Peyzaj Mimarları Odası Antalya Şube Başkanı Gülsüm Kıldan
Yarın için eğitim şart…
Kıldan: Geçen yıl ATSO ile birlikte mimarlar, iç mimarların katıldığı “Akdeniz Peyzajı’nda Su Kullanımı Kuraklık Semineri” düzenlenerek farkındalık oluşturuldu. Bu yıl Ekim ayında Peyzaj Mimarları Odası Antalya Şubesi olarak Antalya Büyükşehir Belediyesi ile birlikte Sünger Kent Antalya Projesi gerçekleştirilecektir. Kentte farkındalık oluşturmak hedeflerimiz arasındadır.
Madem iklim krizinin kent peyzajına etkilerini konuşuyoruz. O zaman bu işin bir ayağı da peyzaj mimarları. Çünkü günümüzde sadece yerel yönetimlerin park ve refüjleri değil, alışveriş merkezleri, oteller, site tarzı konut alanları da kent peyzajının parçaları haline geldi. Peyzaj Mimarları bu süreçte ne yapıyor? Peyzaj Mimarları odası Antalya Şube Başkanı Gülsüm Kıldan ile anlık olarak keyifli, süreç olarak kaygılı bir söyleşi yaptık.
İklim krizinin peyzaj mimarlığına etkileri nelerdir?
İklim krizinin etkileri sürdürülebilir, doğa ile uyumlu, yenilikçi peyzaj tasarımları ve uygulamalarının yapılmasının gerekliliğini ortaya koymuştur. İklim krizinin etkilerini yaşadığımız bu günlerde doğru ve yenilikçi peyzaj uygulamaları ve peyzaj mimarlarının rolü oldukça önemlidir.
Şehirlerin iklim krizi ile mücadele süreçlerinde kuraklık, sel vb. doğal afetlerle mücadelede yeşil alt yapı çözümlerine ihtiyaç bulunmaktadır. Şehir planlamalarında yağmur bahçeleri, sünger kent uygulamaları, yeşil çatılar, dikey bahçeler, kurakçıl peyzaj uygulamalarının yaygınlaştırılması; kentsel ormanların, sulak alanların doğal yapısı bozulmadan kullanılmaları gerekmektedir. Peyzaj tasarım ve uygulamalarında su tasarrufunu sağlayacak bitkilerin seçimleri, doğru sulama uygulamaları, su geri dönüşüm sistemleri önemlidir. Biyoçeşitliliğin korunması iklim değişikliği mücadelesinde çok önemli bir durumdur. Yeşil alan tasarımlarında endemik (yerel) bitki kullanımı, habitat oluşturma, kentsel ormanları koruma ve çoğaltma ile biyoçeşitlilik sağlanmalıdır. Beton ve asfalt yüzeylerin yaratmış oldukları kentsel ısı adaların etkisini azaltmak için yol ağaçlandırmalarında gölgeli ağaçların tercih edilmesi, çatı bahçeleri, yeşil cephelerin bina mimarilerinde kullanılması yaygınlaştırılması gerekmektedir. Peyzaj tasarımlarında kullanılan malzemeler çevresel koşullara uyumlu, sürdürülebilir, yenilikçi ve doğal malzemelerden seçilmelidir. Karbon emisyonlarını azaltan bitkilendirmeler yapmak, yapısal peyzaj uygulamalarında geri dönüşümü olan malzemeler kullanmak karbon ayak izini azaltmaya yardımcı olur.
İklim krizi ışığında peyzaj yaklaşımları neledir?
Peyzaj mimarlığı mesleğindeki en temel durum doğayı taklit etmektir. Peyzaj alanlarının tasarımları ve fonksiyonları çok önemli bir unsur olabilir fakat en doğru uygulamalar doğadan kopuk olmayan doğanın bir parçası olabilmektir. İklim krizinin yaşanması ile birlikte bu olgunun ne kadar önemli olduğunu bir kez daha altını çizebiliriz. Doğayı taklit etmek…
1.Yeşil Alt yapı Oluşturmak: Bina mimarilerinde çeşil çatı ve yeşil duvarlar eklemek, kentlerde yağmur bahçelerini yaygınlaştırmak, kentsel ormanların korunması ve çoğaltılması.
2.Suyun Etkin Kullanımı ve Su yönetimi : Yağmur suyu hasadı (yağmur suyunun toplanıp yeşil alanlarda yeniden kullanımını sağlamak), Kurakçıl peyzaj uygulamaları, damlama sulama sistemine geçiş.
3. Endemik bitki kullanımı: Bitkisel peyzaj tasarımlarında yerel bitki kullanımı biyoçeşitliliği arttırır su ihtiyacı ve bakım ihtiyacını en aza indirger.
4.Karbon ayak izini azaltma :kentsel ormanlar ve doğal malzeme seçimleri karbon ayak izinin azaltılmasına yardımcı olur.
5. Isı Adalarını Azaltma: güneş ışınlarını yansıtıcı yüzeyler oluşturmak sokak cadde gölge veren ağaçların dikimlerini sağlanması kentsel ısı adalarının oluşumunu önlemeye yardımcı olur.
6.Esnek ve dirençli peyzaj tasarımları : iklim değişikliğinin sebep olduğu şartlara uyum sağlayan doğal afetlere uygun alt yapılarının oluşturulması çok önemlidir.
7.Ekolojik Tasarımlar ve Onarım: Bozulan habitatların onarılması ve doğal ve vahşi alanların korunmasının sürdürülebilir çevre için gereklidir.
Şehirlerdeki süs havuzları zamanla bitki havuzlarına dönüştü. Şimdi bu bitkileri sulamak için de su sıkıntısı var. Bu dönüşüm nerelere gidecek?
Suyun etkin kullanımı için su ihtiyacı daha az olan yerel bitki türleri ile oluşturulan kompoziyonlar yapmak, su ihtiyacı çok olan büyük çim alanlar oluşturmak yerine yer örtücü bitkiler kullanmak ve çim kullanılması zorunlu alanlarda zoysia, st. Augustine gibi yenilikçi çim türlerini göreceğiz. Yeşil alanları oluştururken mevsimlik çiçekler yerine bakım ve su ihtiyaçları daha az olan türleri seçmek gerekecek.
Park bahçelerde sulama sistemlerinin yağmurlama sulamalardan damlama sulama sistemlerine geçilmesi, doğru saatlerde doğru miktarlarlarda sulama yapmak su tasarrufu için önemli bir önlemdir.
Şehirlerdeki yeşil alanların vahşi sulamadan kontrollü sulama sistemi ile doğru bir şekilde yapılması gereklidir.
Refüjlerde çim yerine çakıl bazı bölgelerde ise kilit taşı döşeniyor. Bu alanlar çoğalırsa lokal ısı etkisi oluşturmaz mı?
Yeşil alanlarda su ihtiyacını azaltmak için kurakçıl peyzaj uygulamalarına geçmek yerinde bir karar gibi gözükse de her yerde yeşil örtüyü kaldırmak doğru değil. Kurakçıl peyzaj uygulamaları olarak su ihtiyacı aynı olan bitkilerle zonlama yapmak, yerel bitki örtüsü kullanmak, su ihtiyacı az olan çimlere geçmek gibi yöntemlerin de doğru alanlarda kullanılması gerekmektedir. Refüjlerde ısı etkisini azaltmak için gölge yapan yerel ağaçlar seçmek ve örtü olarak çim yerine yer örtücü gibi su ihtiyacı az olan türler kullanmak gerekir. Her alanda çimi kaldırıp yerine taş kullanmak doğru değildir. Şehirlerde kişi miktarına düşen yeşil alanlarımızı en az 10 m2’ye çıkarmamız gerekmektedir.
Peyzaj Mimarları Odası’nın örneğin eğitim semineri filan gibi bir çalışması var mı?
TMMOB Peyzaj Mimarları Odası olarak düzenli aralıklarla “sürdürülebilir peyzaj alanları için sulamada yenilikçi çözümler” eğitimi verilmektedir.
Şubemizde Kurakçıl peyzaj ve yenilikçi peyzaj uygulamaları ile ilgili seminerler düzenlenmiştir. Geçen yıl ATSO 43. Mimarlık Faaliyetleri Komitesi ile birlikte peyzaj mimarları ile birlikte mimarlar, iç mimarların katıldığı “Akdeniz Peyzajı’nda Su Kullanımı Kuraklık Semineri” düzenlenerek farkındalık oluşturuldu. Bu yıl Ekim ayında Peyzaj Mimarları Odası Antalya Şubesi olarak Antalya Büyükşehir Belediyesi ile birlikte Sünger Kent Antalya Projesi gerçekleştirilecektir.
Sünger Kent Antalya ile peyzaj mimarları dünyadan seçkin peyzaj mimarlarından sünger kent uygulamalarına yönelik eğitim alacaktır. Eğitim sonrasında eğitime katılan peyzaj mimarları Antalya’da örnek bir tasarım yapacaklar ve uygulama yapma fırsatı bulacaklardır. Peyzaj Mimarları Odası olarak suyun yönetimi ve etkin kullanımı ile kentte farkındalık oluşturmak ve kentin genelinde tüm peyzaj uygulamalarında bu prensiplerin kabul görerek uygulanmalarını sağlamak hedeflerimiz arasındadır.
Bu projemize ilgi göstermiş ve anında belediyede Sünger Kent Antalya komisyonu kurmuş olan başta Büyükşehir Belediye Başkanımız Muhittin Böcek ve çevre danışmanı Lokman Atasoy’a teşekkür ediyoruz.
