Akdeniz Belediyeler Birliği, 1964 yılında Kıbrıs'ın Erenköy bölgesinde şehit düşen Cumhuriyet tarihimizin ilk hava harp şehidi Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel’i, şehadetinin 60. yıl dönümünde saygı ve rahmetle andı.
Akdeniz Belediyeler Birliği'nin Paylaşımı
Akdeniz Belediyeler Birliği, Cengiz Topel’in 60. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, '1964 yılında Kıbrıs'ın Erenköy bölgesine yapılan hava operasyonunda şehit düşen Cumhuriyet tarihimizin ilk hava harp şehidi Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel’i, şehadetinin 60. yıl dönümünde saygı ve rahmetle anıyoruz' şeklinde duygularını ifade etti.
Cengiz Topel Kimdir?
Cengiz Topel, 1964 yılında Kıbrıs'ın Erenköy bölgesinde gerçekleştirilen hava operasyonunda hayatını kaybeden ilk Türk hava harp şehididir. Topel, Türk Hava Kuvvetleri’ne ait dörtlü F-100 kolunun lideri olarak görev yaparken, Rum gemisini bertaraf etmek amacıyla dalış yaptığı sırada uçağı yara almış ve paraşütle atladıktan sonra esir düşmüştür. İşkence görerek öldürülmüş ve Türkiye’nin Cumhuriyet tarihindeki ilk savaş kaybı olarak anılmıştır. Türkiye'de birçok okul, mahalle, sokak ve caddeye adı verilerek yaşatılmaktadır.
Cengiz Topel, 1934 yılında İzmit'te doğdu. Babası Trabzonlu Tekel tütün eksperi Hakkı Bey ve annesi Mebuse Hanım’dır. Ailesinin göç ettiği İstanbul'da ilköğrenimini Kadıköy İlkokulu ve Kadıköy Yeldeğirmeni Okulu’nda tamamladıktan sonra, liseye Haydarpaşa Lisesi ve Kuleli Askeri Lisesi’nde devam etti. 1953 yılında askeri liseden mezun olduktan sonra Kara Harp Okulu'na girdi ve 1955 yılında asteğmen olarak mezun oldu.
Kara Harp Okulu'ndan mezun olduktan sonra, Türk pilotlarına NATO kapsamında verilen eğitimlere katıldı. Kanada’da 20 ay süren eğitim sürecinde, çeşitli uçaklarla pilotaj ve av eğitimi aldı. 1957’de pilot brövesini aldıktan sonra Türkiye'ye dönerek Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığı'nda göreve başladı.
1964 Hava Operasyonu
8 Ağustos 1964 tarihinde, Kıbrıs'taki Erenköy Direnişi sırasında Topel, Türk Hava Kuvvetleri’nin F-100 kolunun lideri olarak görevlendirildi. Gemikonağı Limanı’ndaki Rum gemisini bertaraf etmek için dalış yaptığı sırada uçaksavar ateşi ile yaralandı. Uçaktan paraşütle atladıktan sonra, esir düştü ve işkence gördü. Türkiye, Topel’in geri verilmesini talep etti, ancak bu talepler karşılanmadı.
Topel’in ölümüne dair çeşitli varsayımlar bulunmaktadır. Bir varsayıma göre, yakalandıktan sonra Güzelyurt’a götürülmüş ve burada işkence görmüş; diğer bir varsayıma göre ise Güzelyurt Rum Hastanesi'nde gözaltına alınmış ve ölümünün ardından naaşı Lefkoşa Rum Hastanesi’ne götürülmüştür. Ölümü, Rumlar tarafından radyo yolu ile duyuruldu ve 9 Ağustos'ta ölmüştüğü açıklandı.
Türkiye'nin ısrarlı girişimleri sonucu 11 Ağustos 1964'te naaşı Lefkoşa Genel Hastanesi’nden alınarak Türkiye’ye getirildi. 14 Ağustos 1964 tarihinde Edirnekapı'daki Sakızağacı Hava Şehitliği'nde toprağa verildi.
