Fırsatçılığın
önüne geçmek ve stokçuluğu kaldırmak amacıyla hazırlandığı bildirilen ancak
tarımı ve üreticiyi olumsuz etkileyeceği gibi, komisyonculuğu da ortadan
kaldıracağı için kaos yaratacağı iddia edilen Hal Yasası gündemi oluşturmaya
devam ediyor.
KAFALAR
KARIŞTI
Antalya
Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel’in yeni çıkacak hal yasasıyla ilgili
yaptığı “Yanlış hesap Bağdat’tan döner” açıklaması kafaları karıştırdı. Antalya
Toptancı Hal Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği Başkanı Nevzat Akcan, yeni
çıkarılacak Hal Yasası’yla önümüzdeki yıllarda ülkenin sebze meyve ithal eder
hale geleceğini söyledi. Akcan, “Bu yasa tarımı ve üreticiyi bitirir” şeklinde
konuştu.
YERİNE
BİR ŞEY KOYULMALI
Akcan, “Siyasiler ‘yeni çıkacak kanunda geri adım attık,
değiştireceğiz’ diyorlar ama benim çok inanasım gelmiyor. Çünkü önümüzde seçim
var ve bunun korkusu var” dedi. Türkiye
Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan ise, Antalya’da düzenlenen
toplantıda, “Komisyoncu, üreticinin malını paraya çeviren adamdır. Bunun yerine
bir şey koymadan bu sistemi değiştirmek çok kolay değil" açıklamasını
yapmıştı.
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı
Menderes Türel’in yeni çıkacak hal yayasıyla ilgili yaptığı “Yanlış hesap
Bağdat’tan döner” açıklaması kafaları karıştırdı. Komisyonculuğun
kaldırılmasının ciddi sorunlar doğuracağı yönündeki endişelerin Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan’a iletildiğini komisyonculuğu kalacağını açıklayan Türel, “Bu
yasa çalışması komisyoncu ve tüccarlarımızda önemli bir rahatsızlığa neden
oldu. Antalya Hali bir tüketici hali değil, bir üretici hali. Bu Antalya için
söz konusu değil ama bütün haller tüketici hali gibi düşünülmüş. Endişeye mahal
verecek bir durum olmadığını defalarca dile getirdik. Bizim komisyoncumuz
üreticinin kasasıdır. Üreticilerimiz kötü gününde de iyi gününde de
komisyoncularımızın desteğiyle hem sorunları çözer hem de ona göre üretimi
artıracak adımları atar” diye konuştu.
BU
YASA ÇİFTÇİYİ BİTİRİR
Türel’in bu açıklaması sonrası Akdeniz
GERÇEK, Antalya Toptancı Hal Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği Başkanı
Nevzat Akcan’ın görüşlerini aldı. Akcan, yeni çıkacak hal yasasının tarımı ve çiftçiyi
bitireceğini iddia etti ve siyasilerin ne yapmaya çalıştığını bir türlü anlayamadıklarını
kaydetti.
Akcan, “Eğer yasa çıkarsa önümüzdeki
yıllarda bu ülke sebze meyve ithal eder hale gelir. Biz bu siyasilerin ne
yapmaya çalıştığını bir türlü anlamıyoruz. Bu şekilde oy toplayacaklarını
düşünerek tüketiciye oynuyorlar. Televizyonlarda görüyoruz, ‘tüketici de oh ne
güzel sebze ve meyveyi ucuzca yiyeceğiz’ diye umutlanıyor. Yeni yasayla iyice
ucuzlayacağını düşünüyor. Ama durum hiç te öyle değil. Millete hayal
satıyorlar, onlar da inanıyor. ‘Kanunda geri adım attık, değiştireceğiz’
diyorlar ama benim çok inanasım gelmiyor. Çünkü önümüzde seçim var ve bunun
korkusu var. Bu konuda çok şey söyleyebilir ancak yanlış anlaşılmamak, insanları
kırmamak için çok fazla konuşmak da istemiyorum. Çünkü sonra ‘çok ağır
konuşmuşsun’ diyorlar” şeklinde konuştu.
BU
ŞEKİLDE ENFLASYON DÜŞMEZ
Yeni yasayla komisyoncunun tüccar statüsüne
sokulacağını vurgulayan Akcan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Hallerin kaldırılmamasını
ben niye savunuyorum? Çünkü ben aynı zamanda bir çiftçiyim. Halleri kaldırdığın
zaman, aslında benim işim daha iyi olacak. Beni tüccar statüsüne sokacak. Ama
ben şuan çiftçinin ürününü ne kadar pahalı satarsam benim karıma. Getirecekleri
sistemde ise ben çiftçinin malımı ucuz almaya çalışacağım. Yani beni tüccar
zihniyetine sokacak. Yeni sistemde benim üstüme de bir şirket kuruyor hallerde.
Hali yöneten şirket yarın çok kazanmak için her şeye zam yapacak. Sen halleri,
kamudan niye ayırıyorsun. Sadece tüketiciye iyi görünmek için çiftçi zor
durumda bırakılıyor. Bu şekilde enflasyon düşmez, sektörü de daha da kaosa
götürür. Benden söylemesi. Ama ben yine de umutlarımı yetirmedim. Umuyorum en
kısa zamanda yanlıştan dönerler”
BU
SİSTEMİ DEĞİŞTİRMEK KOLAY DEĞİL
Öte yandan Antalya’da düzenlenen toplantıda
konuşan Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan:"Haller
üreticinin ürününün doğru fiyatlandırıldığı yerler. Komisyoncu, üretici adına
hareket eden, üreticinin malını paraya çeviren adamdır. Komisyoncunun aldığı
komisyon oranı yüzde 8'i üzerine çıkamaz. Bunun yerine bir şey koymadan bu
sistemi değiştirmek çok kolay değil" şeklinde konuşmuştu. Ticaret Bakanlığınca hazırlanan ve
Cumhurbaşkanlığı'na sunulan "Hal Yasası" taslağıyla ilgili kendilerine
sunum yapıldığını vurgulayan Tavşan, taslağa göre ülke genelinde 175 olan hal
sayısının 30’ea indirileceğini belirterek, şunları söylemişti: "Haller
üreticinin ürününün doğru fiyatlandırıldığı yerler. Komisyoncu, üretici adına
hareket eden, üreticinin malını paraya çeviren adamdır. Komisyoncunun aldığı
komisyon oranı yüzde 8'i üzerine çıkamaz. Bunun yerine bir şey koymadan bu
sistemi değiştirmek çok kolay değil. Adı değişebilir, biz de komisyoncu
isminden memnun değiliz. Üretici temsilcisi olabilir. Ama tamamen ortadan
kaldırmak sistemi üreticinin aleyhine bozar" Kubilay
ELDEMİRCİ