve hoş bir kokuya sahiptir.
Menengiç Bitkisi nasıl Kullanılır?
Menengiç, çeşitli şekillerde kullanılabilen çok yönlü bir bitkidir. Meyveleri kavrulup çerez olarak tüketilebildiği gibi gıda, parfümeri ve eczacılık alanlarında da değerlendirilmektedir. Ayrıca, menengiç tohumlarından elde edilen yağdan biyodizel yakıt üretimi üzerinde çalışmalar yapılmakta ve bu yağ, böreklerde iç malzeme olarak kullanılabilmektedir. Menengiçten üretilen kahve ve bıttım sabunu ise hem ulusal hem de uluslararası ticaret hatlarına dahil olan popüler ürünlerdir.
Menengiçin Zengin İçeriği
Menengiç meyveleri, yüksek antioksidan kapasiteye sahip olup doymuş yağ oranı oldukça düşüktür. İçeriğinde bulunan sodyum, potasyum, fosfor, kalsiyum, demir, magnezyum, çinko, bakır ve selenyum gibi minerallerle zengin bir besin kaynağıdır. Menengiç, yüksek sodyum ve fosfor içeriğiyle muz ve zeytinden, potasyum, fosfor, kalsiyum ve demir içeriğiyle ise patatesten daha yüksek değerlere sahiptir. Bu zengin içerik, menengiçin gıda alanında daha yaygın kullanımının ekonomik açıdan büyük bir katma değer oluşturabileceğini gösteriyor.
Bağışıklığı Artıran Şifa Kaynağı
Menengiç bitkisinden elde edilen meyveler, halk arasında doğal bir şifa kaynağı olarak kabul edilmektedir. İştah açıcı etkisi, mide ve bağırsak rahatsızlıklarına iyi gelmesi, enfeksiyonlarla mücadele etmesi gibi faydaları vardır. Ayrıca romatizma, ayak terlemesi, yara ve yanıklara da iyi gelen menengiç, sinir sistemi üzerinde olumlu etkiler göstererek dikkat ve farkındalığı artırır.
Menengiç Kahvesi ve Bıttım Sabunu
Menengiç kahvesi, idrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde etkili olup böbrek taşı ve kum dökme gibi sorunlara iyi gelir. Romatizmal sancıları hafifletir, vücuttan ödem atılmasını sağlar ve kolesterol seviyesini dengeler. Menengiçten elde edilen bıttım sabunu ise egzama, mantar, sivilce ve cilt tahrişleri gibi pek çok cilt sorununa iyi gelirken, saçlara canlılık ve nem kazandırır.
Menengiçten Yararlanmanın Yolları
Menengiç bitkisinin faydalarından yararlanmak için menengiç kahvesi içebilir, menengiç yağı kullanabilir veya menengiç otunun farklı formlarını tüketebilirsiniz. Ancak, bitkisel ürünleri kullanmadan önce bir uzmana danışmakta fayda vardır. Menengiç yağı, B ve E vitaminleri içeriğiyle hücrelerin yenilenme sürecini hızlandırır, yaşlanmayı geciktirir ve kanser hücrelerinin büyüme süreçlerini engeller.
