İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Maden Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tuncay Taymaz, olası bir Marmara depremi sonrası oluşabilecek tsunami riskine dikkat çekti. Taymaz, 5 Kasım Dünya Tsunami Farkındalık Günü kapsamında yaptığı açıklamada, bu tsunaminin en az 3 metreye kadar yükselebileceği uyarısında bulundu. Türkiye’nin Alp-Himalaya dağ kuşağında yer aldığını ve aktif fay hatlarıyla büyük deprem riski taşıdığını belirten Taymaz, Marmara Denizi’nde gerçekleşebilecek 6,5 ve üzeri büyüklükte bir depremde, yer yer 3 metreye kadar ulaşabilen tsunamilerin oluşabileceğini ifade etti.
Geçmişteki Tsunami Örnekleri ve Tsunami Yüksekliği
Prof. Dr. Taymaz, 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi'nde İzmit Körfezi ve Kavaklı sahillerinde tsunami meydana geldiğini hatırlattı. Bu tür tsunamilerin yüksekliklerinin deniz tabanının morfolojisine, su derinliğine ve depremin büyüklüğüne göre değiştiğini vurguladı. “Tsunami yüksekliği, deniz tabanının yapısına ve depremin şiddetine göre şekillenir,” ifadelerini kullanan Taymaz, Marmara Denizi’nde bu durumun tekrar yaşanabileceğine dikkat çekti.
Marmara Kıyıları İçin Önemli Uyarı
Taymaz, Marmara kıyılarının tsunami riski taşıyan bölgelerden biri olduğunu ve bu alanda dikkatli olunması gerektiğini belirtti. Marmara Bölgesi’nin sanayi, tarım ve yoğun yerleşim alanları ile büyük bir risk taşıdığını söyleyen Taymaz, “1963'teki Çınarcık Depremi ve 1999’daki büyük depremler sonrası bu bölgedeki fay hatları aktif bir tehdit oluşturuyor” dedi. Marmara Denizi’nin farklı noktalarındaki aktif fayların, Tekirdağ, Marmaraereğlisi, Yalova, Armutlu Yarımadası ve Karamürsel gibi sahil bölgeleri için yüksek tsunami riski taşıdığını belirtti.
Teknolojik Önlemler ve Risk Yönetimi
Prof. Dr. Taymaz, olası tsunami riskine karşı çeşitli önlemler alındığını, özellikle Marmaray ve Avrasya Tüneli gibi projelerde bu risklerin dikkate alındığını söyledi. Marmaray ve Yenikapı'daki metro hatları gibi altyapı projelerinin, tsunami risklerine karşı özel olarak tasarlanıp yüksek teknolojilerle inşa edildiğini ifade etti. Bu projelerin, Marmara kıyılarındaki olası bir tsunamiden kaynaklanacak zararları en aza indirmeyi hedeflediğini vurguladı.
Depremlerin Tetiklediği Tsunami Riskleri
Taymaz, büyük depremlerin deniz tabanını hareketlendirerek tsunamiye yol açabileceğini belirtti. Marmara kıyılarında yer alan fay hatlarının tetiklemesiyle bu tür doğal afetlerin meydana gelme olasılığının yüksek olduğunu ifade eden Taymaz, özellikle 6,5 ve üzeri büyüklükteki depremlerin deniz tabanında önemli değişimlere neden olarak tsunamilerin oluşmasına zemin hazırlayabileceğini söyledi.
Taymaz, Marmara Bölgesi'nde her 30 yılda bir büyük depremin meydana geldiğini, ancak doğa olaylarının kesin olarak tahmin edilemeyeceğini vurguladı. "İstanbul'da 7 büyüklüğünde ya da daha büyük bir deprem olma olasılığı oldukça yüksek" diyerek, bu riskin zaman aşımını çoktan geçtiğimizi ifade etti. Ancak doğa bilimlerinde her şeyin kesin olmadığının altını çizen Taymaz, depreme ve tsunamiye karşı önlemlerin artırılması gerektiğine dikkat çekti.