Antalya’nın Konyaaltı ilçesindeki Tünektepe Teleferik Tesisleri’nde 12 Nisan 2024 tarihinde meydana gelen kazada 1 kişi hayatını kaybederken, 7 kişi yaralanmıştı. Havada asılı kalan kabinlerin içinde yaklaşık 174 kişi 23 saat sonra kurtarılmıştı. Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin iştirak şirketlerinden ANET yönetimindeydi. 2019-2023 yılları arasın ANET A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Genel Müdürlüğü’nü Mesut Kocagöz üstleniyordu. 2024 Yerel Mahalli Seçimlerinde aday olmak için Kasım 2023’ten görevini bırakmış ve 25 Şubat 2024’te Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayınlanmıştı. 31 Mart 2024 Yerel Mahalli Seçimleri’nde Cumhuriyet Halk Partisi adayı olarak Kepez Belediye Başkanlığı’nı kazanmıştı. 12 Nisan’da yaşanan olay sonrası Kocagöz ile birlikte 5 kişi tutuklanmıştı. 11 Haziran 2024’te görülen davanın ikinci duruşmasında Kepez Belediye Başkanı olarak seçilen Mesut Kocagöz tahliye edilmişti ve diğer tutuklu sanıkların tutuklulukları devam etmişti. Davanın beşinci duruşması 17 Ocak 2025’te görülmüştü. Duruşmada mahkeme daha önceden istenilen raporları ele almıştı eksik kalan kısımlara istinaden gelecek celsede Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden detaylı bir rapor istemişti. Duruşma sonunda mahkeme 5 sanık hakkında tahliye kararı vermiş tutuklu sanık kalmamıştı. Duruşma 9 Mayıs 2025’e ertelenmişti.
Yıkılan Direk Uygun Tasarlanmamış
Tünektepe Teleferik davasının altıncı duruşması yaklaşırken dava dosyasının içeriğine önemli bir rapor daha eklendi. Akdeniz Gerçek'in ulaştığı Ankara Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) İnşaat Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Cem Topkaya kazayla ilgili raporunda Tünektepe Teleferik’in ilk yapılış dönemine ve uygun tasarlanmadığına dikkat çekti.
Topkaya raporun değerlendirme ve sonuç kısmında şu ifadelere yer verdi;
“Antalya Tünektepe Teleferik Tesisinde 12.04.2024 tarihinde gerçekleşen kaza ile ilgili inceleme ve teknik değerlendirme yapılmıştır. Beş numaralı direk yapısı ve bulonlu birleşimleri yeterli seviyede mühendislik hizmeti almamıştır. Halat sıkışması direğin göçmesine neden olmuştur ve bu tür bir durum tasarım esnasında göz önüne alınmamıştır. TS EN 13107 şartnamesi Bölüm 7.2.4.5 ve Bölüm 7.2.4.7 bu tur istisnai yük durumlarının tasarımda göz önüne alınmasını gerektirmektedir. Beş numaralı direk üzerinde oluşabilecek maksimum halat yükü 382 kN'dur. Bulon analizleri sonucunda göçmeye sebebiyet verebilecek dengelenmemiş yük 53.5 kN olarak belirlenmiştir. Beş numaralı direğin TS EN 13107 şartnamesine göre 382 kN yatay yüke göre tasarlarmış olması gerekirken, bulon analizleri sonucunda 53.5 kN dengelenmemiş yüke maruz kaldığında göçme oluşabileceği hesaplanmıştır. Direk yapısının ve bulonlu birleşimlerinin TS EN 13107 şartnamesinde belirtilen istisnai yük durumlarına uygun olarak tasarlanmadığı kanaatine varılmıştır.”
Direğin Kopması Hiç Sağlıklı Gelmemişti
Rapor ile ilgili Akdeniz Gerçek’e açıklama yapan İnşaat Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Soner Akdoğan, “Kazayı ilk depremde binanın göçmesi gibi değerlendirebiliriz. İlk kaza anında direğin yerinden kopup ayrılarak gelmesi bize çok sağlıklı gelmemişti. Bununla ilgili o dönem süreci de biz yakından takip ettik. Hatta inşaat mühendisleri odası olarak teleferik kazasıyla ilgili, bu konuda uzman inşaat mühendislerinden oluşan bir komisyon kurduk. Komisyon olarak yerinde ve projeler üzerinde çalışmalarda bulunduk. O dönemki tespitlerimiz ve eldeki veriler ışığında; direklerin projelendirilmesinde inşaat mühendisliği hizmeti almadıklarını görmüş ve bunu kamuoyuyla paylaşmıştık. Daha sonra çıkan bilirkişi raporlarını incelediğimizde direk projesinin bir makina mühendisi tarafından imzalandığı, direkt birleşim hesaplarının raporlarda bulunmadığını öğrenmiştik. Sadece Makine Mühendisleri ve Elektrik Mühendisleri teleferik yapar gibi algılanıyor. Ancak bununla ilgili yönetmelik çok açık İnsan taşımak için tasarlanan havai havai hat tesisleri için güvenlik kuralları inşaat mühendisliği işleri TS 13107 göre bu tesisler projelendirilmelidir. Tünektepe Teleferiğinde inşaat mühendisleri açısından bir hesaplama yapılmadığı görülmektedir. Direk projelerinde bir makine mühendisinin imzası bulunmaktadır. Direkler; ani kaza durumuna göre, çığ düşmesine, rüzgar yüklerine ve deprem kuvvetlerine göre bir inşaat mühendisi tarafından projelendirilmelidir. Bilirkişi raporlarının bir tanesinde bu standardın 2016 yılında yürürlüğe girdiği belirtilmiştir ancak bu yanlış bilgidir. Standart 2016 revize olmuştur, 2000’li yılların başından itibaren yürürlüktedir. Bazı unsurlar söz konusu olabilir. Bakım, onarım, mekanik ve elektrik aksamlar ile ilgili bu bizim kendi uzmanlık alanımız değil. Ben bu konuda yorum yapmak istemiyorum. Bununla ilgili ilgililer ve yetkililer gerekli açıklamaları yapacaktır. İnşaat Mühendisliği açısından çok izah edilebilir bir şey değil. Burada şunu tartışmamız gerekiyor. Yani bu evet burada bazı kusurlar varsa bunlar yine ilgili kişiler tarafından ortaya konulabilir. ODTÜ’den Cem hocamızın raporunda bunlar ortaya konmuş. Süreci izlemeye devam edeceğiz” dedi.
AKP’li Türel Yapmıştı
Topkaya’nın raporunda da bahsettiği tesisin yapılışında direk yapısının yük durumuna uygun olarak tasarlanmadığı belirtti. Teleferiği o dönem Antalya AK Parti Eski Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel “Türkiye’nin En Ucuz Teleferiği” olduğunu vurguladığı tesisi 5 Şubat 2017 tarihinde açmıştı. Türel’in Türkiye'de diğer teleferik projelerine göre çok düşük bir maliyetle hayata geçirdiğini söylediği teleferiği o dönem 14 Milyon 694 bin 818 TL yapıldığını söylemişti.
