Türkiye’nin rüzgar ve güneş enerjine yönelik son yıllardaki yatırımları meyvesini vermeye başladı. Ember'ın bu yıl dördüncüsünü yayınladığı, elektrik üretim ve tüketim verilerinin analiz edildiği ‘Türkiye Elektrik Görünümü’ raporu da Türkiye'de rüzgar ve güneş enerjisinin artık yerli kömürden daha fazla elektrik ürettiğini ortaya koyuyor. Rüzgar ve güneş enerjisi 2024 yılında 62 TWh enerji üreterek üst üste ikinci kez yerli kömürün (47 TWh) önüne geçti. Hatta yerli kömürün tarihi zirvesi olan 2019'daki 53 TWh’lik elektrik üretimini bile geçti ki bu, söz konusu durumun kalıcı olabileceğine işaret ediyor. Ember Türkiye ve Kafkaslar Bölge Lideri Ufuk Alparslan, “Rüzgar ve güneşin yerli kömürden elektrik üretimini geride bırakmış olması Türkiye için önemli bir dönüm noktası ve rüzgar ve güneş enerjisinin artık ülkenin enerji güvenliğinin önemli bir parçası olduğunu gösteriyor” dedi.
Güneş Enerjisinde Rekor
Rapora göre; Türkiye'de güneş enerjisi 2024 yılında da hızla artmaya devam ederek bir önceki yıla göre yüzde 39 (+7,3 TWh) gibi rekor bir oranda büyüdü. Sadece 2024 yılındaki bu ilave güneş enerjisi, Türkiye'nin 2018 yılındaki toplam güneş enerjisi seviyesine (7,8 TWh) neredeyse eşit. Güneş enerjisinin güçlü performansı, rüzgar ve güneş enerjisi birlikte geçen yıl Türkiye'nin elektriğinin yüzde 18'ini üretti. Güneş enerjisindeki rekor büyümeye rağmen Türkiye, güneş enerjisi potansiyeli daha düşük olan Polonya'nın gerisinde kaldı, 2024 yılında Romanya tarafından da geçildi. Türkiye ile benzer güneş potansiyeline sahip İtalya, İspanya, Portekiz ve Yunanistan gibi güney Avrupa ülkelerinde güneşin elektrik üretimindeki payı yüzde 14 ile yüzde 22 arasında değişiyor. Rüzgarın elektrik üretimindeki payı yüzde 11 olan Türkiye, İtalya (yüzde 8,5) ve Fransa (yüzde 7,7) gibi G7 ülkelerinin önünde yer alıyor.
Doğal Gazın %96’sı İthal
Raporun bir dikkat çekici yanı da halen doğal gaza bağlı bir ülke oluşumuz. Çünkü, Türkiye'de elektrik üretiminde kullanılan kömür ve doğal gaz büyük ölçüde ithal ediliyor. 2024’te kömür yakıtlı elektrik üretiminin yüzde 61'i ithalata dayalı kömür santrallerinde gerçekleşti. Doğal gaz için de çok az yerli üretim söz konusu; geçen yıl Türkiye'de tüm sektörlerde tüketilen doğal gazın yüzde 96'sı ithal edildi.
Yerli Enerji Kaynaklarına Yönelmeli
Türkiye Elektrik Görünümü’ çalışmasında, rüzgar ve güneş kurulumlarının artırılması ve yeni 2035 yılı hedeflerine (ülkenin mevcut rüzgar ve güneş enerjisi kapasitesini dört katına çıkarma) ulaşılması için çözüm önerileri de paylaşıldı. Ufuk Alparslan; “2035 yılı için öngörülen iddialı hedefler çerçevesinde, rüzgar ve güneş enerjisi Türkiye'nin elektriğinin yarısını karşılayabilecek düzeye gelebilir. Ancak hem artan elektrik talebini karşılamak hem de fosil yakıt ithalatının yerini almak için rüzgar ve güneş enerjisinin daha hızlı büyümesi gerekiyor. Bundan sonraki hedef, yerli yenilenebilir enerji kaynaklarının önünü açacak adımlar atmak olmalı” dedi.
