Antalya'da Büyükşehir Belediyesi'nin 4 yıl önce duyurduğu 3,4 kilometrelik falezlerin ışıklandırılması tepkiler üzerine iptal edilmişti. Tartışmalara neden olan proje, Yat Limanı-Kaleiçi bölgesinde uygulandı.
Büyükşehir 2021'de Paylaşmıştı
Antalya Büyükşehir Belediyesi 2021 yılında sosyal medya hesaplarından, falezlerin ışıklandırılacağına yönelik projeyi paylaşmış, yıllardır karanlık olduğu gerekçesiyle gündeme gelen falezlerin aydınlanacağı proje ile milyonlarca yerli ve yabancı misafirin Antalya'da ‘ışıl ışıl’ görüntülerle karşılanacağı belirtilmişti.
3,4 Kilometrelik Falezlere Işıklandırma Projesi
Proje kapsamında; Konyaaltı Varyant'tan başlayıp Atatürk Parkı, Yavuz Özcan Parkı hizası falez bandı, Yat Limanı, Karaalioğlu Parkı falez bandı olmak üzere toplam 3,4 kilometrelik falezlerin üç etap halinde güçlü projektörlerle aydınlatılacaktı. Ancak bu proje, falezlerin dünyada sadece 900 birey kalan Akdeniz foku, binlerce yarasa ve göçmen kuş türleri ile endemik bitki türleri gibi yaban hayata ev sahipliği yapıyor olması nedeniyle doğaseverlerin büyük tepkisini çekmişti.
Vatandaş 'Pavyon' Benzetmesi Yapmıştı
Belediyenin video ile paylaştığı ışıklandırma projeleri, sosyal medyada da tepki gördü. Sosyal medya kullanıcıları, 'Lütfen, böyle rengarenk, pavyon gibi, göz yorucu bir ışıklandırma olmasın', 'Güzel bir şey olur mu diye baktım ama bu gerçekten korkunç, yalvarırım böyle bir şey yapmayın', 'Falezlerde ve kıyı şeridinde yaşayan ve üreyen canlılara yazık etmeyiniz, lütfen onların da yaşamına saygı gösterin, siz uyurken ışıklarınız sabaha kadar açık kalıyor mu?', 'Bence hiç güzel durmuyor tam bir pavyon havası vermiş. Ucuz pavyon efekti olmuş', 'Işıklandırma bu değil. Yapmayın karanlık kalsın bari. Pavyon, disko görüntüsü ucuzluk basitlik', 'Işıl ışıl her yer, her yer sanki pavyon', 'Güzelim falezleri pavyona çevireceksiniz, bırakın doğal güzelliği ile kalsın' gibi yorumlarda bulundu.
Yat Limanında Hayata Geçirildi
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek, tepkiler üzerine projenin iptal edildiğini duyurmuştu. İlk aşamada projeye 10 milyon TL'nin üzerinde harcama yapıldığı, birçok alanda projektörler ve ışıklandırmaya yönelik işlemlerin altyapısının da uygulandığı öğrenildi. Yaban hayatının korunması açısından Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nün de karşı çıktığı proje, Yavuz Özcan Parkı ile Mermerli Plajı arasındaki Yat Limanı-Kaleiçi bölgesinde bu yıl hayata geçirildi.
Işıklandırma Projesi Yat Limanı-Kaleiçi Kısmında Uygulanıyor
Bölgedeki esnaf, projektörlerin kullanıldığı amber rengi ışıklandırmanın, bazı günlerde uygulandığını aktardı. Esnaf, özellikle son günlerde ışıklandırmanın akşamları sürekli açıldığını da vurguladı.
Antalya Denizcileşme Platformu Başkanı İzzet Ünlü, ışıklandırmanın makyaj olduğunu ifade ederek Yat Limanı'nda her gün binlerce insanın üzerinde yürüdüğü, tonlarca ağırlıktaki birçok taş bloğu yıkılmış olan mendirek, çürümüş iskele ve bir kısmı geçen yıl yıkılan ve büyük tehdit oluşturan tarihi surlar için acil önlemler alınması gerektiğini söyledi.
"Neden Tekrar Gündeme Geldi?"
Mermerli Plajı'ndan Aynalı'ya kadar surlarda çökme riski olduğuna vurgu yapan Ünlü şu açıklamayı yaptı:
"Teknik incelemeler yapılıp acilen gerekli önlemler alınmalıdır. Buralar, Akdeniz fokları ve yarasaların yaşam alanıdır. Bunlar o ışıklardan rahatsız olur, doğal dengeyi bozabilir. Bu proje iptal edilmişti, tekrar neden gündeme geldi bilmiyorum. Orada yapılması gereken altyapıdır, yani yıpranmış surların, mendirek ve iskelenin güçlendirilmesi burayı ziyaret eden insanların can ve mal güvenliği açısından çok önemlidir. Surlarda heyelan bölgelerindeki gibi taş-kaya düşmelerine karşı fileli önlemler alınabilir. Görüntü olarak baktığımızda da renkler hoş değil, bence gereksiz. Işıklar pavyon gibi, bu bir makyaj, bunu yapıncaya kadar mendireği, altyapı çalışmalarını yapın."
"Geceyi Gündüze Çevirmek Tehlikeli"
Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici ise falezlere de etki eden ışıklandırmayla ilgili, geceyi gündüze çevirmenin tehlikeli olduğuna işaret etti ve ekledi:
"Yapay ışıklandırma adı verilen aşırı ölçüde, rengarenk, kamaştırıcı ışıklarla adeta gündüzü geceye taşıyan aydınlatma çalışmalarının, her canlı üzerinde çok önemli yaşamsal olumsuzluklar oluşturduğu bilinmektedir. Yapay ışık insanlara yaşam konforu sağlarken, doğal hayat (yaban hayatı) üzerinde olumsuz etkiler oluşturmakta ve bu durum hem insanları hem de gezegenin canlı ve cansız diğer bileşenlerini olumsuz etkilemektedir."
"Işık Kirliliğine Neden Oluyor"
Dr. Kesici, yapay ışıkların biyoçeşitlilik ve ekosistemleri geri döndürülemez şekilde yok ettiğini belirterek, "İnsan etkisiyle, insanların yaşam alanlarından diğer canlıların uyum sağladığı deniz, göl, kıyı alanları, ormanlar gibi yaşam alanlarına taşan, bilhassa turistik alanlarda ve çeşitli ticari yerlerde yapılan çok renkli ve gereğinden fazla ışık, kirliliğe neden olmaktadır. Bu kirlilikten böceklerden planktonik organizmalara, balıklara, kuşlara, yumurtadan yeni çıkan kaplumbağalara, yumurta ile çoğalan canlıların yumurta kalitesine, bitkilerin erken tomurcuklanmalarına, çiçeğe dönüşmelerine, hücre tahribatlarına ve şekil bozukluklarına kadar yaşamsal etkileri söz konusudur" dedi.
"Canlıların Hücrelerinde Kalıcı Hasarlar Oluşturuyor"
Geceleri aydınlık ortamlarda bulunan canlılarda, türlere göre uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen melatonin salgısı azaldığından, yıllar içerisinde tüm canlılar için hücrelerde kalıcı hasarlar oluşturduğunu da ifade eden Dr. Kesici, “Işığın dozunu kaçırmamak gerekiyor. Su kaynaklarının bulunduğu yerlerde kıyı sahil alanlarının ışıklandırmasında, yanlış yerde, yanlış miktarda, yanlış yönde, göz alıcı ve yanlış zamanda ışık kullanılmamalıdır. Antalya gibi kentlerde sahil kesimlerinde ilk zamanlar belki cazibe oluşturmakta, fakat süreklilik arz etmesi insan üzerinde, su kaynaklarında, rekreasyon ve park alanlarında stres kaynağı olduğu birçok bilimsel çalışma sonuçlarıyla belirtilmektedir" şeklinde konuştu.
"Çalışmalar Sessizce Yürütülmüş"
Antalya Kuş Gözlem Topluluğu'ndan Gökçe Coşkun, falezlerin ışıklandırılmaması için yoğun kamuoyu oluştuğunu ve bu konuda ciddi mücadele verildiğini aktardı:
"Sonuç olarak, ışıklandırma projesi iptal edilmişti. Ancak görünen o ki Yat Limanı çevresinde ışıklandırma çalışmaları sessizce yürütülmüş. Bu bölgede, o dönemde falezlere beton dökülerek projektörlerin yerleri hazırlanmış ve falezlerin üzerinden elektrik hatları geçirilmişti. Şimdi bu çalışmaların tamamlanmış olduğunu görüyoruz."
"Bu Uygulamalardan Vazgeçilmeli"
Uygulamanın karşı çıkılmasının en önemli nedeninin, falezlerin ekolojik yapısının bozulma riski olduğunu belirten Coşkun, "Bu alan, Akdeniz fokunun yuvalarını barındırmasının yanı sıra, falezler üzerinde yaşayan kuşlar ve yarasalar için de önemli bir habitat niteliğinde. Şehir merkezinde bulunan bu doğal alanların korunması, ekolojik açıdan büyük öneme sahiptir. Dünya küresel iklim değişikliği ile mücadele ediyor. Ancak görüyoruz ki doğal yapısı ve turizm değeriyle ön plana çıkan Antalya, bu konuda yeterli hassasiyet göstermiyor. Doğa ve ekoloji yalnızca isimlerinin anılmasıyla korunamaz; bunları yapılan işlerde de görmek gerekir. Bu nedenle falezleri mor ışıklarla aydınlatarak Antalya'nın doğasına zarar vermekten başka bir şey yapılmıyor. Doğal yapının korunması için bu tür uygulamalardan vazgeçilmesi gerektiğine inanıyoruz." dedi.
Büyükşehir Belediye Başkan Danışmanı: Dünyada Bir Sürü Örneği Var
Falezlere ışıklandırma projesinin uygulanmasından sorumlu olan Antalya Büyükşehir Belediyesi Başdanışmanı Cem Oğuz, projenin 3 yıl önce hayata geçirildiğini söyledi.
Oğuz, "O zamanki projemizde falezlerin aydınlatması vardı, o çerçevede yaptık. İptal ettik ama Kaleiçi'ne yapılmıştı zaten. Orada problem yoktu. Olmayan yerleri iptal ettik. 3 yıldır yanıyor, bazı bayram günleri kırmızı beyaza döndü. Oradaki esnaf ayağa kalktı, 'Devam edin' diye. Çevreciler, şunlar, bunlar kıyamet koptu, geri adım atılmıştı. Esnaf ayağa kalktı, 'Yapın, çok güzel bu renk' diye. Amber rengi kullanıyoruz. Foklar orada değil, onlar için rapor aldık ve falezlerin diğer kısmında. Çok güzel bir projeydi ve dünyada bir sürü örneği var. O zaman başladık, zaten tüm altyapısı vardı, orayı bitirmiştik, sadece orası kaldı" şeklinde konuştu.
