Azerbaycan, 27 Eylül 2020 tarihinde Ermenistan'a karşı başlattığı 2. Karabağ Savaşı ile 30 yıllık bir hasretin sonunu getirdi.
Bu operasyon, ülkenin topraklarını geri alması açısından önemli bir dönüm noktası oldu.
Azerbaycan'ın 2. Karabağ Savaşı'na Girişi
Azerbaycan, 4 yıl önce bugün, Ermenistan ordusunun sivil yerleşim birimlerine ateş açmasının ardından Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in "Demir Yumruk" olarak nitelendirdiği karşı saldırı operasyonunu başlattı. Bu operasyon, kısa sürede "vatan savaşına" dönüşerek, Azerbaycan ordusunun 44 günde topraklarını kurtarmasını sağladı. Bu durum, halkın 30 yıllık hasretine son vermiş oldu.
Uzun Süren Müzakere Süreci
Azerbaycan'ın topraklarını geri almak için gerçekleştirdiği hamle, uzun yıllar süren müzakerelerin bir netice vermemesi ve Ermenistan güçlerinin sürekli saldırılarına karşı bir yanıt niteliği taşıyordu. Rusya, ABD ve Fransa'nın eş başkanlığındaki AGİT Minsk Grubu'nun 28 yıllık faaliyetleri sonuçsuz kalmıştı.
Cumhurbaşkanı Aliyev, sorunun barış yoluyla çözülmesi gerektiğini belirtse de, sonuç elde edilemediği takdirde savaş hakkını kullanmaktan vazgeçmeyeceğini sıkça ifade etti. Müzakere sürecinin sonuçsuz kalması, Azerbaycan'ı uluslararası hukuktan doğan haklarını kullanma yoluna itmiştir.
Ermenistan'ın İşgali ve Sivil Kaybı
Azerbaycan toprakları, 30 yıldır işgal altındaydı. Ermenistan, Sovyetler'in dağılma sürecinde Azerbaycan'a karşı toprak iddialarında bulunmuş ve 1990'ların başında Karabağ ile çevresindeki 7 ili işgal etmiştir. Bu işgal sonucunda yaklaşık 1 milyon Azerbaycanlı, topraklarını terk etmek zorunda kalmıştır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin işgal altındaki topraklardan "derhal ve kayıtsız şartsız çıkılması" yönündeki kararları, uygulanmamıştır.
Provokatif Açıklamalar ve Saldırılar
2018'de iktidara gelen Nikol Paşinyan'ın, önceki yönetimin işgal konusundaki tutumunu sürdürmesi nedeniyle AGİT Minsk Grubu çerçevesinde yapılan müzakereler durma noktasına gelmiştir. Paşinyan'ın "Karabağ'ın Ermenistan'a ait olduğu" yönündeki açıklamaları, Azerbaycan'da büyük bir tepkiyle karşılanmıştır. Bunun yanı sıra, Ermenistan ordusunun Azerbaycan'a yönelik saldırıları da devam etmiştir. 12 Temmuz 2020'de gerçekleştirilen saldırı, Azerbaycan ordusu tarafından geri püskürtüldü ve bu olay halkın savaş için harekete geçmesini tetiklemiştir.
Savaşın Başlangıcı ve Müjdeli Haberler
Ermenistan ordusu, 27 Eylül 2020'de cephe hattı boyunca geniş kapsamlı bir provokasyona girişti. Bu durumun ardından Cumhurbaşkanı Aliyev'in emriyle Azerbaycan ordusu, tüm cephe boyunca karşı saldırı başlattı. İlk gün, 6 köy ve bazı stratejik tepeler kurtarıldı. 44 gün süren "Vatan Muharebesi", 10 Kasım 2020'de sona erdiğinde, Azerbaycan ordusu 5 şehir, 4 kasaba ve 286 köyü işgalden kurtarmış oldu.
Şehitler Anılıyor
Azerbaycan ordusu, 2. Karabağ Savaşı'nda toplamda 2 bin 908 şehit verdi. Cumhurbaşkanı Aliyev, savaşın başladığı 27 Eylül'ü "Şehitleri Anma Günü" olarak ilan etti.
Barış Müzakereleri ve Gelecek
Savaş sonrası Azerbaycan, Ermenistan'a barış müzakerelerine başlama önerisinde bulundu. Her iki ülkenin dışişleri bakanlıkları tarafından yürütülen müzakerelerde, barış anlaşması metninin yüzde 80'inde uzlaşmaya varıldı. Ancak taraflar, uzlaşı sağlanamayan konularda müzakerelerini sürdürmektedir. Azerbaycan, barış sürecinin ilerlemesi için Ermenistan Anayasası'ndaki toprak iddialarının sona erdirilmesini savunmaktadır.
