Maymun çiçeği virüsü, Afrika’nın batısı ve merkezinde yaygın olarak görülen, nadir bir enfeksiyona yol açan bir virüstür. Zoonotik bir hastalık olarak bilinen bu virüs, hayvanlardan insanlara bulaşır ve çiçek hastalığına benzer belirtiler gösterir. Çiçek hastalığının eradikasyonu ile dünya çapında ortadan kalktığı bilinse de, maymun çiçeği virüsü zaman zaman ortaya çıkmaktadır.
Maymun Çiçeği Virüsünün Tarihçesi ve Yayılımı
1958 yılında, laboratuvar ortamında araştırma yapılan maymunlarda görülen çiçek hastalığı benzeri belirtiler üzerine keşfedilen maymun çiçeği virüsü, esas olarak enfekte kemirgenlerden (sıçanlar, fareler, sincaplar) insana bulaşır. Afrika kökenli olan bu virüsün iki tipi vardır: Orta Afrika ve Batı Afrika kökenli. 2022 yılında dünyayı tehdit eden salgın ise Batı Afrika kökenli olan, daha hafif seyreden tipidir.
Maymun Çiçeği Virüsünün Belirtileri Nelerdir?
Maymun çiçeği virüsü enfeksiyonunun ilk belirtileri genellikle gribe benzer. Enfekte kişilerde şu belirtiler görülebilir:
-
Ateş
- Titreme
- Baş ağrısı
- Kas ağrıları
- Bel ağrısı
- Halsizlik
- Büyümüş lenf düğümleri
Bu grip benzeri belirtilerin ardından ciltte döküntüler ortaya çıkar. Başlangıçta kırmızı yumrular şeklinde görülen bu döküntüler, zamanla içi iltihap dolu kabarcıklara dönüşür. Kabarcıklar kabuklanarak düşer ve bu süreç genellikle 2-4 hafta sürer. Ayrıca ağız, vajina ve anüs çevresinde de yaralar oluşabilir.
Maymun Çiçeği Virüsü Bulaşıcı Mıdır?
Maymun çiçeği virüsü bulaşıcıdır. Hayvanlardan insanlara virüsün bulaşması, enfekte hayvanların kanı, vücut sıvıları veya döküntüleri ile temas yoluyla gerçekleşir. İnsandan insana bulaşma ise daha az görülür, ancak enfekte kişinin döküntüleriyle veya solunum yolu damlacıklarıyla temas etmek virüsün yayılmasına neden olabilir.
Maymun Çiçeği Virüsü Tanısı Nasıl Konulur?
Afrika dışında nadir görülen bu enfeksiyon, doktorların tanı koyarken suçiçeği veya kızamık gibi benzer hastalıklarla karışmasına neden olabilir. Ancak büyümüş lenf nodları, maymun çiçeği virüsünü diğer hastalıklardan ayırt edebilir. Kesin tanı için döküntülerden alınan örnekler PCR testi ile laboratuvarda incelenir.
Maymun Çiçeği Virüsünden Korunma Yolları
Maymun çiçeği virüsüne karşı özel bir aşı bulunmamaktadır. Ancak çiçek hastalığına karşı geliştirilen aşıların, maymun çiçeği virüsüne karşı da koruyucu olduğu bilinmektedir. Virüsten korunmak için enfekte hayvanlardan ve insanlardan kaçınılmalı, ayrıca hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Güvenli cinsel ilişki, maske kullanımı ve sık sık el yıkama, korunma yolları arasında yer alır.
Maymun Çiçeği Virüsü Tedavisi
Maymun çiçeği hastalığı genellikle 2-4 hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Çoğu kişi tedaviye ihtiyaç duymaz. Ancak hastalık belirtilerine yönelik tedavi verilebilir. Örneğin, ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. Şu anda maymun çiçeği virüsüne karşı spesifik bir antiviral tedavi bulunmamaktadır, ancak semptomları hafifletmek için bazı tedavi yöntemleri kullanılabilir.
