Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ait ekonomik verileri açıkladı. Türkiye'nin yıllık gayrisafi yurt içi hasılası (GSYH), 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 5,1 oranında artış gösterdi. Zincirlenmiş hacim endeksi ile ölçülen bu artış, ülkenin ekonomik büyüme oranını ortaya koyuyor.
Cari Fiyatlarla GSYH'de Büyük Artış
2023 yılında, üretim yöntemine göre hesaplanan cari fiyatlarla GSYH, yüzde 76,8 oranında bir artışla 26 trilyon 545 milyar 722 milyon TL’ye ulaştı. İmalat sanayi, GSYH içindeki en yüksek payı yüzde 19,5 ile aldı. Bunu, yüzde 13,9 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 9,5 ile ulaştırma ve depolama sektörü izledi. Hanehalklarının işveren olarak faaliyetleri ise en düşük payı aldı.
Kişi Başına GSYH ve Sektörel Büyüme
Kişi başına düşen GSYH, 2023 yılında cari fiyatlarla 311 bin 109 TL, ABD doları cinsinden ise 13 bin 243 dolar olarak gerçekleşti. Sektörler bazında en yüksek büyüme oranları, diğer hizmet faaliyetlerinde yüzde 12,7, toptan ve perakende ticarette yüzde 11,5 ve finans ve sigorta faaliyetlerinde yüzde 8,5 olarak gözlemlendi. Buna karşılık, madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 14,7, su temini ve atık yönetimi yüzde 8,5 ve mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler yüzde 2,5 ile en çok küçülen sektörler oldu.
Hanehalkı ve Devlet Harcamaları
Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları, 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 13,6 arttı. Bu harcamaların GSYH içindeki payı yüzde 59,1 olarak belirlenirken, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 22,8, ulaştırma yüzde 19,7 ve konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar yüzde 11,1 ile en yüksek paya sahip harcama kalemleri oldu.
Devletin nihai tüketim harcamaları ise yüzde 2,4 oranında bir artış gösterdi ve GSYH içindeki payı yüzde 13,1 olarak gerçekleşti. Gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 8,4 artarak GSYH içindeki payını yüzde 31,9’a yükseltti.
Dış Ticaret ve İşgücü Ödemeleri
Mal ve hizmet ihracatı 2023 yılında yüzde 2,8 oranında azalırken, ithalat yüzde 11,8 oranında artış gösterdi. İhracatın GSYH içindeki payı yüzde 31,9, ithalatın payı ise yüzde 34,4 oldu.
İşgücü ödemeleri ise yüzde 116,7 oranında büyük bir artış gösterdi ve gayrisafi katma değer içindeki payı yüzde 32,5’e yükseldi. Brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 62,3 oranında artarken, net işletme artığı/karma gelirin payı yüzde 47,0 olarak belirlendi.
