Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 10’uncu yılında birçok Avrupa ülkesinden önce demokratik süreçlere başlanılmış ve 5 Aralık 1933 günü Kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmıştı. 2023 seçimlerinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) bulunana 593 milletvekilinin 118 tanesinin kadın 475 tanesinin ise erkek olduğu görüldü. Milletvekillerinin yüzde 19.90’ının kadın, yüzde 80.10’unun erkek olduğu TBMM’de kadın temsilyetinin yetersizliği bir çok kez ifade edilmişti. 267 vekili bulunan AKP’nin 50 kadın vekili, 128 vekili olan CHP’nin 25 kadın vekili, 57 vekili olan DEM’in 27 kadın vekili, 47 vekili olan MHP’nin 4 kadın vekili, 30 vekili olan İYİ Parti’nin 3 kadın vekili, 20 vekili olan Saadet Partisi’nin 2 kadın vekili, 15 vekili olan DEVA Partisi’nin 4 kadın vekili, 3 vekili olan TİP’in 1 kadın vekili, 2 vekili olan Demokratik Bölgeler Partisi’nin1 kadın vekili, 2 vekili olan Emek Partisi’nin 1 kadın vekili bulunuyor. Hüda-Par’ın, Yeniden Refah Partisi’nin, Demokratik Sol Parti’nin ve Demokrat Parti’nin ise kadın vekili bulunmuyor. 12 bağımsız vekilin ise hepsinin erkek olduğu görüldü. Antalya’da ise 17 vekilin içerisinde sadece 3 vekilin kadın olduğu görüldü. 2024’te yapılan belediye seçimlerinde ise 19 belediyenin sadece 3 başkanının kadın olduğu görüldü.
“POZİTİF DÜZENLEMELER YAPILMALI”
Antalya Barosu Kadın Hakları Ve Topumsal Cinsiyet Eşitliği Kurulu Kolaylaştırıcısı Av. Gamze Eroğlu, “Dünya ve de ülke nüfusunun yarısını oluşturan, evrensel insan hakları ilkeleri, uluslararası ve ulusal mevzuatça tartışmasız eşit birey olan kadınlar hala daha erkekler tarafından yönetiliyor! Biz kadınlar ise bu erkek yönetiminin sonuçlarını haklarımızın kazanımlarının kaybedilmesi/kaybettirilmesi çabası olarak nerdeyse her gün görüyoruz. Türkiye, parlamentodaki kadın üye yüzdesi açısından; 1935’te yapılan seçimlerde yüzde 4.6 oranıyla dünya oranlarına göre 21. sırada iken, Birleşmiş Milletler’in son verilerine göre, tüm dünya ülkelerinde meclisteki kadın-erkek eşitliğinde genel üzerinden değerlendirildiğinde kadın milletvekili oranı 26,5 iken, bizim ülkemizdeki bu oran ortalamanın çok ama çok altında olup 5,9 dur. Bu konuda Türkiye 2023 verilerine göre dünyada 173. sırada yer almaktadır. Bu sayısal oranlar gösteriyor ki; ülkemizde Fransa, Belçika, İtalya ve İsviçre gibi birçok Avrupa ülkesinden önce kadınlara seçme seçilme hakkı tanınmasına rağmen 90 yıl içinde kadınların aktif siyaset içinde yeterince temsil edilmediği; bu hususun tespit edilerek, bu konuda Anayasa’da, siyasi partiler ve seçim yasalarında, parti tüzüklerinde, kadınların seçilme hakkı konusunda pozitif düzenlemelerin yapılmadığını göstermektedir. Biz nüfusun yarısıyız, nüfusun yarısını oluşturan kadınların ülkemizin karar alma mekanizmalarında ve mecliste eşit sayıda yer almasını istiyoruz” dedi.
“KADIN İSTİHDAMI ERKEK İSTİHDAMININ GERİSİNDE”
Eroğlu, “Günümüz Türkiye’sinde iş hayatında kadınların istihdam edilebilirliğini artırmak amacıyla yasal mevzuat ve sosyal politikalar uygulansa da hala kadın istihdamı erkek istihdamının oldukça gerisindedir. Zira kadınların aktif siyasette yer almaları da aynı şekildedir. Bu durumun birçok sebebi olmakla beraber en temel sebeplerinden biri eğitimde yaşanan toplumsal cinsiyet eşitsizliğidir. Yaşam boyu eğitim politikaları aracılığıyla kadınlar desteklenmelidir. Anaokulundan başlayarak üniversiteler dahil olmak üzere toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlayacak şekilde eğitim sistemlerinin geliştirilmesi gereklidir. Meslekleri kadın erkek mesleği olarak ayrıştıran zihniyetten bir an önce vazgeçilmeli, kadınların her sektörde çalışması için gerekli adımlar atılmalıdır. İstihdamda toplumsal cinsiyete dayalı roller kırılmalı, aynı işi yapan ve aynı eğitim seviyesine sahip kadın ve erkek çalışan arasında herhangi bir ücret ayrımı yapılmamalıdır. Son olarak şiddetin önlenmesi için bütüncül politikalar geliştirilmesi ve tüm kurum ve kuruluşların bu konuda koordinasyon içerisinde çalışması çok önem arz etmektedir” dedi.
“AYRIMCILIK KALDIRILMALI”
Kadın temsiliyetinin yetersizliği ile ilgili konuşan CHP Konyaaltı Meclis Üyesi Hanife Aldemir Efe, “5 Aralık 1933’te Mustafa Kemal Atatürk’ün yaktığı meşaleyi bir adım öne götürmek ve ilerlemek adına kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın kaldırılması sözleşmesi 4’üncü maddesinde yer alan taahhüdün yerine getirilmesini ‘Eşit temsil için özel önlem alınmasını’ Anayasa’da siyasi partiler ve seçim yasalarında, parti tüzüklerinde, seçilme hakkımızı yaşama geçirmek üzere her cinsiyetten en az yüzde 40 temsil hakkı getiren değişikliğin gecikmeksizin değişmesini istiyoruz. Biz nüfusun yarısıyız. Nüfusun yarısını oluşturan kadınların ülkemizin karar alma mekanizmalarında ve mecliste eşit sayıda yer almasını istiyoruz” dedi.
