Yeni Zelanda'da meydana gelen olay, Okyanusya ülkesinin sosyal medya gündemine damga vurdu. 21 yaşındaki Hana-Rawhiti Maipi-Clarke, en genç milletvekili unvanını elinde bulundurarak meclis konuşması sırasında etkileyici bir Haka dansı sergiledi.
Haka dansı, aynı zamanda "savaş dansı" olarak da bilinir ve Yeni Zelanda'nın 140 yıllık bir geleneği olan bu dans, ülkenin dünya genelinde tanınan en önemli kültür sembollerinden biridir. Bu ritüel dans, geçmişte savaş öncesinde savaşçıların güçlerini sergilemeleri ve rakip tarafları korkutma amacıyla icra edilirdi.
Haka dansı nedir?
Haka dansı, Yeni Zelanda'nın Māori kültürüne ait geleneksel ve ritüelist bir dans türüdür. Māori halkının mirası olan haka, genellikle savaş ritüeli olarak bilinse de, aynı zamanda çeşitli sosyal etkinliklerde ve kutlamalarda da icra edilen önemli bir kültürel ifadedir. Haka dansının özünde, güçlü bir savaşçı duruşunu yansıtarak, topluluk birliğini vurgulamak ve köklerine bağlılığı ifade etmek bulunur.
Haka dansını kimler yapar?
Haka dansı, temel olarak Yeni Zelanda'nın yerli halkı olan Māori tarafından icra edilen geleneksel bir dans türüdür. Māori, Yeni Zelanda'nın orijinal sakinleri olup, haka dansını kültürlerinin önemli bir parçası olarak korumuş ve yaşatmışlardır. Ancak günümüzde haka dansını icra eden gruplar sadece Māori'yi kapsamamaktadır.
Haka dansı, genellikle Māori toplulukları, özellikle de geleneksel topluluklarda ve özel etkinliklerde yerel halk tarafından icra edilir. Ayrıca, Yeni Zelanda genelindeki okullar, spor takımları ve diğer topluluklar da özel etkinliklerde haka dansını sergileyebilirler. Özellikle spor müsabakalarında, örneğin Yeni Zelanda Ragbi Milli Takımı olan All Blacks'in özgün haka performansları uluslararası alanda büyük ilgi görmektedir.
Bu nedenle, haka dansını icra edenler genellikle Māori kökenli bireyler veya Yeni Zelanda topluluğuna ait gruplar olabilir. Ancak günümüzde haka dansı, Yeni Zelanda'nın çok kültürlü yapısında diğer etnik gruplar tarafından da benimsenmiş ve icra edilmiştir.
Haka dansı nasıl ortaya çıktı?
Haka dansının kökeni, 1800'lerde Yeni Zelanda'daki Māori kabilesinin savaş şeflerinden Te Rauparaha'nın yaşadığı bir efsaneye dayanır. Te Rauparaha, rakip kabile savaşçılarının kendisini öldürmeye geldiğini öğrenince kaçmaya başladı. Bir çukura sığındığında, karşısında vücudu kıllarla kaplı bir savaşçı lider buldu. Ancak bu kişi, onu öldürmek yerine özgürlüğünü verdi. Rauparaha, özgürlüğüne kavuştuktan sonra günümüze kadar değişmeden gelen Haka dansını sözleriyle birlikte sergilemeye başladı. Efsane, dansın sonunda Rauparaha'nın çukurdan çıkarak güneşe kavuşmasını ve intikam yemini etmesini anlatır. Rauparaha, öğrendikleri Haka dansını tüm Māorilere aktardı, ve kabile üyeleri, düşmanlarını caydırmak amacıyla çatışmalardan önce Haka yapmaya başladı. Haka dansı, dansçıların gözlerini beyaz kısmını göstererek, ellerini bedenlerine vurarak ve ayaklarını yere vurarak gerçekleştirdiği bir performans içerir. Düşmanı caydırmaya yönelik haykırışlar ve tehditkâr savaş figürleri, ölümden kurtuluş hikâyesini anlatır.
Geleneksel olarak sert takım sporları olan rugby ve Amerikan futbolu gibi müsabakalarda kullanılan Haka dansı, bu sporlarda renkli bir gösteri ve motivasyon aracı olarak öne çıkmaktadır.
