Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, 31 Aralık 2024 itibarıyla kadın nüfusu 42 milyon 811 bin 834 kişi, erkek nüfusu ise 42 milyon 853 bin 110 kişi olarak belirlendi. Bu verilere göre, toplam nüfusun %49,98’ini kadınlar, %50,02’sini ise erkekler oluşturdu. Ancak 60 yaş ve üzeri yaş gruplarında kadın nüfusunun oranı artış gösterdi. Kadınların daha uzun yaşaması nedeniyle, 60-74 yaş grubunda kadın oranı %52,0, 90 yaş ve üzerindeki kadın oranı ise %69,1 olarak hesaplandı.
Kadın İstihdamı En fazla Antalya Bölgesi’nde Oldu
Kadınların istihdam oranı ise %31,3, erkeklerin ise %65,7 olarak hesaplandı. En yüksek kadın istihdam oranı %38,9 ile Antalya, Isparta, Burdur bölgesinde görülürken, en düşük oran %19,8 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt bölgesinde kaydedildi.
Kadınların Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi Daha Uzun
TÜİK’in Hayat Tabloları sonuçlarına göre, 2021-2023 döneminde doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye genelinde 77,3 yıl olarak hesaplanırken, bu süre kadınlarda 80,0 yıl, erkeklerde ise 74,7 yıl olarak belirlendi. Buna göre, kadınlar erkeklerden ortalama 5,3 yıl daha uzun yaşıyor. Ancak sağlıklı yaşam süresi açısından erkekler kadınlara kıyasla daha avantajlı durumda. 2021-2023 dönemi verilerine göre, doğuşta sağlıklı yaşam süresi kadınlarda 56,3 yıl, erkeklerde ise 59,0 yıl olarak belirlendi. Erkeklerin doğuşta sağlıklı yaşam süresinin kadınlardan 2,7 yıl daha fazla olduğu görüldü.
Kadınların Eğitim Süresi Artış Gösterdi
TÜİK’in Ulusal Eğitim İstatistikleri verilerine göre, 25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim süresi 2011 yılında 7,3 yıl iken 2023’te 9,3 yıla yükseldi. Kadınların ortalama eğitim süresi 2011 yılında 6,4 yıl iken 2023’te 8,6 yıla ulaştı. Ayrıca, 25 yaş ve üzeri kadınların en az bir eğitim düzeyini tamamlayanlarının oranı 2008’de %67,5 iken, bu oran 2023 yılında %87,8’e yükseldi. Yükseköğretim mezunu kadınların oranı ise %22,7 olarak hesaplandı.
Kadınların İşgücüne Katılımı Artarken, Erkeklerle Aradaki Fark Devam Ediyor
TÜİK’in Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre, 2023 yılında 15 yaş ve üzeri nüfusun işgücüne katılma oranı %53,3 olarak hesaplandı. Kadınların işgücüne katılma oranı %35,8, erkeklerin ise %71,2 oldu.
Kadınların eğitim seviyesi yükseldikçe işgücüne katılım oranının arttığı görüldü:
- Okuryazar olmayan kadınların işgücüne katılım oranı %13,8
- Lise altı eğitimlilerin oranı %26,8
- Lise mezunu kadınların oranı %37,4
- Mesleki veya teknik lise mezunu kadınların oranı %45,0
- Yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılım oranı %68,9 oldu.
Kadın ve Erkekler Arasındaki Kazanç Farkı Devam Ediyor
TÜİK’in Kazanç Yapısı İstatistikleri sonuçlarına göre, cinsiyetler arası ücret farkı tüm eğitim düzeylerinde erkekler lehine gerçekleşti. Yükseköğretim mezunu erkeklerin kazancı, kadınlardan %17,4 daha fazla olurken, lise mezunlarında bu fark %20,0 olarak belirlendi.
Kadın Temsili Artıyor Ama Yeterli Değil
Dışişleri Bakanlığı verilerine göre, kadın büyükelçi oranı 2011’de %11,9 iken 2024’te %26,9 seviyesine yükseldi. Kadın milletvekili oranı ise 2024 yılı itibarıyla %19,9 olarak kaydedildi. Üst ve orta düzey yönetici pozisyonlarındaki kadın oranı 2012’de %14,4 iken, 2023’te %20,6 seviyesine çıktı. Borsa İstanbul’un (BİST 50) en büyük 50 şirketinde kadın yönetim kurulu üyesi oranı %19,4 olarak belirlendi.
Kadınların İş Hayatında Karşılaştıkları Zorluklar
Kadınların istihdamda yarı zamanlı çalışma oranı %16,1 olarak hesaplanırken, bu oran erkeklerde %7,3 seviyesinde kaldı. Hanesinde 3 yaşın altında çocuğu bulunan 25-49 yaş arası kadınların istihdam oranı %27,1, erkeklerin ise %90,1 oldu.
Kadınlar, Gece Yalnız Yürürken Kendilerini Daha Az Güvende Hissediyor
TÜİK’in Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre, kadınların %35,9’u gece yalnız yürürken kendini güvensiz hissederken, bu oran erkeklerde %15,2 olarak hesaplandı. Evde yalnızken kendini güvende hisseden kadınların oranı %78,9, erkeklerin ise %88,5 olarak belirlendi.
Kadınların Dijital Kullanımı ve Sosyal Durumu
2024 yılında, 16-74 yaş grubundaki bireylerin internet kullanım oranı %88,8 olurken, kadınların internet kullanım oranı %85,4, erkeklerin ise %92,2 olarak hesaplandı. TÜİK’in Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri verilerine göre, yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olan kadınların oranı %31,5, erkeklerin ise %27,1 oldu.
